top of page

Άρθρα για Παιδί

Οι ξεχωριστές διακοπές γονέων-παιδιών είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία για την οικογένεια, η οποία υπό συνθήκες μπορεί να αποβεί εξαιρετικά ωφέλιμη και γόνιμη. Ακόμα, όμως, κι όταν τηρούνται όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις, η συνθήκη των ξεχωριστών διακοπών δεν παύει να είναι ένας αποχωρισμός. Πολλοί γονείς φοβούνται ότι οποιοσδήποτε αποχωρισμός μπορεί να αποβεί τραυματικός για το παιδί τους. Στην πραγματικότητα η καθημερινότητά μας απαρτίζεται από μικρούς αποχωρισμούς, η αποτελεσματική διαχείριση των οποίων μας αφήνει όλους, μικρούς και μεγάλους, με περισσότερες γνώσεις και εφόδια για τη ζωή. Με τη σωστή προετοιμασία λοιπόν και τον κατάλληλο προγραμματισμό, αυτός ο πρόσκαιρος αποχωρισμός των διακοπών ενδέχεται να επιφέρει σημαντικά οφέλη για όλη την οικογένεια. Πολύ συχνά, οι ξεχωριστές διακοπές προκύπτουν από μια ολιγοήμερη απόδραση του ζευγαριού, που συχνά συνδυάζεται με την παραμονή των παιδιών σε άτομα εμπιστοσύνης, που επίσης παραθερίζουν. Άλλες φορές, μπορεί το παιδί να πηγαίνει για λίγες εβδομάδες κατασκήνωση ή να περνά τους καλοκαιρινούς μήνες με τους παππούδες και τις γιαγιάδες σε κάποιο χωριό ή εξοχικό, ενώ οι γονείς εργάζονται. Συνήθως, πριν τον αποχωρισμό τους από το παιδί, οι γονείς νιώθουν ότι πρέπει να του δώσουν αναλυτικές οδηγίες συμπεριφοράς. Το άγχος, η πίεση και πολλές φορές η ενοχή που νιώθουν οι γονείς, δημιουργούν ένα κλίμα αγχογόνο και πιεστικό, τόσο για τους ίδιους, όσο και για το παιδί. Η μη λεκτική επικοινωνία εδώ μπορεί να μην μεταφέρει επαρκώς την αγάπη και την τρυφερότητα, αλλά να έχει ένα βεβιασμένο διδακτικό χαρακτήρα που ενδέχεται να επιβαρύνει συναισθηματικά το παιδί. Ορισμένα παιδιά μάλιστα, στο σημείο αυτό μπορεί να αντιληφθούν τις ξεχωριστές διακοπές ως ένα είδος τιμωρίας. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, οι γονείς να μιλήσουν με ηρεμία και τρυφερότητα, να τονίσουν ότι θέλουν πραγματικά τα παιδιά να περάσουν όμορφα, να τους επισημάνουν ξεκάθαρα τα άτομα εμπιστοσύνης και να συμφωνήσουν από κοινού σε ένα πρόγραμμα καθημερινής επικοινωνίας. Παράλληλα, οι οδηγίες που αναμφίβολα θα δοθούν στα παιδιά είναι σημαντικό να εστιάσουν πρωτίστως στην ασφάλειά τους και σε καμία περίπτωση να μην αναλωθούν σε υπαγόρευση κανόνων συμπεριφοράς. Καλό είναι, επίσης, να ζητηθεί η γνώμη των παιδιών στον προγραμματισμό των διακοπών τους. Εάν ωστόσο, ένα παιδί είναι κάθετα αρνητικό στην εμπειρία των ξεχωριστών διακοπών, οι γονείς θα πρέπει ίσως να αναβάλουν τα σχέδιά τους, καθώς δείχνει ότι δεν είναι ακόμα έτοιμο να διαχειριστεί αυτόν τον αποχωρισμό. Εάν το παιδί έχει αμφιβολίες και η ιδέα των ξεχωριστών διακοπών του προκαλεί ανάμεικτα και αντικρουόμενα συναισθήματα, οι γονείς μπορούν να κάνουν μαζί του μια λίστα με όλα αυτά που περιμένει να είναι ωραία στις διακοπές του και όλα αυτά που περιμένει να είναι άσχημα ή φοβάται. Είναι σημαντικό να τονίσουν τα θετικά, να βοηθήσουν το παιδί να φανταστεί την καθημερινότητά του στις διακοπές και να συζητήσουν για τις ανησυχίες και τους φόβους του. Για τα μικρότερα παιδιά έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία η σχέση του παιδιού με το πρόσωπο στο οποίο το εμπιστεύονται οι γονείς. Καλό είναι λοιπόν να εστιάσουν εκεί και παράλληλα να συμπεριλάβουν στη συζήτηση τα αντικείμενα που μπορεί να πάρει μαζί του. Μια επίσης καλή ιδέα είναι να συμφωνηθεί ανταλλαγή δώρων κατά την επανασύνδεση. Οι γονείς μπορούν να υποσχεθούν ένα δώρο- έκπληξη και το παιδί να τους δωρίσει κάποια από τις κατασκευές, τις χειροτεχνίες ή τις ζωγραφιές που θα κάνει κατά τη διάρκεια των διακοπών. Αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να σχεδιαστούν από κοινού διασκεδαστικές δραστηριότητες για το παιδί, όπως για παράδειγμα ζωγραφιές ή κατασκευές που θα μπορεί να κάνει κάθε μέρα για το διάστημα που θα είναι χώρια από τους γονείς. Πριν τις διακοπές μπορούν όλοι μαζί να ψωνίσουν τα υλικά που χρειάζονται και να συμφωνήσουν ότι, καθημερινά το παιδί θα στέλνει φωτογραφίες από αυτά που φτιάχνει. Επιπλέον, κάποιες οικογενειακές συνήθειες μπορούν να συνεχιστούν με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι για παράδειγμα η ανάγνωση ενός παραμυθιού πριν τον ύπνο. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, πέρα από το άγχος αποχωρισμού των παιδιών, οι γονείς έχουν να διαχειριστούν και το δικό τους άγχος, καθώς και το αίσθημα ενοχής που συνήθως συνοδεύει την απόφαση για χωριστές διακοπές. Τα σενάρια του τύπου «τι θα συμβεί εάν…» βασανίζουν όλους τους γονείς, πριν ακόμα πάρουν την απόφαση και συνεχίζουν μέχρι την επανασύνδεσή τους με τα παιδιά. Η αλήθεια είναι ότι τα σενάρια μάλλον δε θα σταματήσουν ποτέ. Μπορούν, όμως, να περιοριστούν και να μειωθεί το άγχος και η δυσφορία που τα συνοδεύουν, τόσο με τη σωστή οργάνωση και προετοιμασία, όσο και με την ύπαρξη ενός ισχυρού υποστηρικτικού δικτύου από άτομα αδιαφιλονίκητης εμπιστοσύνης που θα μπορέσουν να παρέμβουν ουσιαστικά, ανά πάσα στιγμή εάν αυτό χρειαστεί. Σε κάθε περίπτωση εάν κατά την καθημερινή επικοινωνία οι γονείς αντιληφτούν ότι το παιδί δεν περνάει καλά ή δυσφορεί, θα πρέπει να προγραμματίσουν την επιστροφή του στο σπίτι.

Όταν παιδιά και γονείς κάνουν ξεχωριστές διακοπές

Διαβάστε περισσότερα

Οι ξεχωριστές διακοπές γονέων-παιδιών είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία για την οικογένεια, η οποία υπό συνθήκες μπορεί να αποβεί εξαιρετικά ωφέλιμη και γόνιμη. Ακόμα, όμως, κι όταν τηρούνται όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις, η συνθήκη των ξεχωριστών διακοπών δεν παύει να είναι ένας αποχωρισμός. Πολλοί γονείς φοβούνται ότι οποιοσδήποτε αποχωρισμός μπορεί να αποβεί τραυματικός για το παιδί τους. Στην πραγματικότητα η καθημερινότητά μας απαρτίζεται από μικρούς αποχωρισμούς, η αποτελεσματική διαχείριση των οποίων μας αφήνει όλους, μικρούς και μεγάλους, με περισσότερες γνώσεις και εφόδια για τη ζωή. Με τη σωστή προετοιμασία λοιπόν και τον κατάλληλο προγραμματισμό, αυτός ο πρόσκαιρος αποχωρισμός των διακοπών ενδέχεται να επιφέρει σημαντικά οφέλη για όλη την οικογένεια. Πολύ συχνά, οι ξεχωριστές διακοπές προκύπτουν από μια ολιγοήμερη απόδραση του ζευγαριού, που συχνά συνδυάζεται με την παραμονή των παιδιών σε άτομα εμπιστοσύνης, που επίσης παραθερίζουν. Άλλες φορές, μπορεί το παιδί να πηγαίνει για λίγες εβδομάδες κατασκήνωση ή να περνά τους καλοκαιρινούς μήνες με τους παππούδες και τις γιαγιάδες σε κάποιο χωριό ή εξοχικό, ενώ οι γονείς εργάζονται. Συνήθως, πριν τον αποχωρισμό τους από το παιδί, οι γονείς νιώθουν ότι πρέπει να του δώσουν αναλυτικές οδηγίες συμπεριφοράς. Το άγχος, η πίεση και πολλές φορές η ενοχή που νιώθουν οι γονείς, δημιουργούν ένα κλίμα αγχογόνο και πιεστικό, τόσο για τους ίδιους, όσο και για το παιδί. Η μη λεκτική επικοινωνία εδώ μπορεί να μην μεταφέρει επαρκώς την αγάπη και την τρυφερότητα, αλλά να έχει ένα βεβιασμένο διδακτικό χαρακτήρα που ενδέχεται να επιβαρύνει συναισθηματικά το παιδί. Ορισμένα παιδιά μάλιστα, στο σημείο αυτό μπορεί να αντιληφθούν τις ξεχωριστές διακοπές ως ένα είδος τιμωρίας. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, οι γονείς να μιλήσουν με ηρεμία και τρυφερότητα, να τονίσουν ότι θέλουν πραγματικά τα παιδιά να περάσουν όμορφα, να τους επισημάνουν ξεκάθαρα τα άτομα εμπιστοσύνης και να συμφωνήσουν από κοινού σε ένα πρόγραμμα καθημερινής επικοινωνίας. Παράλληλα, οι οδηγίες που αναμφίβολα θα δοθούν στα παιδιά είναι σημαντικό να εστιάσουν πρωτίστως στην ασφάλειά τους και σε καμία περίπτωση να μην αναλωθούν σε υπαγόρευση κανόνων συμπεριφοράς. Καλό είναι, επίσης, να ζητηθεί η γνώμη των παιδιών στον προγραμματισμό των διακοπών τους. Εάν ωστόσο, ένα παιδί είναι κάθετα αρνητικό στην εμπειρία των ξεχωριστών διακοπών, οι γονείς θα πρέπει ίσως να αναβάλουν τα σχέδιά τους, καθώς δείχνει ότι δεν είναι ακόμα έτοιμο να διαχειριστεί αυτόν τον αποχωρισμό. Εάν το παιδί έχει αμφιβολίες και η ιδέα των ξεχωριστών διακοπών του προκαλεί ανάμεικτα και αντικρουόμενα συναισθήματα, οι γονείς μπορούν να κάνουν μαζί του μια λίστα με όλα αυτά που περιμένει να είναι ωραία στις διακοπές του και όλα αυτά που περιμένει να είναι άσχημα ή φοβάται. Είναι σημαντικό να τονίσουν τα θετικά, να βοηθήσουν το παιδί να φανταστεί την καθημερινότητά του στις διακοπές και να συζητήσουν για τις ανησυχίες και τους φόβους του. Για τα μικρότερα παιδιά έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία η σχέση του παιδιού με το πρόσωπο στο οποίο το εμπιστεύονται οι γονείς. Καλό είναι λοιπόν να εστιάσουν εκεί και παράλληλα να συμπεριλάβουν στη συζήτηση τα αντικείμενα που μπορεί να πάρει μαζί του. Μια επίσης καλή ιδέα είναι να συμφωνηθεί ανταλλαγή δώρων κατά την επανασύνδεση. Οι γονείς μπορούν να υποσχεθούν ένα δώρο- έκπληξη και το παιδί να τους δωρίσει κάποια από τις κατασκευές, τις χειροτεχνίες ή τις ζωγραφιές που θα κάνει κατά τη διάρκεια των διακοπών. Αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να σχεδιαστούν από κοινού διασκεδαστικές δραστηριότητες για το παιδί, όπως για παράδειγμα ζωγραφιές ή κατασκευές που θα μπορεί να κάνει κάθε μέρα για το διάστημα που θα είναι χώρια από τους γονείς. Πριν τις διακοπές μπορούν όλοι μαζί να ψωνίσουν τα υλικά που χρειάζονται και να συμφωνήσουν ότι, καθημερινά το παιδί θα στέλνει φωτογραφίες από αυτά που φτιάχνει. Επιπλέον, κάποιες οικογενειακές συνήθειες μπορούν να συνεχιστούν με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι για παράδειγμα η ανάγνωση ενός παραμυθιού πριν τον ύπνο. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, πέρα από το άγχος αποχωρισμού των παιδιών, οι γονείς έχουν να διαχειριστούν και το δικό τους άγχος, καθώς και το αίσθημα ενοχής που συνήθως συνοδεύει την απόφαση για χωριστές διακοπές. Τα σενάρια του τύπου «τι θα συμβεί εάν…» βασανίζουν όλους τους γονείς, πριν ακόμα πάρουν την απόφαση και συνεχίζουν μέχρι την επανασύνδεσή τους με τα παιδιά. Η αλήθεια είναι ότι τα σενάρια μάλλον δε θα σταματήσουν ποτέ. Μπορούν, όμως, να περιοριστούν και να μειωθεί το άγχος και η δυσφορία που τα συνοδεύουν, τόσο με τη σωστή οργάνωση και προετοιμασία, όσο και με την ύπαρξη ενός ισχυρού υποστηρικτικού δικτύου από άτομα αδιαφιλονίκητης εμπιστοσύνης που θα μπορέσουν να παρέμβουν ουσιαστικά, ανά πάσα στιγμή εάν αυτό χρειαστεί. Σε κάθε περίπτωση εάν κατά την καθημερινή επικοινωνία οι γονείς αντιληφτούν ότι το παιδί δεν περνάει καλά ή δυσφορεί, θα πρέπει να προγραμματίσουν την επιστροφή του στο σπίτι.
Όλοι αντιλαμβανόμαστε πως η αϋπνία είναι κακός σύμβουλος για κάθε γονέα. Οι ειδικοί, παιδίατροι, παιδοψυχολόγοι και οι πιο πρόσφατα αναδυόμενοι sleep coachers τονίζουν την ζωτική σημασία και ευεργετική επίδραση του ύπνου στην ανάπτυξη των βρεφών, στις 14 ώρες «συνεχόμενου» ύπνου. Στις μελέτες περί βρεφικού ύπνου, συχνότερα αναφέρεται ως βέλτιστη διάρκεια ύπνου 14-17 ώρες για βρέφη ως 3 μηνών. Ωστόσο, αυτό πρόκειται για τη «μέση» διάρκεια του φυσιολογικού, πράγμα που σημαίνει ότι το εύρος του φυσιολογικού κυμαίνεται από 11 ως 19 ώρες, και πως όλα αυτά επίσης λειτουργούν επαρκώς ανάλογα με το βρέφος. Η ερώτηση του γονέα «πότε θα κοιμηθεί;» έχει δύο σκέλη στην ουσία: -είναι καλά το μωρό μου που δεν κοιμάται συνεχόμενα; - εγώ πότε θα κοιμηθώ; Μπορούν τα βρέφη να κοιμηθούν όλη τη νύχτα; Η απάντηση είναι, όχι. Όλες οι μελέτες τείνουν σε αυτό το συμπέρασμα. Τα βρέφη δεν είναι βιολογικά κατασκευασμένα να κοιμούνται βαθιά και συνεχόμενα. Και αυτό γιατί έχουν διαφορετική και ανώριμη ακόμα βιολογία του ύπνου. Τα βρέφη ξυπνούν συχνά, για να φάνε. Από τη φύση είναι απόλυτα εξαρτημένα από τον γονέα/ τροφό τους καθώς είναι τα μόνα θηλαστικά που για 12 μήνες δεν μπορούν να μετακινηθούν αυτόνομα και ακόμα δεν έχουν αναπτύξει σωματικά τις διεργασίες που τα προετοιμάζουν αυτόματα για τον ύπνο: την έκκριση της μελατονίνης , της ουσίας που μας κάνει να νυστάζουμε, καθώς και την ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος που ρυθμίζεται από το βιολογικό μας ρολόι και μας προετοιμάζει να κοιμηθούμε. Αυτά είναι διεργασίες πολύπλοκες που ξεκινούν 8-11 εβδομάδες μετά τη γέννηση, και ολοκληρώνονται μετά από αρκετούς μήνες. Έχουν ανώριμο σύστημα ρύθμισης της αναπνοής: ένα φυσιολογικό βρέφος θα ξυπνήσει από βαθύ ύπνο όταν δεν παίρνει καλές ανάσες, αντίθετα από κάποιο με μια παθολογία στο κέντρο ρύθμισης της αναπνοής. Όταν μάλιστα μαθαίνουν νέες δεξιότητες μπορεί να έχουν ακόμα μεγαλύτερη διέγερση και να δυσκολεύονται περισσότερο να κοιμηθούν. Ένα φυσιολογικό βρέφος 3 μηνών μπορεί να ξυπνάει ως και 15 φορές μέσα στη νύχτα …Ποιος ο λόγος ύπαρξης της εκπαίδευσης ύπνου των βρεφών Μα, για να κοιμηθούν οι γονείς περισσότερο. Οι τελευταίες μελέτες που εκπονήθηκαν πάνω στο θέμα της εκπαίδευσης ύπνου των βρεφών, σε αντίθεση με τις παλαιότερες, είχαν μεθοδολογία να ανιχνεύουν την αφύπνιση των βρεφών και όχι μόνο τα ερωτηματολόγια των γονέων για το πόσο συχνά ξυπνούσαν τα βρέφη τους, έδειξαν ότι τα βρέφη που είχαν βιώσει «επιτυχημένες μεθόδους εκπαίδευσης ύπνου» και άφηναν τους γονείς τους να κοιμηθούν όλο το βράδυ, κοιμόντουσαν το πολύ 8 λεπτά περισσότερο από τα άλλα. Απλά δεν έκλαιγαν όταν ήταν ξύπνια. Υπάρχει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θεωρία εξέλιξης που εξηγεί το αποτέλεσμα του cry-it-out που λέει ότι τα βρέφη, τα οποία είναι προσαρμοστικά πλάσματα, είναι προγραμματισμένα να κλαίνε όταν νιώθουν πως ο γονιός /τροφός τους είναι μακριά. Στα πρωτόγονα χρόνια, οι άνθρωποι μετακινούνταν σε ομάδες, και «μοιράζονταν» μεταξύ τους το βάρος του να κουβαλάνε τα μωρά της φυλής. Αν κάποιο «αφηνόταν» κατά λάθος για ώρα, θα έκλαιγε για να το ακούσουν και να το πάρουν, μη το ξεχάσουν. Μαζί με τους ανθρώπους, το κλάμα θα προσέλκυε θηρία που θα το έτρωγαν. Τα «εξυπνότερα» βρέφη έμαθαν να σταματάνε να κλαίνε μετά από κάποια ώρα χωρίς ανταπόκριση. « Η επιβίωση του πιο προσαρμοστικού» , όπως θα έλεγε και ο Δαρβίνος. Αξίζει να σημειωθεί ότι, μέχρι το 19ο αιώνα , στις δυτικές κοινωνίες, ο βρεφικός ύπνος δεν απασχολούσε κανέναν. Τα μωρά κοιμούνταν σε ένα κρεββάτι με όλη την οικογένεια - γιατί δεν υπήρχε άλλο, πόσο μάλλον δεύτερο δωμάτιο, πάντα υπήρχε κάποιος ξύπνιος να τα παρηγορήσει, καθώς ήταν μαζί τους διαρκώς, συχνά δεμένα πάνω τους με μάρσιππους. Το «πρόβλημα» δημιουργήθηκε στις απαιτητικές δυτικές κοινωνίες με την πολύωρη εργασία και την αποξένωση των οικογενειών. Αν είχαμε, όπως οι Δανοί, 52 εβδομάδες γονικής άδειας για κάθε γέννα, δε θα μας απασχολούσε ο άστατος ύπνος. Το 1892, ο «πατέρας της παιδιατρικής» Emmett Holt, διατύπωσε τη θεωρία ότι το κλάμα είναι ευεργετικό για τα βρέφη, γιατί «διευρύνει» τους πνεύμονες. Και συνέστηνε στους γονείς να αφήνουν το μωρό τους να εκτονώνεται με το κλάμα, και θα συνηθίσουν. Σε αυτό το μοτίβο μετά το 1970 (οπότε πια έχει καθιερωθεί το ηλεκτρικό φως, η οκτάωρη εργασία) αναδύονται οι πρώτες εκπαιδεύσεις ύπνου: το 1985 ο Richard Ferber υποστηρίζει το τροποποιημένο cry-it-out ή «βαθμιαία εξαφάνιση», δηλαδή να αφήνεις το βρέφος να κλαίει σταδιακά για όλο και περισσότερα χρονικά διαστήματα χωρίς να ανταποκρίνεσαι. Βέβαια, το 2006 στο νέο του βιβλίο δήλωσε ότι δε συστήνει τη συγκεκριμένη μέθοδο για κάθε βρέφος. Η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα μωρά γύρω στους 6 μήνες κοιμούνται από μόνα τους, περίπου 4-6 συνεχόμενες ώρες την ημέρα. Το ζητούμενο είναι να κοιμούνται τις ώρες που βολεύουν εμάς. Για να διευκολύνετε τη ζωή σας λοιπόν, απλά τρικ: - Μειώστε το τεχνητό φως τη νύχτα για να βοηθήσετε το βιολογικό ρολόι του μωρού σας - Καθιερώστε μια ρουτίνα ύπνου: ένα χαλαρωτικό μπανάκι, μασαζ και ένα νανούρισμα - Κοιμηθείτε όταν κοιμούνται Βιβλιογραφία: 1. Price AMH, Brown JE, Bittman M, et al, Children's sleep patterns from 0 to 9 years: Australian population longitudinal study, Archives of Disease in Childhood 2014;99:119-125. 2. .(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4643535/ Dr. Ferber Revisits His 'Crying Baby' Theory)May 30, 2006). 3. E. Juulia Paavonen, Outi Saarenpää-Heikkilä, Isabel Morales-Munoz, Minna Virta, Niina Häkälä, Pirjo Pölkki, Anneli Kylliäinen, Hasse Karlsson, Tiina Paunio, Linnea Karlsson, Normal sleep development in infants: findings from two large birth cohorts, Sleep Medicine,Volume 69, 2020,Pages 145-154,ISSN 1389-9457 4. Hall WA, Hutton E, Brant RF, Collet JP, Gregg K, Saunders R, Ipsiroglu O, Gafni A, Triolet K, Tse L, Bhagat R, Wooldridge J. A randomized controlled trial of an intervention for infants' behavioral sleep problems. BMC Pediatr. 2015 Nov 13;15:181. doi: 10.1186/s12887-015-0492-7. PMID: 26567090; PMCID: PMC4643535.)

Ύπνε, που παίρνεις τα παιδιά…

Διαβάστε περισσότερα

Όλοι αντιλαμβανόμαστε πως η αϋπνία είναι κακός σύμβουλος για κάθε γονέα. Οι ειδικοί, παιδίατροι, παιδοψυχολόγοι και οι πιο πρόσφατα αναδυόμενοι sleep coachers τονίζουν την ζωτική σημασία και ευεργετική επίδραση του ύπνου στην ανάπτυξη των βρεφών, στις 14 ώρες «συνεχόμενου» ύπνου. Στις μελέτες περί βρεφικού ύπνου, συχνότερα αναφέρεται ως βέλτιστη διάρκεια ύπνου 14-17 ώρες για βρέφη ως 3 μηνών. Ωστόσο, αυτό πρόκειται για τη «μέση» διάρκεια του φυσιολογικού, πράγμα που σημαίνει ότι το εύρος του φυσιολογικού κυμαίνεται από 11 ως 19 ώρες, και πως όλα αυτά επίσης λειτουργούν επαρκώς ανάλογα με το βρέφος. Η ερώτηση του γονέα «πότε θα κοιμηθεί;» έχει δύο σκέλη στην ουσία: -είναι καλά το μωρό μου που δεν κοιμάται συνεχόμενα; - εγώ πότε θα κοιμηθώ; Μπορούν τα βρέφη να κοιμηθούν όλη τη νύχτα; Η απάντηση είναι, όχι. Όλες οι μελέτες τείνουν σε αυτό το συμπέρασμα. Τα βρέφη δεν είναι βιολογικά κατασκευασμένα να κοιμούνται βαθιά και συνεχόμενα. Και αυτό γιατί έχουν διαφορετική και ανώριμη ακόμα βιολογία του ύπνου. Τα βρέφη ξυπνούν συχνά, για να φάνε. Από τη φύση είναι απόλυτα εξαρτημένα από τον γονέα/ τροφό τους καθώς είναι τα μόνα θηλαστικά που για 12 μήνες δεν μπορούν να μετακινηθούν αυτόνομα και ακόμα δεν έχουν αναπτύξει σωματικά τις διεργασίες που τα προετοιμάζουν αυτόματα για τον ύπνο: την έκκριση της μελατονίνης , της ουσίας που μας κάνει να νυστάζουμε, καθώς και την ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος που ρυθμίζεται από το βιολογικό μας ρολόι και μας προετοιμάζει να κοιμηθούμε. Αυτά είναι διεργασίες πολύπλοκες που ξεκινούν 8-11 εβδομάδες μετά τη γέννηση, και ολοκληρώνονται μετά από αρκετούς μήνες. Έχουν ανώριμο σύστημα ρύθμισης της αναπνοής: ένα φυσιολογικό βρέφος θα ξυπνήσει από βαθύ ύπνο όταν δεν παίρνει καλές ανάσες, αντίθετα από κάποιο με μια παθολογία στο κέντρο ρύθμισης της αναπνοής. Όταν μάλιστα μαθαίνουν νέες δεξιότητες μπορεί να έχουν ακόμα μεγαλύτερη διέγερση και να δυσκολεύονται περισσότερο να κοιμηθούν. Ένα φυσιολογικό βρέφος 3 μηνών μπορεί να ξυπνάει ως και 15 φορές μέσα στη νύχτα …Ποιος ο λόγος ύπαρξης της εκπαίδευσης ύπνου των βρεφών Μα, για να κοιμηθούν οι γονείς περισσότερο. Οι τελευταίες μελέτες που εκπονήθηκαν πάνω στο θέμα της εκπαίδευσης ύπνου των βρεφών, σε αντίθεση με τις παλαιότερες, είχαν μεθοδολογία να ανιχνεύουν την αφύπνιση των βρεφών και όχι μόνο τα ερωτηματολόγια των γονέων για το πόσο συχνά ξυπνούσαν τα βρέφη τους, έδειξαν ότι τα βρέφη που είχαν βιώσει «επιτυχημένες μεθόδους εκπαίδευσης ύπνου» και άφηναν τους γονείς τους να κοιμηθούν όλο το βράδυ, κοιμόντουσαν το πολύ 8 λεπτά περισσότερο από τα άλλα. Απλά δεν έκλαιγαν όταν ήταν ξύπνια. Υπάρχει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θεωρία εξέλιξης που εξηγεί το αποτέλεσμα του cry-it-out που λέει ότι τα βρέφη, τα οποία είναι προσαρμοστικά πλάσματα, είναι προγραμματισμένα να κλαίνε όταν νιώθουν πως ο γονιός /τροφός τους είναι μακριά. Στα πρωτόγονα χρόνια, οι άνθρωποι μετακινούνταν σε ομάδες, και «μοιράζονταν» μεταξύ τους το βάρος του να κουβαλάνε τα μωρά της φυλής. Αν κάποιο «αφηνόταν» κατά λάθος για ώρα, θα έκλαιγε για να το ακούσουν και να το πάρουν, μη το ξεχάσουν. Μαζί με τους ανθρώπους, το κλάμα θα προσέλκυε θηρία που θα το έτρωγαν. Τα «εξυπνότερα» βρέφη έμαθαν να σταματάνε να κλαίνε μετά από κάποια ώρα χωρίς ανταπόκριση. « Η επιβίωση του πιο προσαρμοστικού» , όπως θα έλεγε και ο Δαρβίνος. Αξίζει να σημειωθεί ότι, μέχρι το 19ο αιώνα , στις δυτικές κοινωνίες, ο βρεφικός ύπνος δεν απασχολούσε κανέναν. Τα μωρά κοιμούνταν σε ένα κρεββάτι με όλη την οικογένεια - γιατί δεν υπήρχε άλλο, πόσο μάλλον δεύτερο δωμάτιο, πάντα υπήρχε κάποιος ξύπνιος να τα παρηγορήσει, καθώς ήταν μαζί τους διαρκώς, συχνά δεμένα πάνω τους με μάρσιππους. Το «πρόβλημα» δημιουργήθηκε στις απαιτητικές δυτικές κοινωνίες με την πολύωρη εργασία και την αποξένωση των οικογενειών. Αν είχαμε, όπως οι Δανοί, 52 εβδομάδες γονικής άδειας για κάθε γέννα, δε θα μας απασχολούσε ο άστατος ύπνος. Το 1892, ο «πατέρας της παιδιατρικής» Emmett Holt, διατύπωσε τη θεωρία ότι το κλάμα είναι ευεργετικό για τα βρέφη, γιατί «διευρύνει» τους πνεύμονες. Και συνέστηνε στους γονείς να αφήνουν το μωρό τους να εκτονώνεται με το κλάμα, και θα συνηθίσουν. Σε αυτό το μοτίβο μετά το 1970 (οπότε πια έχει καθιερωθεί το ηλεκτρικό φως, η οκτάωρη εργασία) αναδύονται οι πρώτες εκπαιδεύσεις ύπνου: το 1985 ο Richard Ferber υποστηρίζει το τροποποιημένο cry-it-out ή «βαθμιαία εξαφάνιση», δηλαδή να αφήνεις το βρέφος να κλαίει σταδιακά για όλο και περισσότερα χρονικά διαστήματα χωρίς να ανταποκρίνεσαι. Βέβαια, το 2006 στο νέο του βιβλίο δήλωσε ότι δε συστήνει τη συγκεκριμένη μέθοδο για κάθε βρέφος. Η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα μωρά γύρω στους 6 μήνες κοιμούνται από μόνα τους, περίπου 4-6 συνεχόμενες ώρες την ημέρα. Το ζητούμενο είναι να κοιμούνται τις ώρες που βολεύουν εμάς. Για να διευκολύνετε τη ζωή σας λοιπόν, απλά τρικ: - Μειώστε το τεχνητό φως τη νύχτα για να βοηθήσετε το βιολογικό ρολόι του μωρού σας - Καθιερώστε μια ρουτίνα ύπνου: ένα χαλαρωτικό μπανάκι, μασαζ και ένα νανούρισμα - Κοιμηθείτε όταν κοιμούνται Βιβλιογραφία: 1. Price AMH, Brown JE, Bittman M, et al, Children's sleep patterns from 0 to 9 years: Australian population longitudinal study, Archives of Disease in Childhood 2014;99:119-125. 2. .(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4643535/ Dr. Ferber Revisits His 'Crying Baby' Theory)May 30, 2006). 3. E. Juulia Paavonen, Outi Saarenpää-Heikkilä, Isabel Morales-Munoz, Minna Virta, Niina Häkälä, Pirjo Pölkki, Anneli Kylliäinen, Hasse Karlsson, Tiina Paunio, Linnea Karlsson, Normal sleep development in infants: findings from two large birth cohorts, Sleep Medicine,Volume 69, 2020,Pages 145-154,ISSN 1389-9457 4. Hall WA, Hutton E, Brant RF, Collet JP, Gregg K, Saunders R, Ipsiroglu O, Gafni A, Triolet K, Tse L, Bhagat R, Wooldridge J. A randomized controlled trial of an intervention for infants' behavioral sleep problems. BMC Pediatr. 2015 Nov 13;15:181. doi: 10.1186/s12887-015-0492-7. PMID: 26567090; PMCID: PMC4643535.)
Ψυχοκινητική ανάπτυξη είναι η διαδικασία κατά την οποία το παιδί αποκτά συνεχώς νέες δεξιότητες σε όλους τους τομείς, στην κίνηση, στη γλώσσα, στη γνώση αλλά και στο συναίσθημα ή το δέσιμο προς την οικογένεια. Η ανάπτυξη εξαρτάται και επηρεάζεται από γενετικούς παράγοντες, αλλά και περιβαλλοντικούς, όπως το οικογενειακό περιβάλλον, η διατροφή ή τα χρόνια νοσήματα. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν τα ερεθίσματα που λαμβάνει ένα παιδί, ήδη από τη βρεφική του ηλικία. Αν θα βιώσει άγχος, απόρριψη, θετική ενίσχυση, αγάπη, αγκαλιά, φροντίδα κ.λπ, αντίστοιχα θα αναπτυχθεί το συναίσθημα, το δέσιμο με τα άτομα του οικογενειακού του περιβάλλοντος και η περαιτέρω ανάπτυξή του στην κοινωνία. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις στα βρέφη αρχικά είναι γενικευμένες, δηλαδή εκδηλώνονται καθολικά με κινήσεις όλου του σώματος και εν συνεχεία, όσο αυτά μεγαλώνουν, εξειδικεύονται σε αντιδράσεις όπως το γέλιο ή το κλάμα. Η γλωσσική ανάπτυξη είναι επίσης σύνθετη λειτουργία και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη γλωσσικής δεξιότητας είναι η πρώιμη έκθεση στην ομιλία, ήδη από τη νεογνική ηλικία. Ενδομήτρια το έμβρυο αντιδρά με διαφορετικές κινήσεις στους ήχους ομιλίας και τη μουσική. Το νεογνό δείχνει προτίμηση για την ανθρώπινη φωνή και έχει ικανότητα να διακρίνει διαφορετικούς ήχους, γεγονός που τονίζει τη σημασία της πρώιμης έκθεσης στην ομιλία. Η κινητική ανάπτυξη ενός παιδιού πρώτα εξαρτάται από την ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος και έπειτα σε συνδυασμό με τα ερεθίσματα που θα πάρει το παιδί από το περιβάλλον του. Για να πραγματοποιηθούν οι εκούσιες κινήσεις, πρέπει πρώτα να ωριμάσει το νευρικό σύστημα, να εξαφανιστούν τα πρωτόγονα αντανακλαστικά (π.χ. να εξαφανιστεί το αντανακλαστικό του δραγμού), ώστε να πραγματοποιηθεί εκούσια σύλληψη αντικειμένου ή παιχνιδιού στην παλάμη. Όσον αφορά στις υπόλοιπες αισθήσεις, η γεύση είναι ανεπτυγμένη από νωρίς, ενώ η όσφρηση βοηθά το νεογέννητο να βρίσκει τη θηλή της μητέρας του ήδη από τις πρώτες ώρες ζωής. Η όραση είναι ανώριμη στη γέννηση και αναπτύσσεται πλήρως μέχρι τα 2 χρόνια. Μην ξεχνάμε ποτέ ότι μπορεί η πορεία της ανάπτυξης να είναι για όλα τα παιδιά η ίδια, όμως ο ρυθμός είναι φυσικό και φυσιολογικό να ποικίλλει από το ένα παιδί στο άλλο. Ηλικία 0-3 μηνών Το νεογέννητο μωράκι σε πρηνή θέση (μπρούμυτα) στιγμιαία ανυψώνει το κεφάλι του, ενώ όταν το έλκουμε προς την καθιστή θέση (με προσοχή πάντα), σχεδόν πλήρως καθυστερεί το κεφάλι. Στον πρώτο μήνα ζωής μπορεί να παρακολουθήσει κινούμενο αντικείμενο σε κοντινή απόσταση και για λίγη ώρα και μπορεί να προσηλώσει το βλέμμα του στο πρόσωπο της μητέρας του. Οι παλάμες του είναι συνήθως κλειστές και αντανακλαστικά ό,τι τοποθετηθεί στην παλάμη του το κρατά σφιχτά (αντανακλαστικό σύλληψης ή δραγμού). Με έντονο θόρυβο ξαφνιάζεται και τινάζεται ή ακινητοποιείται στιγμιαία και εν συνεχεία κλαίει και μπορεί να παράγει και ήχους ευχαρίστησης, εκτός από το κλάμα. Σταματά να κλαίει όταν το παίρνει αγκαλιά η μητέρα του, την οποία αναγνωρίζει. Περίπου την 4η με 6η εβδομάδα ζωής χαμογελά. Ηλικία 3-6 μηνών Όταν βάζουμε το μωράκι μπρούμυτα μπορεί να σηκώσει το κεφάλι του και να στηριχθεί στα αντιβράχια. Εάν το έλκουμε σε καθιστή θέση, προκαλείται μόνο μικρή καθυστέρηση της κεφαλής. Όταν το κρατάμε όρθιο λυγίζει τα γόνατα. Παρακολουθεί με μεγαλύτερη ευκολία κινούμενα αντικείμενα. Εξαφανίζεται σιγά-σιγά το αντανακλαστικό της σύλληψης και κρατά ανοιχτές τις παλάμες, οπότε όταν τοποθετήσουμε π.χ. μια κουδουνίστρα ή κάποιο παιχνίδι στην παλάμη του μπορεί να το κρατήσει για λίγο. Επιθυμεί να πιάσει ο,τιδήποτε καινούριο ή αυτό που του κινεί την περιέργεια, παρατηρεί τα χέρια του και παίζει με τις παλάμες του. Μπορεί να αναγνωρίσει οικίες φωνές και ήχους ή να στρέψει το κεφάλι και τα μάτια αναζητώντας κάποιον ήχο. Εκφράζεται με διαφορετικούς ήχους ανάλογα με το τι νιώθει, π.χ. πείνα, φόβο, άγχος, χαρά, πόνο κ.λπ. Απολαμβάνει χάδια, τραγούδι, βόλτα, μπάνιο κ.λπ. Ηλικία 6-9 μηνών Μπορεί να γυρίσει από ύπτια σε πρηνή θέση (από ανάσκελα να γυρίσει μπρούμυτα) και μπορεί να στηριχθεί στις παλάμες με τεντωμένους βραχίονες. Όταν είναι ξαπλωμένο σηκώνει τα πόδια του και τα πιάνει, ενώ μπορεί να τα βάζει και στο στόμα. Όταν το έλκουμε σε καθιστή θέση βάζει δύναμη και ανασηκώνεται με την πλάτη όρθια. Μπορεί να καθίσει με βοήθεια υποστήριξης, ενώ όταν το κρατάμε σε όρθια θέση μπορεί να σηκώσει το βάρος του σώματός του. Σταδιακά, μέχρι τους 9 μήνες, κάθεται όλο και πιο σταθερά και για περισσότερη ώρα. Μπορεί να παρακολουθήσει με το βλέμμα του αντικείμενα και πρόσωπα σε κοντινή και μακρινή απόσταση. Απλώνει και πιάνει αντικείμενα με το χέρι του, τα φέρνει όλα στο στόμα προσπαθώντας να αναγνωρίσει τον κόσμο. Γι’ αυτό το σκοπό χρησιμοποιεί όλες τις αισθήσεις (γεύση, αφή, μυρωδιά, οπτική επαφή ή ήχο). Μεταφέρει τα αντικείμενα από το ένα χέρι στο άλλο με γερή λαβή και τα χτυπά στο τραπέζι. Γυρνά όταν ακούει οικεία φωνή από απόσταση και μπορεί να εντοπίσει την προέλευσή της. Μπορεί να ξεχωρίσει το διαφορετικό τόνο φωνής π..χ γλυκιά φωνή, θυμωμένη φωνή κ.λπ. Ξεκινά να λέει απλές ή διπλές συλλαβές (ντα, μα, μπαμπά, μαμά κ.ά). Γελάει όταν βλέπει τον εαυτό του στον καθρέφτη, ντρέπεται τους ξένους και κρύβεται. Ηλικία 9-12 μηνών Κάθεται σταθερά και παίζει για λίγη ώρα. Πιάνεται από έπιπλα και σηκώνεται, μπορεί να μετακινηθεί κυλώντας το σώμα και σταδιακά περπατά με πλάγια βήματα, ενώ στηρίζεται και ξανακάθεται στο πάτωμα. Παρατηρεί με μεγάλη προσοχή τα πάντα. Δείχνει με το δείκτη και μπορεί να πιάσει αντικείμενα χρησιμοποιώντας αντίχειρα και δείκτη. Κρατά ένα αντικείμενο σε κάθε χέρι και αν το πετάξει το αναζητά. Προσέχει ήχους χαμηλότερης έντασης και κάνει ησυχία για να τους ακούσει. Κατανοεί το «όχι» και το «μη». Γνωρίζει το όνομά του. «Μπαμπαλίζει» και φωνάζει δυνατά με ήχους για να τραβήξει την προσοχή. Μπορεί να κρατήσει τροφή στο χέρι του. Προσφέρει το παιχνίδι του σε άλλο πρόσωπο. Αναγνωρίζει τους ξένους και προσκολλάται στα οικεία πρόσωπα και στα πρόσωπα φροντίδας. Παίζει κρυφτό «κου κου τσα», χτυπά παλαμάκια. Έως την ηλικία την 12 μηνών σταδιακά μπορεί να σταθεί όρθιο ή και να περπατήσει μόνο του. Βελτιώνει τη λεπτή του κινητικότητα μεταξύ αντίχειρα και δείκτη. Πετάει συνεχώς αντικείμενα μακριά και τα ψάχνει με το βλέμμα, γνωρίζοντας προς τα πού τα έχει πετάξει. Δίνει τα παιχνίδια του στο χέρι ενηλίκου. Κατανοεί απλές εντολές και δείχνει με το δείκτη για να ζητήσει αυτό που θέλει. Γυρίζει και κοιτάζει όταν φωνάζουν το όνομά του. Λέει τις πρώτες του λεξούλες με νόημα. Πιάνει το κουτάλι και προσπαθεί να το φέρει στο στόμα. Γνέφει «γεια σου», προσπαθεί να μιμηθεί 1-2 ζωάκια. Δείχνει τρυφερότητα σε οικεία πρόσωπα και προσφέρει την αγκαλιά του. Ηλικία 12-18 μηνών Μέχρι την ηλικία των 18 μηνών περπατάει με καλή ισορροπία, τρέχει, ανεβαίνει σκάλα με στήριξη του ενός χεριού. Σκαρφαλώνει και κάθεται σε καρέκλα και μπορεί με άνεση να κατέβει ξανά. Μπορεί να πετάξει την μπάλα του και σκύβει για να πιάσει τα παιχνίδια του. Μπορεί να βάλει 3 κυβάκια το ένα πάνω στο άλλο. Μπορεί να κρατήσει ένα μολύβι ή μαρκαδόρο και να μουτζουρώνει σε χαρτί. Γυρίζει τις σελίδες βιβλίου. Καταφέρνει να πιει από κυπελλάκι ή ποτήρι. Προσπαθεί να φάει με το κουτάλι μόνο του. Μιμείται στο παιχνίδι πράγματα που βιώνει, όπως να ταΐζει ή να κοιμίζει ή ακόμα και να εξετάζει την κούκλα του. Αναγνωρίζει τα μέρη του σώματος. Ηλικία 18-24 μηνών Μέχρι την ηλικία των 2 ετών τρέχει με άνεση και ανεβοκατεβαίνει σκάλες (ένα σκαλί τη φορά). Μπορεί να σπρώχνει και να τραβάει καροτσάκι ή παιχνίδι με ρόδες. Μπορεί να σκαρφαλώσει σε όλα τα έπιπλα και μπορεί να κλωτσάει την μπάλα του. Καταφέρνει να βάλει 6 κύβους σε πύργο, πιάνει με μεγαλύτερη δεξιότητα το μολύβι, γυρίζει τις σελίδες ενός βιβλίου μία-μία, εκτελεί και θυμάται διπλές εντολές. Στην ομιλία προσπαθεί και συνδυάζει δυο λέξεις μαζί. Κοντά στα δυο έτη ξεκινά να χρησιμοποιεί ρήμα π.χ. θέλω, δώσε. Γνωρίζει ή ονομάζει αντικείμενα, πρόσωπα. Μπορεί να χρησιμοποιεί 100 λέξεις. Μιμείται πολλά ζωάκια και λέει «όχι» με νόημα. Χρησιμοποιεί κουτάλι, πιρούνι, ποτήρι. Ανοίγει πόρτες, ντουλάπια. Παίζει με άλλα παιδάκια και μιμείται στο παιχνίδι ήχους και κινήσεις π.χ. παιχνίδι με αυτοκινητάκια, μπουλντόζα, χτένισμα κούκλας. Οποιαδήποτε στιγμή μας ανησυχήσει κάτι στην ανάπτυξη του παιδιού μας, απευθυνόμαστε στον παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί για περαιτέρω εκτίμηση.

Ανάπτυξη των παιδιών,
πότε πρέπει να ανησυχούν οι γονείς;

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχοκινητική ανάπτυξη είναι η διαδικασία κατά την οποία το παιδί αποκτά συνεχώς νέες δεξιότητες σε όλους τους τομείς, στην κίνηση, στη γλώσσα, στη γνώση αλλά και στο συναίσθημα ή το δέσιμο προς την οικογένεια. Η ανάπτυξη εξαρτάται και επηρεάζεται από γενετικούς παράγοντες, αλλά και περιβαλλοντικούς, όπως το οικογενειακό περιβάλλον, η διατροφή ή τα χρόνια νοσήματα. Πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν τα ερεθίσματα που λαμβάνει ένα παιδί, ήδη από τη βρεφική του ηλικία. Αν θα βιώσει άγχος, απόρριψη, θετική ενίσχυση, αγάπη, αγκαλιά, φροντίδα κ.λπ, αντίστοιχα θα αναπτυχθεί το συναίσθημα, το δέσιμο με τα άτομα του οικογενειακού του περιβάλλοντος και η περαιτέρω ανάπτυξή του στην κοινωνία. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις στα βρέφη αρχικά είναι γενικευμένες, δηλαδή εκδηλώνονται καθολικά με κινήσεις όλου του σώματος και εν συνεχεία, όσο αυτά μεγαλώνουν, εξειδικεύονται σε αντιδράσεις όπως το γέλιο ή το κλάμα. Η γλωσσική ανάπτυξη είναι επίσης σύνθετη λειτουργία και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη γλωσσικής δεξιότητας είναι η πρώιμη έκθεση στην ομιλία, ήδη από τη νεογνική ηλικία. Ενδομήτρια το έμβρυο αντιδρά με διαφορετικές κινήσεις στους ήχους ομιλίας και τη μουσική. Το νεογνό δείχνει προτίμηση για την ανθρώπινη φωνή και έχει ικανότητα να διακρίνει διαφορετικούς ήχους, γεγονός που τονίζει τη σημασία της πρώιμης έκθεσης στην ομιλία. Η κινητική ανάπτυξη ενός παιδιού πρώτα εξαρτάται από την ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος και έπειτα σε συνδυασμό με τα ερεθίσματα που θα πάρει το παιδί από το περιβάλλον του. Για να πραγματοποιηθούν οι εκούσιες κινήσεις, πρέπει πρώτα να ωριμάσει το νευρικό σύστημα, να εξαφανιστούν τα πρωτόγονα αντανακλαστικά (π.χ. να εξαφανιστεί το αντανακλαστικό του δραγμού), ώστε να πραγματοποιηθεί εκούσια σύλληψη αντικειμένου ή παιχνιδιού στην παλάμη. Όσον αφορά στις υπόλοιπες αισθήσεις, η γεύση είναι ανεπτυγμένη από νωρίς, ενώ η όσφρηση βοηθά το νεογέννητο να βρίσκει τη θηλή της μητέρας του ήδη από τις πρώτες ώρες ζωής. Η όραση είναι ανώριμη στη γέννηση και αναπτύσσεται πλήρως μέχρι τα 2 χρόνια. Μην ξεχνάμε ποτέ ότι μπορεί η πορεία της ανάπτυξης να είναι για όλα τα παιδιά η ίδια, όμως ο ρυθμός είναι φυσικό και φυσιολογικό να ποικίλλει από το ένα παιδί στο άλλο. Ηλικία 0-3 μηνών Το νεογέννητο μωράκι σε πρηνή θέση (μπρούμυτα) στιγμιαία ανυψώνει το κεφάλι του, ενώ όταν το έλκουμε προς την καθιστή θέση (με προσοχή πάντα), σχεδόν πλήρως καθυστερεί το κεφάλι. Στον πρώτο μήνα ζωής μπορεί να παρακολουθήσει κινούμενο αντικείμενο σε κοντινή απόσταση και για λίγη ώρα και μπορεί να προσηλώσει το βλέμμα του στο πρόσωπο της μητέρας του. Οι παλάμες του είναι συνήθως κλειστές και αντανακλαστικά ό,τι τοποθετηθεί στην παλάμη του το κρατά σφιχτά (αντανακλαστικό σύλληψης ή δραγμού). Με έντονο θόρυβο ξαφνιάζεται και τινάζεται ή ακινητοποιείται στιγμιαία και εν συνεχεία κλαίει και μπορεί να παράγει και ήχους ευχαρίστησης, εκτός από το κλάμα. Σταματά να κλαίει όταν το παίρνει αγκαλιά η μητέρα του, την οποία αναγνωρίζει. Περίπου την 4η με 6η εβδομάδα ζωής χαμογελά. Ηλικία 3-6 μηνών Όταν βάζουμε το μωράκι μπρούμυτα μπορεί να σηκώσει το κεφάλι του και να στηριχθεί στα αντιβράχια. Εάν το έλκουμε σε καθιστή θέση, προκαλείται μόνο μικρή καθυστέρηση της κεφαλής. Όταν το κρατάμε όρθιο λυγίζει τα γόνατα. Παρακολουθεί με μεγαλύτερη ευκολία κινούμενα αντικείμενα. Εξαφανίζεται σιγά-σιγά το αντανακλαστικό της σύλληψης και κρατά ανοιχτές τις παλάμες, οπότε όταν τοποθετήσουμε π.χ. μια κουδουνίστρα ή κάποιο παιχνίδι στην παλάμη του μπορεί να το κρατήσει για λίγο. Επιθυμεί να πιάσει ο,τιδήποτε καινούριο ή αυτό που του κινεί την περιέργεια, παρατηρεί τα χέρια του και παίζει με τις παλάμες του. Μπορεί να αναγνωρίσει οικίες φωνές και ήχους ή να στρέψει το κεφάλι και τα μάτια αναζητώντας κάποιον ήχο. Εκφράζεται με διαφορετικούς ήχους ανάλογα με το τι νιώθει, π.χ. πείνα, φόβο, άγχος, χαρά, πόνο κ.λπ. Απολαμβάνει χάδια, τραγούδι, βόλτα, μπάνιο κ.λπ. Ηλικία 6-9 μηνών Μπορεί να γυρίσει από ύπτια σε πρηνή θέση (από ανάσκελα να γυρίσει μπρούμυτα) και μπορεί να στηριχθεί στις παλάμες με τεντωμένους βραχίονες. Όταν είναι ξαπλωμένο σηκώνει τα πόδια του και τα πιάνει, ενώ μπορεί να τα βάζει και στο στόμα. Όταν το έλκουμε σε καθιστή θέση βάζει δύναμη και ανασηκώνεται με την πλάτη όρθια. Μπορεί να καθίσει με βοήθεια υποστήριξης, ενώ όταν το κρατάμε σε όρθια θέση μπορεί να σηκώσει το βάρος του σώματός του. Σταδιακά, μέχρι τους 9 μήνες, κάθεται όλο και πιο σταθερά και για περισσότερη ώρα. Μπορεί να παρακολουθήσει με το βλέμμα του αντικείμενα και πρόσωπα σε κοντινή και μακρινή απόσταση. Απλώνει και πιάνει αντικείμενα με το χέρι του, τα φέρνει όλα στο στόμα προσπαθώντας να αναγνωρίσει τον κόσμο. Γι’ αυτό το σκοπό χρησιμοποιεί όλες τις αισθήσεις (γεύση, αφή, μυρωδιά, οπτική επαφή ή ήχο). Μεταφέρει τα αντικείμενα από το ένα χέρι στο άλλο με γερή λαβή και τα χτυπά στο τραπέζι. Γυρνά όταν ακούει οικεία φωνή από απόσταση και μπορεί να εντοπίσει την προέλευσή της. Μπορεί να ξεχωρίσει το διαφορετικό τόνο φωνής π..χ γλυκιά φωνή, θυμωμένη φωνή κ.λπ. Ξεκινά να λέει απλές ή διπλές συλλαβές (ντα, μα, μπαμπά, μαμά κ.ά). Γελάει όταν βλέπει τον εαυτό του στον καθρέφτη, ντρέπεται τους ξένους και κρύβεται. Ηλικία 9-12 μηνών Κάθεται σταθερά και παίζει για λίγη ώρα. Πιάνεται από έπιπλα και σηκώνεται, μπορεί να μετακινηθεί κυλώντας το σώμα και σταδιακά περπατά με πλάγια βήματα, ενώ στηρίζεται και ξανακάθεται στο πάτωμα. Παρατηρεί με μεγάλη προσοχή τα πάντα. Δείχνει με το δείκτη και μπορεί να πιάσει αντικείμενα χρησιμοποιώντας αντίχειρα και δείκτη. Κρατά ένα αντικείμενο σε κάθε χέρι και αν το πετάξει το αναζητά. Προσέχει ήχους χαμηλότερης έντασης και κάνει ησυχία για να τους ακούσει. Κατανοεί το «όχι» και το «μη». Γνωρίζει το όνομά του. «Μπαμπαλίζει» και φωνάζει δυνατά με ήχους για να τραβήξει την προσοχή. Μπορεί να κρατήσει τροφή στο χέρι του. Προσφέρει το παιχνίδι του σε άλλο πρόσωπο. Αναγνωρίζει τους ξένους και προσκολλάται στα οικεία πρόσωπα και στα πρόσωπα φροντίδας. Παίζει κρυφτό «κου κου τσα», χτυπά παλαμάκια. Έως την ηλικία την 12 μηνών σταδιακά μπορεί να σταθεί όρθιο ή και να περπατήσει μόνο του. Βελτιώνει τη λεπτή του κινητικότητα μεταξύ αντίχειρα και δείκτη. Πετάει συνεχώς αντικείμενα μακριά και τα ψάχνει με το βλέμμα, γνωρίζοντας προς τα πού τα έχει πετάξει. Δίνει τα παιχνίδια του στο χέρι ενηλίκου. Κατανοεί απλές εντολές και δείχνει με το δείκτη για να ζητήσει αυτό που θέλει. Γυρίζει και κοιτάζει όταν φωνάζουν το όνομά του. Λέει τις πρώτες του λεξούλες με νόημα. Πιάνει το κουτάλι και προσπαθεί να το φέρει στο στόμα. Γνέφει «γεια σου», προσπαθεί να μιμηθεί 1-2 ζωάκια. Δείχνει τρυφερότητα σε οικεία πρόσωπα και προσφέρει την αγκαλιά του. Ηλικία 12-18 μηνών Μέχρι την ηλικία των 18 μηνών περπατάει με καλή ισορροπία, τρέχει, ανεβαίνει σκάλα με στήριξη του ενός χεριού. Σκαρφαλώνει και κάθεται σε καρέκλα και μπορεί με άνεση να κατέβει ξανά. Μπορεί να πετάξει την μπάλα του και σκύβει για να πιάσει τα παιχνίδια του. Μπορεί να βάλει 3 κυβάκια το ένα πάνω στο άλλο. Μπορεί να κρατήσει ένα μολύβι ή μαρκαδόρο και να μουτζουρώνει σε χαρτί. Γυρίζει τις σελίδες βιβλίου. Καταφέρνει να πιει από κυπελλάκι ή ποτήρι. Προσπαθεί να φάει με το κουτάλι μόνο του. Μιμείται στο παιχνίδι πράγματα που βιώνει, όπως να ταΐζει ή να κοιμίζει ή ακόμα και να εξετάζει την κούκλα του. Αναγνωρίζει τα μέρη του σώματος. Ηλικία 18-24 μηνών Μέχρι την ηλικία των 2 ετών τρέχει με άνεση και ανεβοκατεβαίνει σκάλες (ένα σκαλί τη φορά). Μπορεί να σπρώχνει και να τραβάει καροτσάκι ή παιχνίδι με ρόδες. Μπορεί να σκαρφαλώσει σε όλα τα έπιπλα και μπορεί να κλωτσάει την μπάλα του. Καταφέρνει να βάλει 6 κύβους σε πύργο, πιάνει με μεγαλύτερη δεξιότητα το μολύβι, γυρίζει τις σελίδες ενός βιβλίου μία-μία, εκτελεί και θυμάται διπλές εντολές. Στην ομιλία προσπαθεί και συνδυάζει δυο λέξεις μαζί. Κοντά στα δυο έτη ξεκινά να χρησιμοποιεί ρήμα π.χ. θέλω, δώσε. Γνωρίζει ή ονομάζει αντικείμενα, πρόσωπα. Μπορεί να χρησιμοποιεί 100 λέξεις. Μιμείται πολλά ζωάκια και λέει «όχι» με νόημα. Χρησιμοποιεί κουτάλι, πιρούνι, ποτήρι. Ανοίγει πόρτες, ντουλάπια. Παίζει με άλλα παιδάκια και μιμείται στο παιχνίδι ήχους και κινήσεις π.χ. παιχνίδι με αυτοκινητάκια, μπουλντόζα, χτένισμα κούκλας. Οποιαδήποτε στιγμή μας ανησυχήσει κάτι στην ανάπτυξη του παιδιού μας, απευθυνόμαστε στον παιδίατρο που παρακολουθεί το παιδί για περαιτέρω εκτίμηση.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, όταν δημιουργούμε όμορφες εμπειρίες μαζί με το παιδί μας. • Όταν συμμετέχουμε στον αυθορμητισμό του και γελάμε με την χαρά και τον ενθουσιασμό του. • Όταν διαβάζουμε και ξαναδιαβάζουμε το αγαπημένο του βιβλίο όσες φορές και να μας το ζητήσει. • Όταν ζωγραφίζουμε μαζί του στο παιδικό τραπεζάκι. • Όταν παίζουμε μαζί στο πάτωμα το αγαπημένο του επιτραπέζιο, δίπλα του, κοντά στο δικό του αυθόρμητο, ενθουσιώδες, ανέμελο παιδικό κόσμο. ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, όταν προσπαθούμε να καλύψουμε τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού μας. • Όταν είμαστε εκεί για να το καθησυχάσουμε από τους φόβους και τις ανησυχίες του. • Όταν είμαστε εκεί για να το παρηγορήσουμε, όταν ξυπνάει τρομαγμένο μέσα στην νύχτα. • Όταν υποστηρίζουμε με συμπόνοια τους αποχωρισμούς του, αλλά και κάθε νέα μετάβαση στη ζωή του. ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, όταν αγκαλιάζουμε και τις πιο δύσκολες συμπεριφορές του παιδιού με αγάπη. • Όταν διαχειριζόμαστε τις εκρήξεις θυμού, με ενσυναίσθηση και με μια ανοιχτή αγκαλιά. • Όταν στηρίζουμε τις προσπάθειες που καταβάλει και όχι το οποιοδήποτε αποτέλεσμα. • Όταν γιορτάζουμε τα λάθη του, γιατί γνωρίζουμε ότι μόνο μέσα από αυτά μπορεί να μάθει. Όταν ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, επικοινωνούμε αποτελεσματικά με τα παιδιά μας. Ένα σπουδαίο εργαλείο, το οποίο μπορεί να μας βοηθήσει να είμαστε σύμμαχοι με τα παιδιά, είναι το παιχνίδι! Θα σας διηγηθώ την αποτελεσματική επικοινωνία μιας μητέρας, η οποία χρησιμοποίησε το παιχνίδι σε μια δύσκολη συμπεριφορά του παιδιού της. Ένα απόγευμα έπαιζε στο πάτωμα με την 2 ετών κόρη της: τοποθετούσε φασόλια σε ένα μπουκάλι μαζί με την μικρή. Ήταν ένα πολύ απολαυστικό παιχνίδι και το διασκέδαζαν. Ο 4 ετών γιος της, θέλοντας να έχει με κάποιο τρόπο την προσοχή της μαμά του, σκόρπισε όλα τα φασόλια στο πάτωμα…. Οι αυθόρμητες αντιδράσεις των γονιών θα ήταν οι εξής: α. φωνές β. να τα μαζέψουν ή γ. να πουν στον μικρό να τα μαζέψει. Φυσικά κανένας από αυτούς τους τρόπους δεν θα ήταν αποτελεσματικός. Η μαμά σκέφτηκε το εξής: άρχισε να φτιάχνει σχήματα με τα φασόλια όπως καρδιές, ψαράκια, λουλούδια, λέγοντας στο παιδί : «Θα μπορούσες να βάλεις στο μπουκάλι το ψαράκι»; Με αυτόν τον τρόπο μαζεύτηκαν γρήγορα και διασκεδαστικά τα σκορπισμένα φασόλια. Το παραπάνω παράδειγμα θέλει να μας τονίσει ότι η μαμά ήταν στο ΜΑΖΙ, σύμμαχος με το παιδί και όχι απέναντι του. Χρησιμοποίησε το παιχνίδι και την φαντασία για να έρθει κοντά του. Τα παιδιά δύσκολα υπακούν σε εντολές. Μέσω του παιχνιδιού συνδέονται και εμπιστεύονται και ακολουθούν πιο εύκολα τους κανόνες. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και με το μάζεμα των παιχνιδιών. Είναι διαφορετικό να πούμε: «Πήγαινε να μαζέψεις τα παιχνίδια σου» και διαφορετικό: «Θα μαζέψουμε τα παιχνίδια μαζί! Εγώ θα πάω στο τραπέζι το τρενάκι, εσύ;» «Εγώ θα πάω το κουνελάκι» ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ, ΧΤΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΛΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. Παιδί & Συνομήλικοι Η συμμαχική σχέση γονέα-παιδιού έχει επίδραση και στις σχέσεις του παιδιού με τους συνομήλικούς του. Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά επικοινωνούν με τους συνομήλικούς τους και μαθαίνουν: Να μοιράζονται αλλά…και να μην μοιράζονται Να κερδίζουν, αλλά και να χάνουν Να συμφωνούν, αλλά και να διαφωνούν Να διαχωρίζουν το θυμό από την βία Μέσα από το παιχνίδι με τους φίλους τους, μαθαίνουν τα όρια τους. ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ όταν δίνουμε χώρο στο παιδί. Η Ελισάβετ δεν ήθελε να συμμετάσχει στη γιορτή του νηπιαγωγείου για τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Επισημάνθηκε στη μαμά να δοθεί χώρος στο παιδί, ώστε να αποφασίσει η ίδια αν τελικά θέλει ή όχι να λάβει μέρος. Εφόσον η μαμά ήταν σύμμαχος και η Ελισάβετ δεν πιέστηκε, αποφάσισε τελικά να έχει μια μικρή συμμετοχή στην σχολική γιορτή, την οποία και απόλαυσε γιατί αποτελούσε τη δική της επιλογή. Τα λόγια ενός έφηβου 13 ετών είναι συγκλονιστικά. «Αυτό που επιθυμώ από τον πατέρα μου είναι: 1. Η παρουσία του 2. Να με καταλαβαίνει 3. Να καταλαβαίνει τα λάθη μου». Ο 13χρονος Γιώργος μίλησε για βασικές αξίες σύνδεσης και επικοινωνίας: Παρουσία – Ενσυναίσθηση - Αυθεντικότητα. Με το να είμαστε παρόντες, να ακούμε πραγματικά τι έχουν να μας πουν, χωρίς παρεμβατικότητα και με το να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας ως γονείς, μπορούμε και πρέπει να ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ με τα παιδιά μας.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ - Γονέας & Παιδί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, όταν δημιουργούμε όμορφες εμπειρίες μαζί με το παιδί μας. • Όταν συμμετέχουμε στον αυθορμητισμό του και γελάμε με την χαρά και τον ενθουσιασμό του. • Όταν διαβάζουμε και ξαναδιαβάζουμε το αγαπημένο του βιβλίο όσες φορές και να μας το ζητήσει. • Όταν ζωγραφίζουμε μαζί του στο παιδικό τραπεζάκι. • Όταν παίζουμε μαζί στο πάτωμα το αγαπημένο του επιτραπέζιο, δίπλα του, κοντά στο δικό του αυθόρμητο, ενθουσιώδες, ανέμελο παιδικό κόσμο. ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, όταν προσπαθούμε να καλύψουμε τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού μας. • Όταν είμαστε εκεί για να το καθησυχάσουμε από τους φόβους και τις ανησυχίες του. • Όταν είμαστε εκεί για να το παρηγορήσουμε, όταν ξυπνάει τρομαγμένο μέσα στην νύχτα. • Όταν υποστηρίζουμε με συμπόνοια τους αποχωρισμούς του, αλλά και κάθε νέα μετάβαση στη ζωή του. ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, όταν αγκαλιάζουμε και τις πιο δύσκολες συμπεριφορές του παιδιού με αγάπη. • Όταν διαχειριζόμαστε τις εκρήξεις θυμού, με ενσυναίσθηση και με μια ανοιχτή αγκαλιά. • Όταν στηρίζουμε τις προσπάθειες που καταβάλει και όχι το οποιοδήποτε αποτέλεσμα. • Όταν γιορτάζουμε τα λάθη του, γιατί γνωρίζουμε ότι μόνο μέσα από αυτά μπορεί να μάθει. Όταν ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ, επικοινωνούμε αποτελεσματικά με τα παιδιά μας. Ένα σπουδαίο εργαλείο, το οποίο μπορεί να μας βοηθήσει να είμαστε σύμμαχοι με τα παιδιά, είναι το παιχνίδι! Θα σας διηγηθώ την αποτελεσματική επικοινωνία μιας μητέρας, η οποία χρησιμοποίησε το παιχνίδι σε μια δύσκολη συμπεριφορά του παιδιού της. Ένα απόγευμα έπαιζε στο πάτωμα με την 2 ετών κόρη της: τοποθετούσε φασόλια σε ένα μπουκάλι μαζί με την μικρή. Ήταν ένα πολύ απολαυστικό παιχνίδι και το διασκέδαζαν. Ο 4 ετών γιος της, θέλοντας να έχει με κάποιο τρόπο την προσοχή της μαμά του, σκόρπισε όλα τα φασόλια στο πάτωμα…. Οι αυθόρμητες αντιδράσεις των γονιών θα ήταν οι εξής: α. φωνές β. να τα μαζέψουν ή γ. να πουν στον μικρό να τα μαζέψει. Φυσικά κανένας από αυτούς τους τρόπους δεν θα ήταν αποτελεσματικός. Η μαμά σκέφτηκε το εξής: άρχισε να φτιάχνει σχήματα με τα φασόλια όπως καρδιές, ψαράκια, λουλούδια, λέγοντας στο παιδί : «Θα μπορούσες να βάλεις στο μπουκάλι το ψαράκι»; Με αυτόν τον τρόπο μαζεύτηκαν γρήγορα και διασκεδαστικά τα σκορπισμένα φασόλια. Το παραπάνω παράδειγμα θέλει να μας τονίσει ότι η μαμά ήταν στο ΜΑΖΙ, σύμμαχος με το παιδί και όχι απέναντι του. Χρησιμοποίησε το παιχνίδι και την φαντασία για να έρθει κοντά του. Τα παιδιά δύσκολα υπακούν σε εντολές. Μέσω του παιχνιδιού συνδέονται και εμπιστεύονται και ακολουθούν πιο εύκολα τους κανόνες. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και με το μάζεμα των παιχνιδιών. Είναι διαφορετικό να πούμε: «Πήγαινε να μαζέψεις τα παιχνίδια σου» και διαφορετικό: «Θα μαζέψουμε τα παιχνίδια μαζί! Εγώ θα πάω στο τραπέζι το τρενάκι, εσύ;» «Εγώ θα πάω το κουνελάκι» ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ, ΧΤΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΛΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ. Παιδί & Συνομήλικοι Η συμμαχική σχέση γονέα-παιδιού έχει επίδραση και στις σχέσεις του παιδιού με τους συνομήλικούς του. Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά επικοινωνούν με τους συνομήλικούς τους και μαθαίνουν: Να μοιράζονται αλλά…και να μην μοιράζονται Να κερδίζουν, αλλά και να χάνουν Να συμφωνούν, αλλά και να διαφωνούν Να διαχωρίζουν το θυμό από την βία Μέσα από το παιχνίδι με τους φίλους τους, μαθαίνουν τα όρια τους. ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΜΑΖΙ όταν δίνουμε χώρο στο παιδί. Η Ελισάβετ δεν ήθελε να συμμετάσχει στη γιορτή του νηπιαγωγείου για τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Επισημάνθηκε στη μαμά να δοθεί χώρος στο παιδί, ώστε να αποφασίσει η ίδια αν τελικά θέλει ή όχι να λάβει μέρος. Εφόσον η μαμά ήταν σύμμαχος και η Ελισάβετ δεν πιέστηκε, αποφάσισε τελικά να έχει μια μικρή συμμετοχή στην σχολική γιορτή, την οποία και απόλαυσε γιατί αποτελούσε τη δική της επιλογή. Τα λόγια ενός έφηβου 13 ετών είναι συγκλονιστικά. «Αυτό που επιθυμώ από τον πατέρα μου είναι: 1. Η παρουσία του 2. Να με καταλαβαίνει 3. Να καταλαβαίνει τα λάθη μου». Ο 13χρονος Γιώργος μίλησε για βασικές αξίες σύνδεσης και επικοινωνίας: Παρουσία – Ενσυναίσθηση - Αυθεντικότητα. Με το να είμαστε παρόντες, να ακούμε πραγματικά τι έχουν να μας πουν, χωρίς παρεμβατικότητα και με το να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας ως γονείς, μπορούμε και πρέπει να ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΖΙ με τα παιδιά μας.
Η Κιβωτός του Κόσμου από το έτος 1998 δραστηριοποιείται τον τομέα της παιδικής προστασίας. Με γνώμονα το ύψιστο συμφέρον κάθε παιδιού εφαρμόζει προγράμματα στήριξης και ενίσχυσης της βιολογικής οικογένειας, προκειμένου να καταστεί εφικτή η παραμονή του παιδιού στο περιβάλλον των βιολογικών του γονέων, ενώ για τις περιπτώσεις παιδιών που για τον οποιονδήποτε λόγο αυτό δεν είναι δυνατό, εφαρμόζει πρόγραμμα κλειστής φιλοξενίας στις δομές της στην Αθήνα, τη Χίο, την Ήπειρο, το Βόλο και την Καλαμάτα. Λαμβάνοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και την εθνική Νομοθεσία, η Κιβωτός του Κόσμου, εφαρμόζει τον νόμο 4538/2018 «περί αναδοχής και υιοθεσίας» εξασφαλίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, την οικογενειακή αποκατάσταση για τα ανήλικα παιδιά που προστατεύει, προκειμένου να τους δοθεί η ευκαιρία να αναπτυχθούν ψυχοκοινωνικά και συναισθηματικά στο πλαίσιο ενός ασφαλούς οικογενειακού περιβάλλοντος, ικανού να τους προσφέρει την στοργή, την φροντίδα και αγάπη και τα ερεθίσματα που κάθε παιδί έχει ανάγκη. Στα πλαίσια της αναδοχής, η ανάδοχη οικογένεια αναλαμβάνει την πραγματική φροντίδα του παιδιού, διασφαλίζοντας την ομαλή ψυχοκοινωνική του εξέλιξη, για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, χωρίς να διακόπτονται οι έννομες σχέσεις του παιδιού με τη φυσική του οικογένεια. Με τον όρο «αναδοχή» δεν εννοείται υιοθεσία. Το παιδί δηλαδή δεν ανήκει νομικά στους ανάδοχους γονείς, χωρίς όμως να αποκλείεται η υιοθεσία του από αυτούς ως εξέλιξη της σχέσης τους ή η μετέπειτα ανάληψη της επιμέλειας του παιδιού από αυτούς. Η ανάδοχη φροντίδα μπορεί να είναι μόνιμη ή προσωρινή και αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέτρο παιδικής προστασίας το οποίο παρέχεται από την πολιτεία και τους φορείς προς τα παιδιά που, για διάφορους λόγους, χρειάζονται την προστασία εκτός του βιολογικού τους περιβάλλοντος ή στερούνται αυτού. Μέσω της αναδοχής έχουμε τη δυνατότητα να δώσουμε στα παιδιά μας αγάπη, στοργή, φροντίδα και ένα ζεστό σπιτικό που τόσο έχουν ανάγκη. Στα πλαίσια της αποϊδρυματοποίησης, η Κιβωτός του Κόσμου υλοποιεί αναδοχές αποϊδρυματοποίησης, από το 2016 έχοντας τοποθετήσει δεκάδες παιδιά σε ανάδοχες οικογένειες, μεριμνώντας έτσι για την οικογενειακή αποκατάστασή τους με στόχο το βέλτιστο συμφέρον τους. Ως φορέας υλοποίησης της αναδοχής, διατηρούμε τον εποπτικό ρόλο μαζί με την εκάστοτε Περιφέρεια του τόπο διαμονής των υποψηφίων αναδόχων διασφαλίζοντας τακτική επικοινωνία με την ανάδοχη οικογένεια με σκοπό τη στήριξη, συμβουλευτική, κατεύθυνση, βελτίωση, παραπομπή σε διάφορους φορείς (εφόσον κρίνεται απαραίτητο) και την διαπίστωση των καλών συνθηκών αλλά και την ομαλής εξέλιξης του ανηλίκου. Επιπλέον, φροντίζουμε για την επικοινωνία του παιδιού με το βιολογικό του περιβάλλον διατηρώντας έτσι τις σχέσεις γονέα – παιδιού. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αναδοχής αποτελεί το γεγονός πως το παιδί μπορεί, υπό κατάλληλες συνθήκες, να επιστρέψει και πάλι στη φυσική του οικογένεια εάν αυτό αποδειχθεί ότι είναι προς όφελός του. Οι ανάδοχοι γονείς είναι ενήμεροι για αυτήν την προοπτική και έχουν ευθύνη να διευκολύνουν τις επαφές του παιδιού με τη βιολογική του οικογένεια όσο αυτό βρίσκεται κοντά τους. Παρατηρώντας τα πολύ σημαντικά, θετικά αποτελέσματα του θεσμού της αναδοχής είμαστε θερμοί υποστηρικτές της και πασχίζουμε πάντα για την αποκατάσταση των παιδιών μας μέσω αυτής, αλλά και της συνεχούς και αδιάληπτης υποστήριξης των υποψηφίων αναδόχων. - H Κιβωτός του Κόσμου - Η Κιβωτός του Κόσμου είναι ένας εθελοντικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός ειδικής μέριμνας και προστασίας μητέρας και παιδιού. Οι δράσεις του οργανισμού αφορούν ακριβώς αυτό, την ειδική μέριμνα δηλαδή και προστασία μητέρας και παιδιού. Υπάρχουν δύο βασικοί πυλώνες δράσης. Ο πρώτος είναι τα σπίτια (κλειστές δομές) φιλοξενίας όπου κατόπιν εισαγγελικής εντολής φιλοξενούνται παιδιά που έχουν αποκοπεί από το γονεϊκό περιβάλλον για λόγους κακοποίησης, παραμέλησης, έκθεσης ανηλίκου σε κίνδυνο και για τα οποία η Κιβωτός είναι πλήρως υπεύθυνη (στέγαση, σίτιση, υπόδηση, εκπαίδευση, δημιουργική απασχόληση, ιατροφαρμακευτικές ανάγκες, πλαισίωση από κοινωνική λειτουργό και ψυχολόγο). Κύρια αποστολή εδώ είναι η επούλωση του παιδικού τραύματος, μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, σταθερότητας και ανιδιοτελούς αγάπης. Ο δεύτερος πυλώνας που υπάρχει είναι το κέντρο ημέρας μέσα από το οποίο στηρίζονται παιδιά με τις οικογένειές τους (μονογονεϊκές, πολύτεκνες, άπορες). Εφόσον είναι εξασφαλισμένο ότι τα παιδιά δεν διατρέχουν κίνδυνο στο οικογενειακό πλαίσιο, στηρίζουμε την οικογένεια συνολικά ώστε να μην χρειαστεί το παιδί να αποχωριστεί από τους γονείς του, προσφέροντας μια πληθώρα υπηρεσιών (διαμονή σε διαμερίσματά μας, οικονομικά επιδόματα, σχολές γονέων, ατομικές συναντήσεις με κοινωνική λειτουργό, ψυχολογική στήριξη, νομική υποστήριξη, στήριξη σε τρόφιμα και είδη ρουχισμού, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκπαιδευτικά προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού κι εύρεση εργασίας). Ένα ακόμα πρόγραμμα του Οργανισμού είναι το κέντρο για την φροντίδα μητέρας και παιδιού, όπου μένουν ανήλικες κυρίως μητέρες με τα παιδιά τους. Στηρίζονται μέσα από τα προγράμματά μας ώστε να αναλάβουν σωστά και υπεύθυνα τον γονεϊκό τους ρόλο ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται προκειμένου να σπουδάσουν ή να μάθουν μία τέχνη και να μπορούν οι ίδιες να συντηρήσουν τα παιδιά τους. Στα παραρτήματά μας σε Βόλο, Πωγωνιανή, Κόνιτσα, Χίο (μέριμνα και για ασυνόδευτα προσφυγόπουλα) και Καλαμάτα λειτουργούν επίσης οι δράσεις που αφορούν τα σπίτια φιλοξενίας και το κέντρο ημέρας. Έτσι την δεδομένη στιγμή στηρίζονται συνολικά από την Κιβωτό του Κόσμου περίπου 600 παιδιά με τις οικογένειές τους και 250 παιδιά σε 10 σπίτια – κλειστές δομές φιλοξενίας. Κάτι επίσης ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι στα παραρτήματα Βόλου και Πωγωνιανής λειτουργεί το πρόγραμμα της γεωργικής σχολής, το οποίο πέρα από τον ρόλο του στη διαδικασία πλαισίωσης και επούλωσης των τραυμάτων που φέρουν τα παιδιά, προσφέρει επαγγελματική κατάρτιση και πιστοποίηση για επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα στα παιδιά, πριν την ενηλικίωσή τους.

Κιβωτός του Κόσμου : Μέριμνα για την οικογενειακή αποκατάσταση των παιδιών | θεσμός αναδοχής

Διαβάστε περισσότερα

Η Κιβωτός του Κόσμου από το έτος 1998 δραστηριοποιείται τον τομέα της παιδικής προστασίας. Με γνώμονα το ύψιστο συμφέρον κάθε παιδιού εφαρμόζει προγράμματα στήριξης και ενίσχυσης της βιολογικής οικογένειας, προκειμένου να καταστεί εφικτή η παραμονή του παιδιού στο περιβάλλον των βιολογικών του γονέων, ενώ για τις περιπτώσεις παιδιών που για τον οποιονδήποτε λόγο αυτό δεν είναι δυνατό, εφαρμόζει πρόγραμμα κλειστής φιλοξενίας στις δομές της στην Αθήνα, τη Χίο, την Ήπειρο, το Βόλο και την Καλαμάτα. Λαμβάνοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και την εθνική Νομοθεσία, η Κιβωτός του Κόσμου, εφαρμόζει τον νόμο 4538/2018 «περί αναδοχής και υιοθεσίας» εξασφαλίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, την οικογενειακή αποκατάσταση για τα ανήλικα παιδιά που προστατεύει, προκειμένου να τους δοθεί η ευκαιρία να αναπτυχθούν ψυχοκοινωνικά και συναισθηματικά στο πλαίσιο ενός ασφαλούς οικογενειακού περιβάλλοντος, ικανού να τους προσφέρει την στοργή, την φροντίδα και αγάπη και τα ερεθίσματα που κάθε παιδί έχει ανάγκη. Στα πλαίσια της αναδοχής, η ανάδοχη οικογένεια αναλαμβάνει την πραγματική φροντίδα του παιδιού, διασφαλίζοντας την ομαλή ψυχοκοινωνική του εξέλιξη, για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, χωρίς να διακόπτονται οι έννομες σχέσεις του παιδιού με τη φυσική του οικογένεια. Με τον όρο «αναδοχή» δεν εννοείται υιοθεσία. Το παιδί δηλαδή δεν ανήκει νομικά στους ανάδοχους γονείς, χωρίς όμως να αποκλείεται η υιοθεσία του από αυτούς ως εξέλιξη της σχέσης τους ή η μετέπειτα ανάληψη της επιμέλειας του παιδιού από αυτούς. Η ανάδοχη φροντίδα μπορεί να είναι μόνιμη ή προσωρινή και αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέτρο παιδικής προστασίας το οποίο παρέχεται από την πολιτεία και τους φορείς προς τα παιδιά που, για διάφορους λόγους, χρειάζονται την προστασία εκτός του βιολογικού τους περιβάλλοντος ή στερούνται αυτού. Μέσω της αναδοχής έχουμε τη δυνατότητα να δώσουμε στα παιδιά μας αγάπη, στοργή, φροντίδα και ένα ζεστό σπιτικό που τόσο έχουν ανάγκη. Στα πλαίσια της αποϊδρυματοποίησης, η Κιβωτός του Κόσμου υλοποιεί αναδοχές αποϊδρυματοποίησης, από το 2016 έχοντας τοποθετήσει δεκάδες παιδιά σε ανάδοχες οικογένειες, μεριμνώντας έτσι για την οικογενειακή αποκατάστασή τους με στόχο το βέλτιστο συμφέρον τους. Ως φορέας υλοποίησης της αναδοχής, διατηρούμε τον εποπτικό ρόλο μαζί με την εκάστοτε Περιφέρεια του τόπο διαμονής των υποψηφίων αναδόχων διασφαλίζοντας τακτική επικοινωνία με την ανάδοχη οικογένεια με σκοπό τη στήριξη, συμβουλευτική, κατεύθυνση, βελτίωση, παραπομπή σε διάφορους φορείς (εφόσον κρίνεται απαραίτητο) και την διαπίστωση των καλών συνθηκών αλλά και την ομαλής εξέλιξης του ανηλίκου. Επιπλέον, φροντίζουμε για την επικοινωνία του παιδιού με το βιολογικό του περιβάλλον διατηρώντας έτσι τις σχέσεις γονέα – παιδιού. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αναδοχής αποτελεί το γεγονός πως το παιδί μπορεί, υπό κατάλληλες συνθήκες, να επιστρέψει και πάλι στη φυσική του οικογένεια εάν αυτό αποδειχθεί ότι είναι προς όφελός του. Οι ανάδοχοι γονείς είναι ενήμεροι για αυτήν την προοπτική και έχουν ευθύνη να διευκολύνουν τις επαφές του παιδιού με τη βιολογική του οικογένεια όσο αυτό βρίσκεται κοντά τους. Παρατηρώντας τα πολύ σημαντικά, θετικά αποτελέσματα του θεσμού της αναδοχής είμαστε θερμοί υποστηρικτές της και πασχίζουμε πάντα για την αποκατάσταση των παιδιών μας μέσω αυτής, αλλά και της συνεχούς και αδιάληπτης υποστήριξης των υποψηφίων αναδόχων. - H Κιβωτός του Κόσμου - Η Κιβωτός του Κόσμου είναι ένας εθελοντικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός ειδικής μέριμνας και προστασίας μητέρας και παιδιού. Οι δράσεις του οργανισμού αφορούν ακριβώς αυτό, την ειδική μέριμνα δηλαδή και προστασία μητέρας και παιδιού. Υπάρχουν δύο βασικοί πυλώνες δράσης. Ο πρώτος είναι τα σπίτια (κλειστές δομές) φιλοξενίας όπου κατόπιν εισαγγελικής εντολής φιλοξενούνται παιδιά που έχουν αποκοπεί από το γονεϊκό περιβάλλον για λόγους κακοποίησης, παραμέλησης, έκθεσης ανηλίκου σε κίνδυνο και για τα οποία η Κιβωτός είναι πλήρως υπεύθυνη (στέγαση, σίτιση, υπόδηση, εκπαίδευση, δημιουργική απασχόληση, ιατροφαρμακευτικές ανάγκες, πλαισίωση από κοινωνική λειτουργό και ψυχολόγο). Κύρια αποστολή εδώ είναι η επούλωση του παιδικού τραύματος, μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, σταθερότητας και ανιδιοτελούς αγάπης. Ο δεύτερος πυλώνας που υπάρχει είναι το κέντρο ημέρας μέσα από το οποίο στηρίζονται παιδιά με τις οικογένειές τους (μονογονεϊκές, πολύτεκνες, άπορες). Εφόσον είναι εξασφαλισμένο ότι τα παιδιά δεν διατρέχουν κίνδυνο στο οικογενειακό πλαίσιο, στηρίζουμε την οικογένεια συνολικά ώστε να μην χρειαστεί το παιδί να αποχωριστεί από τους γονείς του, προσφέροντας μια πληθώρα υπηρεσιών (διαμονή σε διαμερίσματά μας, οικονομικά επιδόματα, σχολές γονέων, ατομικές συναντήσεις με κοινωνική λειτουργό, ψυχολογική στήριξη, νομική υποστήριξη, στήριξη σε τρόφιμα και είδη ρουχισμού, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκπαιδευτικά προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού κι εύρεση εργασίας). Ένα ακόμα πρόγραμμα του Οργανισμού είναι το κέντρο για την φροντίδα μητέρας και παιδιού, όπου μένουν ανήλικες κυρίως μητέρες με τα παιδιά τους. Στηρίζονται μέσα από τα προγράμματά μας ώστε να αναλάβουν σωστά και υπεύθυνα τον γονεϊκό τους ρόλο ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται προκειμένου να σπουδάσουν ή να μάθουν μία τέχνη και να μπορούν οι ίδιες να συντηρήσουν τα παιδιά τους. Στα παραρτήματά μας σε Βόλο, Πωγωνιανή, Κόνιτσα, Χίο (μέριμνα και για ασυνόδευτα προσφυγόπουλα) και Καλαμάτα λειτουργούν επίσης οι δράσεις που αφορούν τα σπίτια φιλοξενίας και το κέντρο ημέρας. Έτσι την δεδομένη στιγμή στηρίζονται συνολικά από την Κιβωτό του Κόσμου περίπου 600 παιδιά με τις οικογένειές τους και 250 παιδιά σε 10 σπίτια – κλειστές δομές φιλοξενίας. Κάτι επίσης ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι στα παραρτήματα Βόλου και Πωγωνιανής λειτουργεί το πρόγραμμα της γεωργικής σχολής, το οποίο πέρα από τον ρόλο του στη διαδικασία πλαισίωσης και επούλωσης των τραυμάτων που φέρουν τα παιδιά, προσφέρει επαγγελματική κατάρτιση και πιστοποίηση για επαγγέλματα του πρωτογενούς τομέα στα παιδιά, πριν την ενηλικίωσή τους.
Υπάρχει μια θεωρία, η Θεωρία των Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης(1983) η οποία άλλαξε τον χάρτη της εκπαίδευσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Εμπνευστής της θεωρίας αυτής είναι ο Αμερικανός ερευνητής, ψυχολόγος και καθηγητής Χάουαρντ Γκάρντερ. Με λίγα λόγια, απέδειξε ότι το άτομο μαθαίνει μοναδικά χάρη στην ύπαρξη των 8 ειδών νοημοσύνης του. Όλοι είναι σημαντικοί, όχι όμως το ίδιο εξελιγμένοι σε κάθε άτομο. Δεν θα σταθώ στην κληρονομικότητα ή στο που επικεντρώνεται το σχολείο, όμως θα τονίσω τη δύναμη που έχουν η οικογένεια και οι προσωπικές εμπειρίες να επηρεάσουν το δείκτη νοημοσύνης. Πώς μπορούμε ως γονείς να διευκολύνουμε το παιδί μας να μαθαίνει σύμφωνα με τις δικές του δυνατότητες, έτσι ώστε να ανακαλύψει τα πραγματικά του ταλέντα; Μα φυσικά, με τα κατάλληλα, για την ηλικία του ερεθίσματα και επιλέγοντας δραστηριότητες που να βασίζονται στη ξεχωριστή προσωπικότητα του. 1. Γλωσσική / Λεκτική ευφυΐα Το παιδί χρησιμοποιεί τον προφορικό & γραπτό λόγο για να εκφραστεί. Απολαμβάνει βιβλία & συζητήσεις, απομνημονεύει λέξεις, ημερομηνίες, μαθαίνει ξένες γλώσσες πολύ εύκολα. Τι να κάνετε μαζί του: Παίξτε παιχνίδια με λέξεις, διαβάστε του παραμύθια, επισκεφθείτε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες. 2. Λογική / Μαθηματική ευφυΐα Το παιδί έχει πάθος με τους αριθμούς, προτιμά να χρησιμοποιεί περισσότερο τη λογική από το συναίσθημα. Ρωτάει συχνά «γιατί;», βλέπει δυο όψεις σε πρόβλημα και αναζητά λύσεις. Τι να κάνετε μαζί του: Εφοδιάστε το με αντικείμενα για εξερεύνηση (π.χ μεγεθυντικό φακό, ρολόι, μικροσκόπιο), παίξτε με τουβλάκια, φτιάξτε παζλ, μάθετε του την χρήση εργαλείων, επισκεφθείτε ένα μουσείο επιστημών. 3. Μουσική / Ρυθμική ευφυΐα Το παιδί λατρεύει τη μουσική. Εκφράζεται μέσω αυτής. Οι στίχοι και τα τραγούδια το βοηθούν να αποκτήσει νέες γνώσεις. Τι να κάνετε μαζί του: Τραγουδήστε, παίξτε με μουσικά όργανα, μάθετε του να χρησιμοποιεί το σώμα του για να παράγει ήχους, ακούστε ραδιόφωνο, πηγαίνετε σε μια συναυλία, χορέψτε, γράψτε το σε ένα ωδείο. 4. Οπτική / Χωρική ευφυΐα Το παιδί έχει φωτογραφική μνήμη, τα οπτικά ερεθίσματα το βοηθούν να μαθαίνει, έχει φαντασία και βλέπει τον κόσμο από άλλη οπτική γωνία. Τι να κάνετε μαζί του: Οργανώστε εξορμήσεις στη γειτονιά, στο δάσος ή στη θάλασσα. Βγάλτε φωτογραφίες, τραβήξτε βίντεο, ηχογραφήστε ήχους του περιβάλλοντος, ζωγραφίστε έναν χάρτη. 5. Σωματική / Κιναισθητική ευφυΐα Το παιδί χειρίζεται άψογα το σώμα του και είναι το κυρίαρχο μέσο του στην έκφραση ιδεών & συναισθημάτων. Δεν κάθεται για μεγάλο διάστημα σε καρέκλα. Διαθέτει μιμητικές ικανότητες. Τι να κάνετε μαζί του: Χορέψτε, αθληθείτε, μαγειρέψετε, κάντε ποδήλατο, παίξτε παντομίμα, ζωγραφίστε. 6. Διαπροσωπική ευφυΐα Το παιδί έχει μεγάλη ικανότητα να κατανοεί, επικοινωνεί και να συνεργάζεται με άλλους. Δημοφιλές, εξωστρεφές, με έντονη ενσυναίσθηση και καλή αίσθηση του χιούμορ. Χρησιμοποιεί καλά τη «γλώσσα του σώματος». Τι να κάνετε μαζί του: Παίξτε παιχνίδια ρόλων, ομαδικά, κάντε δουλειές σπιτιού, συμμετέχετε σε προγράμματα για ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια (π.χ τυφλούς, ηλικιωμένους, άστεγους). 7. Ενδοπροσωπική ευφυΐα Το παιδί έχει ισχυρή αίσθηση ταυτότητας. Γνωρίζει πολύ καλά τόσο τις ικανότητες όσο και τις αδυναμίες του. Προτιμά να «δουλεύει» ή να μελετά ατομικά. Είναι τελειομανής και συνήθως ντροπαλό. Τι να κάνετε μαζί του: Διαβάστε του παραμύθια με θέμα τα συναισθήματα, γράψτε το σε μια θεατρική ομάδα, μάθετε του να κρατά ημερολόγιο, παίξτε ηλεκτρονικά παιχνίδια. 8. Οικολογική / Φυσιογνωστική ευφυΐα Το παιδί αγαπά τη φύση, είναι φιλόζωο, χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του. Διακρίνει αλλαγές στον καιρό και στο φυσικό του περίγυρο. Τι να κάνετε μαζί του: Παρατηρήστε αστέρια με τηλεσκόπιο, κάντε camping, ασχοληθείτε με την κηπουρική, περπατήστε, κάντε πεζοπορία, υιοθετήστε ένα ζώο, κάντε πειράματα, εκδρομές στη φύση, συμμετέχετε σε περιβαλλοντικά προγράμματα ή σε οργανώσεις ευαισθητοποίησης και φροντίδας για τα ζώα. Συμπέρασμα, αφού κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μοναδικό, χρειάζεται να ενεργοποιήσουμε τα εσωτερικά κίνητρα μάθησης για να αναπτύξει ποικιλομορφία σκέψης και κρίση, για μια κοινωνία ισότιμη που θα κάνει τη διαφορά για το μέλλον όλων μας.

Μαθαίνουμε μοναδικά

Διαβάστε περισσότερα

Υπάρχει μια θεωρία, η Θεωρία των Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης(1983) η οποία άλλαξε τον χάρτη της εκπαίδευσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Εμπνευστής της θεωρίας αυτής είναι ο Αμερικανός ερευνητής, ψυχολόγος και καθηγητής Χάουαρντ Γκάρντερ. Με λίγα λόγια, απέδειξε ότι το άτομο μαθαίνει μοναδικά χάρη στην ύπαρξη των 8 ειδών νοημοσύνης του. Όλοι είναι σημαντικοί, όχι όμως το ίδιο εξελιγμένοι σε κάθε άτομο. Δεν θα σταθώ στην κληρονομικότητα ή στο που επικεντρώνεται το σχολείο, όμως θα τονίσω τη δύναμη που έχουν η οικογένεια και οι προσωπικές εμπειρίες να επηρεάσουν το δείκτη νοημοσύνης. Πώς μπορούμε ως γονείς να διευκολύνουμε το παιδί μας να μαθαίνει σύμφωνα με τις δικές του δυνατότητες, έτσι ώστε να ανακαλύψει τα πραγματικά του ταλέντα; Μα φυσικά, με τα κατάλληλα, για την ηλικία του ερεθίσματα και επιλέγοντας δραστηριότητες που να βασίζονται στη ξεχωριστή προσωπικότητα του. 1. Γλωσσική / Λεκτική ευφυΐα Το παιδί χρησιμοποιεί τον προφορικό & γραπτό λόγο για να εκφραστεί. Απολαμβάνει βιβλία & συζητήσεις, απομνημονεύει λέξεις, ημερομηνίες, μαθαίνει ξένες γλώσσες πολύ εύκολα. Τι να κάνετε μαζί του: Παίξτε παιχνίδια με λέξεις, διαβάστε του παραμύθια, επισκεφθείτε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες. 2. Λογική / Μαθηματική ευφυΐα Το παιδί έχει πάθος με τους αριθμούς, προτιμά να χρησιμοποιεί περισσότερο τη λογική από το συναίσθημα. Ρωτάει συχνά «γιατί;», βλέπει δυο όψεις σε πρόβλημα και αναζητά λύσεις. Τι να κάνετε μαζί του: Εφοδιάστε το με αντικείμενα για εξερεύνηση (π.χ μεγεθυντικό φακό, ρολόι, μικροσκόπιο), παίξτε με τουβλάκια, φτιάξτε παζλ, μάθετε του την χρήση εργαλείων, επισκεφθείτε ένα μουσείο επιστημών. 3. Μουσική / Ρυθμική ευφυΐα Το παιδί λατρεύει τη μουσική. Εκφράζεται μέσω αυτής. Οι στίχοι και τα τραγούδια το βοηθούν να αποκτήσει νέες γνώσεις. Τι να κάνετε μαζί του: Τραγουδήστε, παίξτε με μουσικά όργανα, μάθετε του να χρησιμοποιεί το σώμα του για να παράγει ήχους, ακούστε ραδιόφωνο, πηγαίνετε σε μια συναυλία, χορέψτε, γράψτε το σε ένα ωδείο. 4. Οπτική / Χωρική ευφυΐα Το παιδί έχει φωτογραφική μνήμη, τα οπτικά ερεθίσματα το βοηθούν να μαθαίνει, έχει φαντασία και βλέπει τον κόσμο από άλλη οπτική γωνία. Τι να κάνετε μαζί του: Οργανώστε εξορμήσεις στη γειτονιά, στο δάσος ή στη θάλασσα. Βγάλτε φωτογραφίες, τραβήξτε βίντεο, ηχογραφήστε ήχους του περιβάλλοντος, ζωγραφίστε έναν χάρτη. 5. Σωματική / Κιναισθητική ευφυΐα Το παιδί χειρίζεται άψογα το σώμα του και είναι το κυρίαρχο μέσο του στην έκφραση ιδεών & συναισθημάτων. Δεν κάθεται για μεγάλο διάστημα σε καρέκλα. Διαθέτει μιμητικές ικανότητες. Τι να κάνετε μαζί του: Χορέψτε, αθληθείτε, μαγειρέψετε, κάντε ποδήλατο, παίξτε παντομίμα, ζωγραφίστε. 6. Διαπροσωπική ευφυΐα Το παιδί έχει μεγάλη ικανότητα να κατανοεί, επικοινωνεί και να συνεργάζεται με άλλους. Δημοφιλές, εξωστρεφές, με έντονη ενσυναίσθηση και καλή αίσθηση του χιούμορ. Χρησιμοποιεί καλά τη «γλώσσα του σώματος». Τι να κάνετε μαζί του: Παίξτε παιχνίδια ρόλων, ομαδικά, κάντε δουλειές σπιτιού, συμμετέχετε σε προγράμματα για ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια (π.χ τυφλούς, ηλικιωμένους, άστεγους). 7. Ενδοπροσωπική ευφυΐα Το παιδί έχει ισχυρή αίσθηση ταυτότητας. Γνωρίζει πολύ καλά τόσο τις ικανότητες όσο και τις αδυναμίες του. Προτιμά να «δουλεύει» ή να μελετά ατομικά. Είναι τελειομανής και συνήθως ντροπαλό. Τι να κάνετε μαζί του: Διαβάστε του παραμύθια με θέμα τα συναισθήματα, γράψτε το σε μια θεατρική ομάδα, μάθετε του να κρατά ημερολόγιο, παίξτε ηλεκτρονικά παιχνίδια. 8. Οικολογική / Φυσιογνωστική ευφυΐα Το παιδί αγαπά τη φύση, είναι φιλόζωο, χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του. Διακρίνει αλλαγές στον καιρό και στο φυσικό του περίγυρο. Τι να κάνετε μαζί του: Παρατηρήστε αστέρια με τηλεσκόπιο, κάντε camping, ασχοληθείτε με την κηπουρική, περπατήστε, κάντε πεζοπορία, υιοθετήστε ένα ζώο, κάντε πειράματα, εκδρομές στη φύση, συμμετέχετε σε περιβαλλοντικά προγράμματα ή σε οργανώσεις ευαισθητοποίησης και φροντίδας για τα ζώα. Συμπέρασμα, αφού κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μοναδικό, χρειάζεται να ενεργοποιήσουμε τα εσωτερικά κίνητρα μάθησης για να αναπτύξει ποικιλομορφία σκέψης και κρίση, για μια κοινωνία ισότιμη που θα κάνει τη διαφορά για το μέλλον όλων μας.
Συχνά οι γονείς που μεγαλώνουν μοναχοπαίδια έχουν ενοχές και μια μεγάλη αγωνία για το αν κάνουν το σωστό στο μεγάλωμα του παιδιού τους. Υπάρχει μέσα τους ο φόβος ότι το παιδί τους μπορεί να γίνει ένας πολύ απαιτητικός ενήλικας, μεγαλώνοντας ως ένα παιδί που έχει την προσοχή όλης της οικογένειας στραμμένη επάνω του. Επίσης, συχνά οι γονείς των μοναχοπαιδιών έχουν αγωνία για το πώς να απασχολήσουν το παιδί τους και παραπονιόνται ότι η ενήλικη παρέα που του προσφέρουν δεν του επαρκεί, καθώς το παιδί έχει ανάγκη από παρέα με άλλα παιδιά. Ναι! Εν μέρει υπάρχει αλήθεια σε αυτό. Tο παιδί έχει ανάγκη από συναναστροφή με άλλους συνομηλίκους, για να μπορέσει να αναπτύξει την κοινωνική του πλευρά. Το μοναχοπαίδι, μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχουν μόνο ενήλικες φροντιστές, δηλαδή η μητέρα, ο πατέρας, οι παππούδες ή η γυναίκα που προσέχει το παιδί όταν οι γονείς είναι στη δουλειά, μπορεί ως οντότητα να καθρεφτίζεται πολύ μεγαλύτερο από την πραγματικότητα. Τι σημαίνει όμως αυτό ; Το να καθρεφτίζεται το παιδί μεγαλύτερο από την πραγματικότητα είναι κάτι που συμβαίνει γιατί ο γονιός μπορεί να βάζει τις ανάγκες του παιδιού του πιο ψηλά από τις δικές του, κάτι το οποίο είναι απόλυτα φυσικό να κάνει ένας γονιός όταν το παιδί είναι στην βρεφική ή στην νηπιακή ηλικία. Κατά αυτό τον τρόπο, το παιδί αποκτά μια λανθάνουσα αίσθηση ότι οι δικές του ανάγκες αξίζουν περισσότερο από τις ανάγκες των υπολοίπων μελών της οικογένειας και αυτό σημαίνει ότι το ίδιο ως άτομο, καθρεφτίζεται μεγαλύτερο από την πραγματικότητα. Η κοινωνικοποίηση του παιδιού και η ευκαιρία του στην ανάπτυξη της ικανότητας για συνεργασία με συνομηλίκους, είναι ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο ξεκινάει ένα παιδί το σχολείο και είναι επίσης το σημαντικότερο πράγμα στο οποίο εκπαιδεύεται όχι μόνο στον παιδικό σταθμό αλλά και καθόλη τη διάρκεια του δημοτικού σχολείου. Μέσα από την συνύπαρξη με τους συνομηλίκους, το παιδί μαθαίνει για την μοναδικότητά του και ταυτόχρονα μαθαίνει να βλέπει το εγώ του στην πραγματική του διάσταση καθώς υπάρχουν και άλλα άτομα, οι συμμαθητές, που εκφράζονται έντονα και έχουν εξίσου σημαντικές ανάγκες με τις δικές του. Συνεπώς, η επαφή και η συναναστροφή με άλλα παιδιά είναι πολύ ουσιαστική για την ανάπτυξη και την κοινωνικοποίηση του παιδιού. Για το λόγο αυτό χρειάζεται ο γονιός, και ιδιαίτερα ο γονιός που μεγαλώνει μοναχοπαίδι, να παρέχει στο παιδί του την ευκαιρία για επαφή με συνομηλίκους του και σε ώρες εκτός σχολείου. Παρόλα αυτά, ο γονιός χρειάζεται να κρίνει το πότε θα πάει το παιδί του να παίξει με κάποιον φίλο του και να μην ενδίδει κάθε φορά στην επιθυμία του παιδιού για παρέα με φίλους ή στο «βαριέμαι» του παιδιού. Πολύ εύκολα ένας γονιός, και ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν άλλα παιδιά στην οικογένεια, μπορεί να σπεύδει να σώσει το παιδί του από το αίσθημα της βαρεμάρας του και να μπαίνει στο παιχνίδι θύματος-σωτήρα προσπαθώντας να ικανοποιήσει την ανάγκη του παιδιού για δράση είτε προτείνοντάς του δραστηριότητες που θα μπορούσε να κάνει, είτε πηγαίνοντάς το να παίξει με κάποιον φίλο/φίλη του. Αυτή τη βαρεμάρα ή τη γκρίνια του παιδιού, κοιτάζοντάς την από μια διαφορετική οπτική, μπορούμε να την δούμε ως μια ευκαιρία για επαφή μαζί μας. Η επαφή του παιδιού με τον γονιό είναι μία από τις βασικές ανάγκες του παιδιού όπως είναι η ανάγκη της πείνας, της δίψας, του ύπνου, της ξεκούρασης, της έμφυτης περιέργειας και της επιθυμίας για εξερεύνηση του περιβάλλοντος. Όταν φροντίζουμε την ανάγκη του παιδιού για επαφή μαζί μας, το παιδί νιώθει αγαπητό, μοναδικό, νιώθει ότι πραγματικά αξίζει. Αντίθετα, όταν η ανάγκη αυτή παραμένει ακάλυπτη, το παιδί αισθάνεται ότι δεν αξίζει και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα συμπεριφοράς. Κατά συνέπεια, ο χρόνος επαφής του παιδιού με τον γονιό είναι αναντικατάστατος. Ο ρόλος μας ως γονείς είναι να μπορούμε να κρατάμε μία ισορροπία ανάμεσα στο χρόνο που περνάει το παιδί μας με τους φίλους του και στον χρόνο που περνάει μαζί μας καθώς είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλίζουμε προσωπικό χρόνο με το παιδί μας. Την επόμενη φορά που το παιδί βαριέται, αντί να τρέξουμε να του προτείνουμε δραστηριότητες ή να το πάμε σε κάποιον φίλο/φίλη του να παίξει ώστε να μην είναι μόνο του, το καλύτερο δώρο που έχουμε να του κάνουμε είναι να περάσουμε το απόγευμά μας μαζί του! Η Aletha Solter, αναπτυξιακή ψυχολόγος, ιδρύτρια του Aware Parenting Institute (www.awareparenting.com) και εκπαιδεύτριά μου στο Aware Parenting, λέει ότι κάθε παιδί χρειάζεται δύο γονείς για να μεγαλώσει σωστά. Έτσι, η οικογένεια που έχει δύο παιδιά χρειάζεται τέσσερις γονείς ή αλλιώς τέσσερις ενήλικες! Αυτό σημαίνει ότι η καταλληλότερη αναλογία είναι δύο προς ένα και μπορεί η αντίληψη αυτή να είναι αρκετά απενοχοποιητική για τους γονείς που έχουν ένα μόνο παιδί, καθώς ο γονιός του μοναχοπαιδιού έχει την ευκαιρία να προσφέρει στο παιδί του πολύτιμο αποκλειστικό χρόνο για επαφή και παιχνίδι, περισσότερο από κάθε άλλο γονέα! Τι χρειάζεται να κάνω ως γονιός με το παιδί μου κατά την διάρκεια του αποκλειστικού χρόνου μου μαζί του; Υπάρχουν πολλοί τρόποι να είμαι με το παιδί μου και πολλά παιχνίδια που μπορώ να κάνω μαζί του. Τα παιχνίδια αυτά περιγράφονται αναλυτικά στο βιβλίο Attachment Play της Aletha Solter που είναι ένα βιβλίο αφιερωμένο στην ενίσχυση του δεσμού γονιού-παιδιού μέσα από το παιχνίδι. Το βασικό όμως που χρειάζεται να θυμάται κανείς είναι ότι κατά τον αποκλειστικό χρόνο με το παιδί μας είμαστε ολοκληρωτικά παρόντες και αφήνουμε το παιδί να μας καθοδηγήσει στο τι θέλει να κάνουμε, χωρίς τη δική μας παρέμβαση. Αυτό το είδος παιχνιδιού ονομάζεται μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι. Το μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι είναι το ελεύθερο παιχνίδι με τουβλάκια, κούκλες, μαριονέτες, άμμο, πηλό, υλικά τέχνης και κατασκευών κατά την διάρκειά του οποίου την πρωτοβουλία την έχει το παιδί. Ο γονιός παρέχει τα υλικά, στέκεται δίπλα στο παιδί του και το παρακολουθεί. Με το να είμαι ως γονιός παρόν και να στέκομαι δίπλα στο παιδί μου την ώρα που παίζει, ουσιαστικά δίνω αξία σε αυτό που κάνει το παιδί εκείνη τη στιγμή και κατά συνέπεια το ίδιο το παιδί αισθάνεται ότι αξίζει. Συνεπώς, το μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι αυξάνει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Μισή ώρα την εβδομάδα μη κατευθυνόμενου παιδοκεντρικού παιχνιδιού μειώνει αισθητά τα προβλήματα συμπεριφοράς του παιδιού και ενισχύει σημαντικά τον δεσμό γονιού παιδιού. Αν αυτό το παιχνίδι γίνεται συχνότερα μέσα στην εβδομάδα, τα αποτελέσματα θα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά. Ένα σημαντικό πράγμα που χρειάζεται να προσέξουμε κατά την διάρκεια του αποκλειστικού χρόνου με το παιδί μας είναι να μην προσπαθήσουμε να είμαστε εκεί για να διδάξουμε το παιδί. Το αφήνουμε να μας οδηγήσει στον κόσμο του, γιατί μέσα από το δικό του παιχνίδι έχει να μάθει πολλά περισσότερα και να δουλέψει πάνω στα ζητήματα που απασχολούν το ίδιο. Το να είναι κανείς γονέας μοναχοπαιδιού είναι μια ευκαιρία για περισσότερο αποκλειστικό χρόνο, περισσότερο μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι και επομένως περισσότερο χρόνο σύνδεσης και ουσιαστικής επαφής με το παιδί!

Μεγαλώνοντας Μοναχοπαίδια

Διαβάστε περισσότερα

Συχνά οι γονείς που μεγαλώνουν μοναχοπαίδια έχουν ενοχές και μια μεγάλη αγωνία για το αν κάνουν το σωστό στο μεγάλωμα του παιδιού τους. Υπάρχει μέσα τους ο φόβος ότι το παιδί τους μπορεί να γίνει ένας πολύ απαιτητικός ενήλικας, μεγαλώνοντας ως ένα παιδί που έχει την προσοχή όλης της οικογένειας στραμμένη επάνω του. Επίσης, συχνά οι γονείς των μοναχοπαιδιών έχουν αγωνία για το πώς να απασχολήσουν το παιδί τους και παραπονιόνται ότι η ενήλικη παρέα που του προσφέρουν δεν του επαρκεί, καθώς το παιδί έχει ανάγκη από παρέα με άλλα παιδιά. Ναι! Εν μέρει υπάρχει αλήθεια σε αυτό. Tο παιδί έχει ανάγκη από συναναστροφή με άλλους συνομηλίκους, για να μπορέσει να αναπτύξει την κοινωνική του πλευρά. Το μοναχοπαίδι, μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχουν μόνο ενήλικες φροντιστές, δηλαδή η μητέρα, ο πατέρας, οι παππούδες ή η γυναίκα που προσέχει το παιδί όταν οι γονείς είναι στη δουλειά, μπορεί ως οντότητα να καθρεφτίζεται πολύ μεγαλύτερο από την πραγματικότητα. Τι σημαίνει όμως αυτό ; Το να καθρεφτίζεται το παιδί μεγαλύτερο από την πραγματικότητα είναι κάτι που συμβαίνει γιατί ο γονιός μπορεί να βάζει τις ανάγκες του παιδιού του πιο ψηλά από τις δικές του, κάτι το οποίο είναι απόλυτα φυσικό να κάνει ένας γονιός όταν το παιδί είναι στην βρεφική ή στην νηπιακή ηλικία. Κατά αυτό τον τρόπο, το παιδί αποκτά μια λανθάνουσα αίσθηση ότι οι δικές του ανάγκες αξίζουν περισσότερο από τις ανάγκες των υπολοίπων μελών της οικογένειας και αυτό σημαίνει ότι το ίδιο ως άτομο, καθρεφτίζεται μεγαλύτερο από την πραγματικότητα. Η κοινωνικοποίηση του παιδιού και η ευκαιρία του στην ανάπτυξη της ικανότητας για συνεργασία με συνομηλίκους, είναι ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο ξεκινάει ένα παιδί το σχολείο και είναι επίσης το σημαντικότερο πράγμα στο οποίο εκπαιδεύεται όχι μόνο στον παιδικό σταθμό αλλά και καθόλη τη διάρκεια του δημοτικού σχολείου. Μέσα από την συνύπαρξη με τους συνομηλίκους, το παιδί μαθαίνει για την μοναδικότητά του και ταυτόχρονα μαθαίνει να βλέπει το εγώ του στην πραγματική του διάσταση καθώς υπάρχουν και άλλα άτομα, οι συμμαθητές, που εκφράζονται έντονα και έχουν εξίσου σημαντικές ανάγκες με τις δικές του. Συνεπώς, η επαφή και η συναναστροφή με άλλα παιδιά είναι πολύ ουσιαστική για την ανάπτυξη και την κοινωνικοποίηση του παιδιού. Για το λόγο αυτό χρειάζεται ο γονιός, και ιδιαίτερα ο γονιός που μεγαλώνει μοναχοπαίδι, να παρέχει στο παιδί του την ευκαιρία για επαφή με συνομηλίκους του και σε ώρες εκτός σχολείου. Παρόλα αυτά, ο γονιός χρειάζεται να κρίνει το πότε θα πάει το παιδί του να παίξει με κάποιον φίλο του και να μην ενδίδει κάθε φορά στην επιθυμία του παιδιού για παρέα με φίλους ή στο «βαριέμαι» του παιδιού. Πολύ εύκολα ένας γονιός, και ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν άλλα παιδιά στην οικογένεια, μπορεί να σπεύδει να σώσει το παιδί του από το αίσθημα της βαρεμάρας του και να μπαίνει στο παιχνίδι θύματος-σωτήρα προσπαθώντας να ικανοποιήσει την ανάγκη του παιδιού για δράση είτε προτείνοντάς του δραστηριότητες που θα μπορούσε να κάνει, είτε πηγαίνοντάς το να παίξει με κάποιον φίλο/φίλη του. Αυτή τη βαρεμάρα ή τη γκρίνια του παιδιού, κοιτάζοντάς την από μια διαφορετική οπτική, μπορούμε να την δούμε ως μια ευκαιρία για επαφή μαζί μας. Η επαφή του παιδιού με τον γονιό είναι μία από τις βασικές ανάγκες του παιδιού όπως είναι η ανάγκη της πείνας, της δίψας, του ύπνου, της ξεκούρασης, της έμφυτης περιέργειας και της επιθυμίας για εξερεύνηση του περιβάλλοντος. Όταν φροντίζουμε την ανάγκη του παιδιού για επαφή μαζί μας, το παιδί νιώθει αγαπητό, μοναδικό, νιώθει ότι πραγματικά αξίζει. Αντίθετα, όταν η ανάγκη αυτή παραμένει ακάλυπτη, το παιδί αισθάνεται ότι δεν αξίζει και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα συμπεριφοράς. Κατά συνέπεια, ο χρόνος επαφής του παιδιού με τον γονιό είναι αναντικατάστατος. Ο ρόλος μας ως γονείς είναι να μπορούμε να κρατάμε μία ισορροπία ανάμεσα στο χρόνο που περνάει το παιδί μας με τους φίλους του και στον χρόνο που περνάει μαζί μας καθώς είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλίζουμε προσωπικό χρόνο με το παιδί μας. Την επόμενη φορά που το παιδί βαριέται, αντί να τρέξουμε να του προτείνουμε δραστηριότητες ή να το πάμε σε κάποιον φίλο/φίλη του να παίξει ώστε να μην είναι μόνο του, το καλύτερο δώρο που έχουμε να του κάνουμε είναι να περάσουμε το απόγευμά μας μαζί του! Η Aletha Solter, αναπτυξιακή ψυχολόγος, ιδρύτρια του Aware Parenting Institute (www.awareparenting.com) και εκπαιδεύτριά μου στο Aware Parenting, λέει ότι κάθε παιδί χρειάζεται δύο γονείς για να μεγαλώσει σωστά. Έτσι, η οικογένεια που έχει δύο παιδιά χρειάζεται τέσσερις γονείς ή αλλιώς τέσσερις ενήλικες! Αυτό σημαίνει ότι η καταλληλότερη αναλογία είναι δύο προς ένα και μπορεί η αντίληψη αυτή να είναι αρκετά απενοχοποιητική για τους γονείς που έχουν ένα μόνο παιδί, καθώς ο γονιός του μοναχοπαιδιού έχει την ευκαιρία να προσφέρει στο παιδί του πολύτιμο αποκλειστικό χρόνο για επαφή και παιχνίδι, περισσότερο από κάθε άλλο γονέα! Τι χρειάζεται να κάνω ως γονιός με το παιδί μου κατά την διάρκεια του αποκλειστικού χρόνου μου μαζί του; Υπάρχουν πολλοί τρόποι να είμαι με το παιδί μου και πολλά παιχνίδια που μπορώ να κάνω μαζί του. Τα παιχνίδια αυτά περιγράφονται αναλυτικά στο βιβλίο Attachment Play της Aletha Solter που είναι ένα βιβλίο αφιερωμένο στην ενίσχυση του δεσμού γονιού-παιδιού μέσα από το παιχνίδι. Το βασικό όμως που χρειάζεται να θυμάται κανείς είναι ότι κατά τον αποκλειστικό χρόνο με το παιδί μας είμαστε ολοκληρωτικά παρόντες και αφήνουμε το παιδί να μας καθοδηγήσει στο τι θέλει να κάνουμε, χωρίς τη δική μας παρέμβαση. Αυτό το είδος παιχνιδιού ονομάζεται μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι. Το μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι είναι το ελεύθερο παιχνίδι με τουβλάκια, κούκλες, μαριονέτες, άμμο, πηλό, υλικά τέχνης και κατασκευών κατά την διάρκειά του οποίου την πρωτοβουλία την έχει το παιδί. Ο γονιός παρέχει τα υλικά, στέκεται δίπλα στο παιδί του και το παρακολουθεί. Με το να είμαι ως γονιός παρόν και να στέκομαι δίπλα στο παιδί μου την ώρα που παίζει, ουσιαστικά δίνω αξία σε αυτό που κάνει το παιδί εκείνη τη στιγμή και κατά συνέπεια το ίδιο το παιδί αισθάνεται ότι αξίζει. Συνεπώς, το μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι αυξάνει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Μισή ώρα την εβδομάδα μη κατευθυνόμενου παιδοκεντρικού παιχνιδιού μειώνει αισθητά τα προβλήματα συμπεριφοράς του παιδιού και ενισχύει σημαντικά τον δεσμό γονιού παιδιού. Αν αυτό το παιχνίδι γίνεται συχνότερα μέσα στην εβδομάδα, τα αποτελέσματα θα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά. Ένα σημαντικό πράγμα που χρειάζεται να προσέξουμε κατά την διάρκεια του αποκλειστικού χρόνου με το παιδί μας είναι να μην προσπαθήσουμε να είμαστε εκεί για να διδάξουμε το παιδί. Το αφήνουμε να μας οδηγήσει στον κόσμο του, γιατί μέσα από το δικό του παιχνίδι έχει να μάθει πολλά περισσότερα και να δουλέψει πάνω στα ζητήματα που απασχολούν το ίδιο. Το να είναι κανείς γονέας μοναχοπαιδιού είναι μια ευκαιρία για περισσότερο αποκλειστικό χρόνο, περισσότερο μη κατευθυνόμενο παιδοκεντρικό παιχνίδι και επομένως περισσότερο χρόνο σύνδεσης και ουσιαστικής επαφής με το παιδί!
«Σας έβαλε πολλά ο δάσκαλος;» Τα παιδιά από τα πρώιμα σχολικά τους χρόνια καλούνται να εντάξουν στην καθημερινότητά τους το διάβασμα για το σχολείο. Η προσαρμογή αυτή, καθώς και το πέρασμα από το τυπικό διάβασμα στη μελέτη και μάλιστα με το σωστό τρόπο, αποτελεί μια συναρπαστική και πρωτόγνωρη εμπειρία που χρειάζεται χρόνο, υπομονή και ενθάρρυνση, τόσο από το οικογενειακό περιβάλλον, όσο και από το σχολείο, ανεξάρτητα από τις έμφυτες ικανότητες του κάθε παιδιού. «Γιατί να διαβάσω; Τι θα κερδίσω;» Οι γονείς, οι παππούδες στο σπίτι, όπως και οι δάσκαλοι, καθημερινά δίνουν αγώνα να πείσουν τα παιδιά για τα πολλαπλά οφέλη του διαβάσματος. Ας δούμε παρακάτω ποια είναι αυτά. Το βασικότερο είναι η βελτίωση της μνήμης, αφού ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι εκπληκτικός στο να αποκρυπτογραφεί πληροφορίες και να δημιουργεί αναμνήσεις υπερπολύτιμες για την ανάπτυξη των παιδιών. Έτσι, δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες ώστε να βελτιώνεται η συγκέντρωση του παιδιού, σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από καταιγισμό ερεθισμάτων, τόσο από την τηλεόραση όσο και από το διαδίκτυο. Επιπρόσθετα, διατηρεί σε ισορροπία τον ενθουσιασμό των παιδιών για παιχνίδι με την πνευματική εγρήγορση, αφού μειώνει το άγχος, εμπλουτίζει το λεξιλόγιο και βοηθά το παιδί μέσω του γραπτού λόγου να εκφράζεται σωστά και μεστά. Τέλος, μπορεί να αποτελέσει μια φθηνή και ενίοτε δωρεάν ψυχαγωγία, αφού ποιος μπορεί να αρνηθεί σε ένα παιδί ένα βιβλίο, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό του; «Δεν τα καταλαβαίνω. Δεν μπορώ. Χρειάζομαι βοήθεια. Μαμά…» ΟΙ παραπάνω εκφράσεις οδηγούν όλους τους γονείς στην ανάγκη να βοηθήσουν ουσιαστικά τα παιδιά τους. Ας αναλύσουμε, λοιπόν, με ποιους απλούς τρόπους μπορεί το οικογενειακό περιβάλλον να βοηθήσει στη μελέτη – διάβασμα του παιδιού, ξεκαθαρίζοντας ότι ο στόχος δεν πρέπει να είναι βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα ένα διαγώνισμα, αλλά μακροχρόνια στην ιδιοσυγκρασία του παιδιού, ώστε να αποτυπωθεί η κουλτούρα του διαβάσματος ως η βασική προϋπόθεση για τη μόρφωσή του και την περαιτέρω ανάπτυξή του. Ξεκινάμε από τη σωστή διαχείριση του χρόνου του παιδιού μας, βάζοντας ως πρώτη προτεραιότητα το σχολείο και επικουρικά τις υπόλοιπες. Επομένως, ανάλογα με το φόρτο εργασίας και αφού έχουμε ορίσει διαλείμματα, προσπαθούμε να τηρούμε το καθημερινό χρονοδιάγραμμα, μη διστάζοντας να αναβάλλουμε κάτι, αποφεύγοντας τον κίνδυνο της «τσαπατσούλικης δουλειάς», αρκεί βέβαια να γίνει σύντομα, με το σωστό τρόπο. Στη συνέχεια, πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί να οργανώνει το χώρο δουλειάς του και φυσικά τα εργαλεία του, παρακινώντας το με παραδείγματα προσιτά σε εκείνο. Ο χώρος δουλειάς του πρέπει να είναι σταθερός και αμετάβλητος και ο μαθητής πρέπει να ξεκινάει πάντα από τις δύσκολες εργασίες. Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντική είναι η εφαρμογή μεθόδων πολυαισθητηριακής διδασκαλίας, δηλαδή, η αξιοποίηση από το παιδί όλων των αισθήσεών του, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση και αφομοίωση των γνώσεων. Δεν παραλείπουμε να προτείνουμε στο παιδί μνημονικές τεχνικές, δηλαδή, οποιαδήποτε μέθοδο το βοηθά στη διατήρηση ή εύκολη ανάκτηση μιας πληροφορίας, προσέχοντας ποια κόλπα ή ποιες τεχνικές μνήμης χρησιμοποιεί ήδη το παιδί και το ενισχύουμε συνεχώς. Τέλος, πρέπει να είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τους δασκάλους των παιδιών ή να απευθυνόμαστε σε ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό αν αντιληφθούμε κάτι παράξενο ή διαφορετικό. Πρέπει οι γονείς να είναι απόλυτα ειλικρινείς αναφορικά με τα παιδιά τους και προσπαθώντας να αποβάλλουν κάθε εξωγενή παράγοντα (εργασία κ.λπ) με στόχο όχι να γίνει το παιδί καθρέφτης τους, αλλά να αποκτήσει αυτόνομα τις δικές του δεξιότητες και να αναπτύξει τη δική του προσωπικότητα, που φυσικά δεν απεικονίζεται με καλούς βαθμούς, αλλά με τη συνολική μελλοντική του εξέλιξη. «Παιδί μου, είσαι ευτυχισμένο;» Το κλειδί για τη σωστή μελέτη – διάβασμα είναι η ουσιαστική επικοινωνία του γονιού με το παιδί, δηλαδή η συνεχής προσπάθεια για ανάπτυξη σχέσεων αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αγάπης. Η στείρα γνώση, η εξειδίκευση, όπως επίσης και η διαρκής εξιδανίκευση ευμετάβλητων καταναλωτικών προτύπων δε βοηθάει στην ανάπτυξη του παιδιού. Αντίθετα, η διαρκής προσπάθεια για διέγερση της συναισθηματικής νοημοσύνης του παιδιού το βοηθά μέρα με τη μέρα να καταλαβαίνει καλύτερα τον κόσμο και την κοινωνία στην οποία αναπτύσσεται, δημιουργώντας όλα τα ασφαλή αναχώματα για την ανάπτυξή του. Παιδιά «ψαχουλιάρικα» και παρατηρητικά αποτελούν την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο.

Μελέτη στο σπίτι: Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Διαβάστε περισσότερα

«Σας έβαλε πολλά ο δάσκαλος;» Τα παιδιά από τα πρώιμα σχολικά τους χρόνια καλούνται να εντάξουν στην καθημερινότητά τους το διάβασμα για το σχολείο. Η προσαρμογή αυτή, καθώς και το πέρασμα από το τυπικό διάβασμα στη μελέτη και μάλιστα με το σωστό τρόπο, αποτελεί μια συναρπαστική και πρωτόγνωρη εμπειρία που χρειάζεται χρόνο, υπομονή και ενθάρρυνση, τόσο από το οικογενειακό περιβάλλον, όσο και από το σχολείο, ανεξάρτητα από τις έμφυτες ικανότητες του κάθε παιδιού. «Γιατί να διαβάσω; Τι θα κερδίσω;» Οι γονείς, οι παππούδες στο σπίτι, όπως και οι δάσκαλοι, καθημερινά δίνουν αγώνα να πείσουν τα παιδιά για τα πολλαπλά οφέλη του διαβάσματος. Ας δούμε παρακάτω ποια είναι αυτά. Το βασικότερο είναι η βελτίωση της μνήμης, αφού ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι εκπληκτικός στο να αποκρυπτογραφεί πληροφορίες και να δημιουργεί αναμνήσεις υπερπολύτιμες για την ανάπτυξη των παιδιών. Έτσι, δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες ώστε να βελτιώνεται η συγκέντρωση του παιδιού, σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από καταιγισμό ερεθισμάτων, τόσο από την τηλεόραση όσο και από το διαδίκτυο. Επιπρόσθετα, διατηρεί σε ισορροπία τον ενθουσιασμό των παιδιών για παιχνίδι με την πνευματική εγρήγορση, αφού μειώνει το άγχος, εμπλουτίζει το λεξιλόγιο και βοηθά το παιδί μέσω του γραπτού λόγου να εκφράζεται σωστά και μεστά. Τέλος, μπορεί να αποτελέσει μια φθηνή και ενίοτε δωρεάν ψυχαγωγία, αφού ποιος μπορεί να αρνηθεί σε ένα παιδί ένα βιβλίο, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό του; «Δεν τα καταλαβαίνω. Δεν μπορώ. Χρειάζομαι βοήθεια. Μαμά…» ΟΙ παραπάνω εκφράσεις οδηγούν όλους τους γονείς στην ανάγκη να βοηθήσουν ουσιαστικά τα παιδιά τους. Ας αναλύσουμε, λοιπόν, με ποιους απλούς τρόπους μπορεί το οικογενειακό περιβάλλον να βοηθήσει στη μελέτη – διάβασμα του παιδιού, ξεκαθαρίζοντας ότι ο στόχος δεν πρέπει να είναι βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα ένα διαγώνισμα, αλλά μακροχρόνια στην ιδιοσυγκρασία του παιδιού, ώστε να αποτυπωθεί η κουλτούρα του διαβάσματος ως η βασική προϋπόθεση για τη μόρφωσή του και την περαιτέρω ανάπτυξή του. Ξεκινάμε από τη σωστή διαχείριση του χρόνου του παιδιού μας, βάζοντας ως πρώτη προτεραιότητα το σχολείο και επικουρικά τις υπόλοιπες. Επομένως, ανάλογα με το φόρτο εργασίας και αφού έχουμε ορίσει διαλείμματα, προσπαθούμε να τηρούμε το καθημερινό χρονοδιάγραμμα, μη διστάζοντας να αναβάλλουμε κάτι, αποφεύγοντας τον κίνδυνο της «τσαπατσούλικης δουλειάς», αρκεί βέβαια να γίνει σύντομα, με το σωστό τρόπο. Στη συνέχεια, πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί να οργανώνει το χώρο δουλειάς του και φυσικά τα εργαλεία του, παρακινώντας το με παραδείγματα προσιτά σε εκείνο. Ο χώρος δουλειάς του πρέπει να είναι σταθερός και αμετάβλητος και ο μαθητής πρέπει να ξεκινάει πάντα από τις δύσκολες εργασίες. Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντική είναι η εφαρμογή μεθόδων πολυαισθητηριακής διδασκαλίας, δηλαδή, η αξιοποίηση από το παιδί όλων των αισθήσεών του, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση και αφομοίωση των γνώσεων. Δεν παραλείπουμε να προτείνουμε στο παιδί μνημονικές τεχνικές, δηλαδή, οποιαδήποτε μέθοδο το βοηθά στη διατήρηση ή εύκολη ανάκτηση μιας πληροφορίας, προσέχοντας ποια κόλπα ή ποιες τεχνικές μνήμης χρησιμοποιεί ήδη το παιδί και το ενισχύουμε συνεχώς. Τέλος, πρέπει να είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τους δασκάλους των παιδιών ή να απευθυνόμαστε σε ειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό αν αντιληφθούμε κάτι παράξενο ή διαφορετικό. Πρέπει οι γονείς να είναι απόλυτα ειλικρινείς αναφορικά με τα παιδιά τους και προσπαθώντας να αποβάλλουν κάθε εξωγενή παράγοντα (εργασία κ.λπ) με στόχο όχι να γίνει το παιδί καθρέφτης τους, αλλά να αποκτήσει αυτόνομα τις δικές του δεξιότητες και να αναπτύξει τη δική του προσωπικότητα, που φυσικά δεν απεικονίζεται με καλούς βαθμούς, αλλά με τη συνολική μελλοντική του εξέλιξη. «Παιδί μου, είσαι ευτυχισμένο;» Το κλειδί για τη σωστή μελέτη – διάβασμα είναι η ουσιαστική επικοινωνία του γονιού με το παιδί, δηλαδή η συνεχής προσπάθεια για ανάπτυξη σχέσεων αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αγάπης. Η στείρα γνώση, η εξειδίκευση, όπως επίσης και η διαρκής εξιδανίκευση ευμετάβλητων καταναλωτικών προτύπων δε βοηθάει στην ανάπτυξη του παιδιού. Αντίθετα, η διαρκής προσπάθεια για διέγερση της συναισθηματικής νοημοσύνης του παιδιού το βοηθά μέρα με τη μέρα να καταλαβαίνει καλύτερα τον κόσμο και την κοινωνία στην οποία αναπτύσσεται, δημιουργώντας όλα τα ασφαλή αναχώματα για την ανάπτυξή του. Παιδιά «ψαχουλιάρικα» και παρατηρητικά αποτελούν την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο.
Το παιδί μεγαλώνει και έφτασε η στιγμή που από το νηπιαγωγείο θα πάει στο δημοτικό. Ένας κύκλος κλείνει και ανοίγεται μπροστά μας ένας άλλος και πλημυρίζουμε με ανάμεικτα συναισθήματα. Συναισθήματα λύπης, χαράς, αγωνίας, υπερηφάνειας, αμφιβολίας… Η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό είναι μία περίοδος συναισθηματικά φορτισμένη καθώς συχνά συνεπάγεται πολλές αλλαγές: αλλαγή δασκάλας, σχολικού περιβάλλοντος, κοινωνικού κύκλου και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και σπιτιού. Επίσης, αυτό το μεγάλωμα σηματοδοτεί, σύμφωνα με πολλούς γονιούς, το πέρασμα από την εποχή της ανεμελιάς στην εποχή της υπευθυνότητας και των υποχρεώσεων. Πώς μπορεί αυτές οι αλλαγές να εμπεδωθούν πιο αρμονικά ώστε και η προσαρμογή του παιδιού να γίνει ομαλά; Πριν την Έναρξη του Σχολείου Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να εκφράσει τα συναισθήματά του για αυτή την αλλαγή. Μπορεί να εκφράσει λύπη για τον αποχωρισμό από τη δασκάλα του, τους φίλους του ή και αγωνία για το καινούργιο σχολείο. Καθρεφτίστε το συναίσθημά του χωρίς να προσπαθείτε να το αλλάξετε. Π.χ. αντί να του πείτε «Ξέρω είσαι λυπημένος, αλλά και εκεί η δασκάλα σου θα είναι καλή…» μπορείτε να του πείτε «Φαίνεται να λυπάσαι πολύ που θα αποχωριστείς τη δασκάλα σου…» Με το να το ακούσετε, θα το βοηθήσετε να εκφράσει το συναίσθημά του, να νιώσει ότι το καταλαβαίνετε και μετά να μπορέσει να το αντέξει και το ίδιο. Αν το παιδί αλλάζει σχολείο, δώστε του την ευκαιρία να εξοικειωθεί με το νέο χώρο. Επισκεφθείτε μαζί του το καινούργιο σχολείο πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Μπορείτε αν θέλετε να πάτε μαζί με το παιδί σας για την εγγραφή του. Αν γίνεται κάποιο summer camp γράψτε το να συμμετέχει έστω για μία βδομάδα. Έτσι, θα του δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσει το περιβάλλον όπου θα βρίσκεται και πιθανόν παιδιά τα οποία θα είναι συμμαθητές του από το Σεπτέμβριο. Κάντε την έναρξη του σχολείου μία γιορτή για το μεγάλωμα του παιδιού. Πηγαίνετε μαζί να διαλέξετε τα πράγματα που θα χρειαστεί για το νέο του ξεκίνημα και φτιάξτε μαζί το χώρο που θα διαβάζει μέσα στο σπίτι. Δείξτε εμπιστοσύνη στο χώρο και στο προσωπικό που επιλέξατε για το παιδί σας. Αν εσείς δεν αισθάνεστε ασφαλείς ή σίγουροι με την επιλογή σας, αυτό που εισπράττει το παιδί, ακόμα κι αν δεν λέτε τίποτα μπροστά του, είναι φόβος για το νέο του ξεκίνημα. Αντίθετα, η δικιά σας σιγουριά ότι αυτό το ξεκίνημα, στο συγκεκριμένο σχολείο, έχει να προσφέρει πολλές καινούργιες και ευχάριστες εμπειρίες στο παιδί, θα του μεταδώσει ασφάλεια και αυτοπεποίθηση. Μετά την Έναρξη του Σχολείου Κάθε νέο ξεκίνημα είναι μία περίοδος αυξημένου στρες για το παιδί και αναμένεται να παρουσιάσει αυξημένη προσκόλληση στο πρόσωπο φροντίδας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί, όταν γυρνάει σπίτι, να σας αναζητά περισσότερο απ’ ότι συνήθως και να έχει μία μεγαλύτερη δυσκολία να σας αποχωριστεί. Αυτό είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό και δείχνει ότι το παιδί έχει αναπτύξει μία υγιή προσκόλληση με το πρόσωπο φροντίδας, δηλαδή με εσάς. Για να το βοηθήσετε κατά την περίοδο προσαρμογής του είναι χρήσιμο να του αφιερώσετε περισσότερο αποκλειστικό χρόνο, ένας προς έναν, χωρίς αποσπάσεις, δηλαδή χωρίς διακοπές για τηλέφωνο, τηλεόραση, μαγείρεμα, σιδέρωμα ή κάθε είδους δουλειά. Κατά την διάρκεια αυτού του χρόνου αφήνετε το παιδί να σας καθοδηγεί στο τι θέλει να κάνει χωρίς να το κατευθύνετε εσείς. Περιμένετε ότι το πρώτο διάστημα το παιδί μπορεί να είναι ανήσυχο και να παρουσιάζει εκνευρισμό, θυμό, εκρήξεις οργής κατά την διάρκεια της ημέρας ακόμα και αν στο σχολείο υπήρξε πολύ συνεργάσιμο. Επίσης, μπορεί να ξυπνάει συχνά τη νύχτα έχοντας εφιάλτες ή ζητώντας να πάτε κοντά του και να το βοηθήσετε να ξανακοιμηθεί. Στηρίξτε το κατά την διάρκεια των εκρήξεων οργής του με την ενεργή παρουσία σας, προσπαθώντας να μην θυμώνετε, να μην το αγνοείτε ή να μην του αποσπάτε την προσοχή για να σταματήσει το κλάμα του. Καθίστε δίπλα στο παιδί και ακούστε το, δίνοντάς του το μήνυμα «είμαι εδώ, σε ακούω, σε καταλαβαίνω… πρέπει να είναι πολύ δύσκολο αυτό που σου συμβαίνει… θα ήθελες μία αγκαλιά;» Μπορεί να εκφράσει δυσαρέσκεια για το νέο του σχολείο, να δηλώνει συχνά ότι δεν θέλει να ξαναπάει ή απλά να αρνείται να πάει. Προσπαθήστε να ανταποκριθείτε σε αυτό που ακούτε, χωρίς να μειώνετε το συναίσθημά του. Εστιάστε στο συναίσθημά του και απαντήστε του ονομάζοντας αυτό που αισθάνεται, π.χ. «Φαίνεσαι δυσαρεστημένη που πας σε καινούργιο σχολείο….» Αφήστε το παιδί να αντιδράσει και να σας πει τι νιώθει και ακούστε το χωρίς να απορρίπτετε ή να προσπαθείτε να αλλάξετε αυτό που νιώθει. Αν παρότι το ακούτε, δείχνετε κατανόηση και το στηρίζετε σε αυτό που του συμβαίνει, η δυσαρέσκεια επιμένει, διερευνήστε λίγο παραπάνω τι είναι αυτό που δυσαρεστεί το παιδί σας, και συζητήστε το με τους ανθρώπους από το σχολείο (τη δασκάλα, τη διεύθυνση ή τον/την ψυχολόγο του σχολείου). Κρατείστε επαφή με τους παλιούς φίλους του παιδιού σας ή και με τη δασκάλα του αν είχε καλή σχέση. Το ότι αλλάζει σχολείο δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποχωριστεί από τους φίλους που έχει ήδη δημιουργήσει. Επεκτείνετε τον κοινωνικό του κύκλο κάνοντας σιγά σιγά επαφές και με παιδιά από το καινούργιο του σχολείο. Συνοδέψτε το παιδί σας σε αυτό του το ταξίδι ως γονείς και όχι ως δάσκαλοι. Αφήστε το δάσκαλο να μάθει στο παιδί σας τα απαραίτητα κι εσείς ας είστε εκεί να βοηθήσετε όταν και όσο σας ζητηθεί από το παιδί. Προσπαθήστε να του δείξετε τον τρόπο να διαβάζει και να οργανώνει το διάβασμά του αντί να το διαβάζετε εσείς. Προσπαθήστε να μετατρέψετε το διάβασμα του παιδιού σας σε παιχνίδι και όχι σε αγγαρεία. Δεν χρειάζεται να κάνει το παιδί τα πάντα τέλεια, να μπορεί να διαβάσει με το που θα ξεκινήσει το σχολείο ή να ξέρει όλα τα γράμματα. Στόχος είναι να διατηρηθεί το ενδιαφέρον και η αγάπη του παιδιού για μάθηση και όχι να είναι ο καλύτερος της τάξης του. Τέλος, παίξτε μαζί του και εξασφαλίστε του χρόνο για ελεύθερο παιχνίδι, γιατί το παιδί μπορεί να μεγαλώνει, αλλά η ανάγκη του για παιχνίδι και ιδιαίτερα για ελεύθερο παιχνίδι αυξάνεται λόγω έλλειψης χρόνου και αύξησης ευθυνών.

Μικρά Μυστικά για την Ευκολότερη Προσαρμογή του Παιδιού στο Δημοτικό

Διαβάστε περισσότερα

Το παιδί μεγαλώνει και έφτασε η στιγμή που από το νηπιαγωγείο θα πάει στο δημοτικό. Ένας κύκλος κλείνει και ανοίγεται μπροστά μας ένας άλλος και πλημυρίζουμε με ανάμεικτα συναισθήματα. Συναισθήματα λύπης, χαράς, αγωνίας, υπερηφάνειας, αμφιβολίας… Η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό είναι μία περίοδος συναισθηματικά φορτισμένη καθώς συχνά συνεπάγεται πολλές αλλαγές: αλλαγή δασκάλας, σχολικού περιβάλλοντος, κοινωνικού κύκλου και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και σπιτιού. Επίσης, αυτό το μεγάλωμα σηματοδοτεί, σύμφωνα με πολλούς γονιούς, το πέρασμα από την εποχή της ανεμελιάς στην εποχή της υπευθυνότητας και των υποχρεώσεων. Πώς μπορεί αυτές οι αλλαγές να εμπεδωθούν πιο αρμονικά ώστε και η προσαρμογή του παιδιού να γίνει ομαλά; Πριν την Έναρξη του Σχολείου Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να εκφράσει τα συναισθήματά του για αυτή την αλλαγή. Μπορεί να εκφράσει λύπη για τον αποχωρισμό από τη δασκάλα του, τους φίλους του ή και αγωνία για το καινούργιο σχολείο. Καθρεφτίστε το συναίσθημά του χωρίς να προσπαθείτε να το αλλάξετε. Π.χ. αντί να του πείτε «Ξέρω είσαι λυπημένος, αλλά και εκεί η δασκάλα σου θα είναι καλή…» μπορείτε να του πείτε «Φαίνεται να λυπάσαι πολύ που θα αποχωριστείς τη δασκάλα σου…» Με το να το ακούσετε, θα το βοηθήσετε να εκφράσει το συναίσθημά του, να νιώσει ότι το καταλαβαίνετε και μετά να μπορέσει να το αντέξει και το ίδιο. Αν το παιδί αλλάζει σχολείο, δώστε του την ευκαιρία να εξοικειωθεί με το νέο χώρο. Επισκεφθείτε μαζί του το καινούργιο σχολείο πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Μπορείτε αν θέλετε να πάτε μαζί με το παιδί σας για την εγγραφή του. Αν γίνεται κάποιο summer camp γράψτε το να συμμετέχει έστω για μία βδομάδα. Έτσι, θα του δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσει το περιβάλλον όπου θα βρίσκεται και πιθανόν παιδιά τα οποία θα είναι συμμαθητές του από το Σεπτέμβριο. Κάντε την έναρξη του σχολείου μία γιορτή για το μεγάλωμα του παιδιού. Πηγαίνετε μαζί να διαλέξετε τα πράγματα που θα χρειαστεί για το νέο του ξεκίνημα και φτιάξτε μαζί το χώρο που θα διαβάζει μέσα στο σπίτι. Δείξτε εμπιστοσύνη στο χώρο και στο προσωπικό που επιλέξατε για το παιδί σας. Αν εσείς δεν αισθάνεστε ασφαλείς ή σίγουροι με την επιλογή σας, αυτό που εισπράττει το παιδί, ακόμα κι αν δεν λέτε τίποτα μπροστά του, είναι φόβος για το νέο του ξεκίνημα. Αντίθετα, η δικιά σας σιγουριά ότι αυτό το ξεκίνημα, στο συγκεκριμένο σχολείο, έχει να προσφέρει πολλές καινούργιες και ευχάριστες εμπειρίες στο παιδί, θα του μεταδώσει ασφάλεια και αυτοπεποίθηση. Μετά την Έναρξη του Σχολείου Κάθε νέο ξεκίνημα είναι μία περίοδος αυξημένου στρες για το παιδί και αναμένεται να παρουσιάσει αυξημένη προσκόλληση στο πρόσωπο φροντίδας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί, όταν γυρνάει σπίτι, να σας αναζητά περισσότερο απ’ ότι συνήθως και να έχει μία μεγαλύτερη δυσκολία να σας αποχωριστεί. Αυτό είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό και δείχνει ότι το παιδί έχει αναπτύξει μία υγιή προσκόλληση με το πρόσωπο φροντίδας, δηλαδή με εσάς. Για να το βοηθήσετε κατά την περίοδο προσαρμογής του είναι χρήσιμο να του αφιερώσετε περισσότερο αποκλειστικό χρόνο, ένας προς έναν, χωρίς αποσπάσεις, δηλαδή χωρίς διακοπές για τηλέφωνο, τηλεόραση, μαγείρεμα, σιδέρωμα ή κάθε είδους δουλειά. Κατά την διάρκεια αυτού του χρόνου αφήνετε το παιδί να σας καθοδηγεί στο τι θέλει να κάνει χωρίς να το κατευθύνετε εσείς. Περιμένετε ότι το πρώτο διάστημα το παιδί μπορεί να είναι ανήσυχο και να παρουσιάζει εκνευρισμό, θυμό, εκρήξεις οργής κατά την διάρκεια της ημέρας ακόμα και αν στο σχολείο υπήρξε πολύ συνεργάσιμο. Επίσης, μπορεί να ξυπνάει συχνά τη νύχτα έχοντας εφιάλτες ή ζητώντας να πάτε κοντά του και να το βοηθήσετε να ξανακοιμηθεί. Στηρίξτε το κατά την διάρκεια των εκρήξεων οργής του με την ενεργή παρουσία σας, προσπαθώντας να μην θυμώνετε, να μην το αγνοείτε ή να μην του αποσπάτε την προσοχή για να σταματήσει το κλάμα του. Καθίστε δίπλα στο παιδί και ακούστε το, δίνοντάς του το μήνυμα «είμαι εδώ, σε ακούω, σε καταλαβαίνω… πρέπει να είναι πολύ δύσκολο αυτό που σου συμβαίνει… θα ήθελες μία αγκαλιά;» Μπορεί να εκφράσει δυσαρέσκεια για το νέο του σχολείο, να δηλώνει συχνά ότι δεν θέλει να ξαναπάει ή απλά να αρνείται να πάει. Προσπαθήστε να ανταποκριθείτε σε αυτό που ακούτε, χωρίς να μειώνετε το συναίσθημά του. Εστιάστε στο συναίσθημά του και απαντήστε του ονομάζοντας αυτό που αισθάνεται, π.χ. «Φαίνεσαι δυσαρεστημένη που πας σε καινούργιο σχολείο….» Αφήστε το παιδί να αντιδράσει και να σας πει τι νιώθει και ακούστε το χωρίς να απορρίπτετε ή να προσπαθείτε να αλλάξετε αυτό που νιώθει. Αν παρότι το ακούτε, δείχνετε κατανόηση και το στηρίζετε σε αυτό που του συμβαίνει, η δυσαρέσκεια επιμένει, διερευνήστε λίγο παραπάνω τι είναι αυτό που δυσαρεστεί το παιδί σας, και συζητήστε το με τους ανθρώπους από το σχολείο (τη δασκάλα, τη διεύθυνση ή τον/την ψυχολόγο του σχολείου). Κρατείστε επαφή με τους παλιούς φίλους του παιδιού σας ή και με τη δασκάλα του αν είχε καλή σχέση. Το ότι αλλάζει σχολείο δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποχωριστεί από τους φίλους που έχει ήδη δημιουργήσει. Επεκτείνετε τον κοινωνικό του κύκλο κάνοντας σιγά σιγά επαφές και με παιδιά από το καινούργιο του σχολείο. Συνοδέψτε το παιδί σας σε αυτό του το ταξίδι ως γονείς και όχι ως δάσκαλοι. Αφήστε το δάσκαλο να μάθει στο παιδί σας τα απαραίτητα κι εσείς ας είστε εκεί να βοηθήσετε όταν και όσο σας ζητηθεί από το παιδί. Προσπαθήστε να του δείξετε τον τρόπο να διαβάζει και να οργανώνει το διάβασμά του αντί να το διαβάζετε εσείς. Προσπαθήστε να μετατρέψετε το διάβασμα του παιδιού σας σε παιχνίδι και όχι σε αγγαρεία. Δεν χρειάζεται να κάνει το παιδί τα πάντα τέλεια, να μπορεί να διαβάσει με το που θα ξεκινήσει το σχολείο ή να ξέρει όλα τα γράμματα. Στόχος είναι να διατηρηθεί το ενδιαφέρον και η αγάπη του παιδιού για μάθηση και όχι να είναι ο καλύτερος της τάξης του. Τέλος, παίξτε μαζί του και εξασφαλίστε του χρόνο για ελεύθερο παιχνίδι, γιατί το παιδί μπορεί να μεγαλώνει, αλλά η ανάγκη του για παιχνίδι και ιδιαίτερα για ελεύθερο παιχνίδι αυξάνεται λόγω έλλειψης χρόνου και αύξησης ευθυνών.
• Προληπτικά πρέπει γίνονται εξετάσεις στα παιδιά; • Πότε χρειάζεται να γίνουν; • Τι μπορεί να διαγνώσουν; Αυτές είναι κάποιες συνήθεις ερωτήσεις των γονιών προς τους παιδιάτρους. Τα παιδιά, μέχρι την εφηβεία μεγαλώνουν με πολύ γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. Ως εκ τούτου κάποιες εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα είναι απαραίτητες, ώστε να μπορούν να γίνουν αντιληπτά τυχόν προβλήματα υγείας πριν προκληθούν σοβαρότερες διαταραχές. Όλες οι εξετάσεις του παιδιού δεν γίνονται ταυτόχρονα αλλά ανάλογα με την ηλικία και την ανάπτυξή του και λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό της κάθε οικογένειας. Οπότε, οι γονείς θα πρέπει να είναι ήρεμοι και να συζητούν σε κάθε επίσκεψη στον παιδίατρο αυτά που τους απασχολούν σχετικά με την υγεία των παιδιών τους. • Η αμερικανική παιδιατρική εταιρεία συστήνει προληπτικό έλεγχο αναιμίας μεταξύ 9 και 12 μηνών, καθώς και μεταξύ 1 και 5 ετών για ομάδες υψηλού κινδύνου. Ο έλεγχος μπορεί να είναι εκλεκτικός ή καθολικός αναλόγως του πληθυσμού. Οι βελτιωμένες πλέον διατροφικές οδηγίες και πρακτικές που ακολουθούν οι γονείς, καθώς και η αυξημένη επαγρύπνηση όσον αφορά την περιεκτικότητα σιδήρου στο προσφερόμενο διαιτολόγιο του παιδιού, ήδη από τη βρεφική ηλικία, έχει πια οδηγήσει στη μείωση των παιδιών με αναιμία στο πρώτο έτος ζωής. Παρόλα αυτά, σημαντικός αριθμός παιδιών παρουσιάζουν αναιμία μεταξύ πρώτου και δεύτερου έτους ζωής. Τα παιδιά που λαμβάνουν formula ή τροφές εμπλουτισμένες με σίδηρο είναι καλύτερα να ελέγχονται μεταξύ 15 και 18 μηνών ώστε να δοθεί ο κατάλληλος χρόνος να αναγνωριστούν οι αναιμίες που οφείλονται στην ελλιπή διατροφή . • Από μελέτες στον παιδιατρικό πληθυσμό έχει φανεί, επίσης, ότι θα πρέπει να κάνουμε έλεγχο δυσλιπιδαιμίας (χοληστερίνη, τριγλικερίδια κ.λπ) στα παιδιά σε ηλικία 9-11 ετών. Εάν υπάρχει ιστορικό δυσλιπιδαιμίας στην οικογένεια, τότε ο έλεγχος θα πρέπει να ξεκινά μετά τα 2 έτη και ανά διετία περίπου. Μετά την ηλικία των 11 ετών και πάντα ζυγίζοντας τον πιθανό κίνδυνο ανάπτυξης δυσλιπιδαιμίας - υπερχοληστερολαιμίας, οι εξετάσεις θα πρέπει να επαναλαμβάνονται ανά έτος. Μαζί με αυτόν τον έλεγχο δεν ξεχνάμε και την υπέρταση που από το 3ο έτος ζωής και μετά θα πρέπει ο παιδίατρος να ελέγχει μια φορά το χρόνο. Εξαιρούνται βρέφη και παιδιά με ειδικούς προδιαθεσικούς παράγοντες τα οποία θα πρέπει να ελέγχονται ήδη από μικρότερες ηλικίες. • Μαζί με τον έλεγχο αναιμίας ή και δυσλιπιδαιμίας ο ιατρός μπορεί να προσθέσει και άλλες γενικότερες εξετάσεις όπως π.χ. για βιταμίνη D που συχνά τα παιδιά παρουσιάζουν έλλειψη ή εξετάσεις ελέγχου ηπατικής, νεφρικής ή θυροειδικής λειτουργίας όπου και όταν αυτό είναι απαραίτητο. • Σημαντικό είναι, επίσης, από 2 ετών και μετά να υπολογίζει ο παιδίατρος και το BMI (δείκτης μάζας σώματος) του παιδιού. Ο έλεγχος της υπερχοληστερολαιμίας μαζί με τον έλεγχο αρτηριακής πίεσης καθώς και το δείκτη μάζας σώματος φαίνεται ότι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανίχνευση των παιδιών που έχουν προδιάθεση να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο στην ενήλικο ζωή. Με την ανίχνευση αυτών των παιδιών οι γονείς και οι γιατροί μπορούν να παρέμβουν εγκαίρως στη διατροφή τους και να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα. • Προβληματίζει πολλούς γονείς το πότε πρέπει να κάνουν καρδιολογικό έλεγχο στα παιδιά τους. Αυτός ο έλεγχος γίνεται από καρδιολόγο με τη διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος και υπερήχου καρδιάς. Γίνεται οποτεδήποτε συσταθεί από τον παιδίατρο του παιδιού. Επίσης, καλό είναι να γίνεται στα παιδιά που λαμβάνουν μέρος σε αθλήματα με έντονες σωματικές απαιτήσεις ακόμα και σε υγιή παιδιά χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, ήδη από την προσχολική ή σχολική ηλικία. • Μια άλλη προληπτική εξέταση που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι η οφθαλμολογική εξέταση. Γίνεται από την ηλικία των 3 ετών με τη συνεργασία του παιδιού. Εάν το παιδί δεν μπορεί να συνεργαστεί, τότε ο έλεγχος επαναλαμβάνεται τουλάχιστον 6 μήνες μετά. Επίσης, εάν υπάρχει γνωστός προδιαθεσικός παράγοντας ή ο γονέας ή ο παιδίατρος παρατηρήσει κάτι στο παιδί, τότε σαφώς ο οφθαλμολογικός έλεγχος γίνεται σε μικρότερη ηλικία ώστε να αντιμετωπιστεί εγκαίρως ένας πιθανός στραβισμός, αστιγματισμός κ.λπ. • Άλλη σημαντική εξέταση για τα παιδιά είναι ο έλεγχος της ακοής που όσο νωρίτερα διαγνωστεί πιθανό έλλειμμα ακοής, τόσο πιο άρτια θα είναι και η θεραπευτική παρέμβαση που θα ακολουθήσει. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται ψυχοκινητικές διαταραχές που οφείλονται σε διαταραχή ακοής. Είναι μια εξέταση που γίνεται ήδη από το μαιευτήριο στη νεογνική ηλικία. Μπορεί να επαναληφθεί οποτεδήποτε κριθεί απαραίτητο ή στην ηλικία 4 με 6 ετών. • Τέλος, δεν πρέπει κανείς να ξεχνά τη στοματική υγιεινή των παιδιών. Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο (εάν δεν υπάρχει διαφορετική σύσταση από τον παιδίατρο) πρέπει να γίνεται μετά την ολοκλήρωση της πρώτης οδοντοφυΐας και πριν την ηλικία των 5 ετών. Γίνεται έλεγχος των δοντιών για πιθανά σφραγίσματα και παρέχονται οδηγίες για πρόληψη της τερηδόνας η οποία μπορεί να βλάψει τα μόνιμα δόντια. Οι εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα καλό είναι να γίνονται πριν την έναρξη της σχολικών και αθλητικών δραστηριοτήτων ώστε η σχολική χρονιά να κυλά ομαλά χωρίς να αποσπάται η προσοχή γονιών και μαθητών. Καλό φθινόπωρο!!!!!!

Νέα σχολική χρονιά!
Ποιές οι απαραίτητες εξετάσεις για το παιδί μας;

Διαβάστε περισσότερα

• Προληπτικά πρέπει γίνονται εξετάσεις στα παιδιά; • Πότε χρειάζεται να γίνουν; • Τι μπορεί να διαγνώσουν; Αυτές είναι κάποιες συνήθεις ερωτήσεις των γονιών προς τους παιδιάτρους. Τα παιδιά, μέχρι την εφηβεία μεγαλώνουν με πολύ γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. Ως εκ τούτου κάποιες εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα είναι απαραίτητες, ώστε να μπορούν να γίνουν αντιληπτά τυχόν προβλήματα υγείας πριν προκληθούν σοβαρότερες διαταραχές. Όλες οι εξετάσεις του παιδιού δεν γίνονται ταυτόχρονα αλλά ανάλογα με την ηλικία και την ανάπτυξή του και λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό της κάθε οικογένειας. Οπότε, οι γονείς θα πρέπει να είναι ήρεμοι και να συζητούν σε κάθε επίσκεψη στον παιδίατρο αυτά που τους απασχολούν σχετικά με την υγεία των παιδιών τους. • Η αμερικανική παιδιατρική εταιρεία συστήνει προληπτικό έλεγχο αναιμίας μεταξύ 9 και 12 μηνών, καθώς και μεταξύ 1 και 5 ετών για ομάδες υψηλού κινδύνου. Ο έλεγχος μπορεί να είναι εκλεκτικός ή καθολικός αναλόγως του πληθυσμού. Οι βελτιωμένες πλέον διατροφικές οδηγίες και πρακτικές που ακολουθούν οι γονείς, καθώς και η αυξημένη επαγρύπνηση όσον αφορά την περιεκτικότητα σιδήρου στο προσφερόμενο διαιτολόγιο του παιδιού, ήδη από τη βρεφική ηλικία, έχει πια οδηγήσει στη μείωση των παιδιών με αναιμία στο πρώτο έτος ζωής. Παρόλα αυτά, σημαντικός αριθμός παιδιών παρουσιάζουν αναιμία μεταξύ πρώτου και δεύτερου έτους ζωής. Τα παιδιά που λαμβάνουν formula ή τροφές εμπλουτισμένες με σίδηρο είναι καλύτερα να ελέγχονται μεταξύ 15 και 18 μηνών ώστε να δοθεί ο κατάλληλος χρόνος να αναγνωριστούν οι αναιμίες που οφείλονται στην ελλιπή διατροφή . • Από μελέτες στον παιδιατρικό πληθυσμό έχει φανεί, επίσης, ότι θα πρέπει να κάνουμε έλεγχο δυσλιπιδαιμίας (χοληστερίνη, τριγλικερίδια κ.λπ) στα παιδιά σε ηλικία 9-11 ετών. Εάν υπάρχει ιστορικό δυσλιπιδαιμίας στην οικογένεια, τότε ο έλεγχος θα πρέπει να ξεκινά μετά τα 2 έτη και ανά διετία περίπου. Μετά την ηλικία των 11 ετών και πάντα ζυγίζοντας τον πιθανό κίνδυνο ανάπτυξης δυσλιπιδαιμίας - υπερχοληστερολαιμίας, οι εξετάσεις θα πρέπει να επαναλαμβάνονται ανά έτος. Μαζί με αυτόν τον έλεγχο δεν ξεχνάμε και την υπέρταση που από το 3ο έτος ζωής και μετά θα πρέπει ο παιδίατρος να ελέγχει μια φορά το χρόνο. Εξαιρούνται βρέφη και παιδιά με ειδικούς προδιαθεσικούς παράγοντες τα οποία θα πρέπει να ελέγχονται ήδη από μικρότερες ηλικίες. • Μαζί με τον έλεγχο αναιμίας ή και δυσλιπιδαιμίας ο ιατρός μπορεί να προσθέσει και άλλες γενικότερες εξετάσεις όπως π.χ. για βιταμίνη D που συχνά τα παιδιά παρουσιάζουν έλλειψη ή εξετάσεις ελέγχου ηπατικής, νεφρικής ή θυροειδικής λειτουργίας όπου και όταν αυτό είναι απαραίτητο. • Σημαντικό είναι, επίσης, από 2 ετών και μετά να υπολογίζει ο παιδίατρος και το BMI (δείκτης μάζας σώματος) του παιδιού. Ο έλεγχος της υπερχοληστερολαιμίας μαζί με τον έλεγχο αρτηριακής πίεσης καθώς και το δείκτη μάζας σώματος φαίνεται ότι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανίχνευση των παιδιών που έχουν προδιάθεση να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο στην ενήλικο ζωή. Με την ανίχνευση αυτών των παιδιών οι γονείς και οι γιατροί μπορούν να παρέμβουν εγκαίρως στη διατροφή τους και να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα. • Προβληματίζει πολλούς γονείς το πότε πρέπει να κάνουν καρδιολογικό έλεγχο στα παιδιά τους. Αυτός ο έλεγχος γίνεται από καρδιολόγο με τη διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος και υπερήχου καρδιάς. Γίνεται οποτεδήποτε συσταθεί από τον παιδίατρο του παιδιού. Επίσης, καλό είναι να γίνεται στα παιδιά που λαμβάνουν μέρος σε αθλήματα με έντονες σωματικές απαιτήσεις ακόμα και σε υγιή παιδιά χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, ήδη από την προσχολική ή σχολική ηλικία. • Μια άλλη προληπτική εξέταση που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι η οφθαλμολογική εξέταση. Γίνεται από την ηλικία των 3 ετών με τη συνεργασία του παιδιού. Εάν το παιδί δεν μπορεί να συνεργαστεί, τότε ο έλεγχος επαναλαμβάνεται τουλάχιστον 6 μήνες μετά. Επίσης, εάν υπάρχει γνωστός προδιαθεσικός παράγοντας ή ο γονέας ή ο παιδίατρος παρατηρήσει κάτι στο παιδί, τότε σαφώς ο οφθαλμολογικός έλεγχος γίνεται σε μικρότερη ηλικία ώστε να αντιμετωπιστεί εγκαίρως ένας πιθανός στραβισμός, αστιγματισμός κ.λπ. • Άλλη σημαντική εξέταση για τα παιδιά είναι ο έλεγχος της ακοής που όσο νωρίτερα διαγνωστεί πιθανό έλλειμμα ακοής, τόσο πιο άρτια θα είναι και η θεραπευτική παρέμβαση που θα ακολουθήσει. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται ψυχοκινητικές διαταραχές που οφείλονται σε διαταραχή ακοής. Είναι μια εξέταση που γίνεται ήδη από το μαιευτήριο στη νεογνική ηλικία. Μπορεί να επαναληφθεί οποτεδήποτε κριθεί απαραίτητο ή στην ηλικία 4 με 6 ετών. • Τέλος, δεν πρέπει κανείς να ξεχνά τη στοματική υγιεινή των παιδιών. Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο (εάν δεν υπάρχει διαφορετική σύσταση από τον παιδίατρο) πρέπει να γίνεται μετά την ολοκλήρωση της πρώτης οδοντοφυΐας και πριν την ηλικία των 5 ετών. Γίνεται έλεγχος των δοντιών για πιθανά σφραγίσματα και παρέχονται οδηγίες για πρόληψη της τερηδόνας η οποία μπορεί να βλάψει τα μόνιμα δόντια. Οι εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα καλό είναι να γίνονται πριν την έναρξη της σχολικών και αθλητικών δραστηριοτήτων ώστε η σχολική χρονιά να κυλά ομαλά χωρίς να αποσπάται η προσοχή γονιών και μαθητών. Καλό φθινόπωρο!!!!!!
Οι σύγχρονες κοινωνίες χαρακτηρίζονται από ταχύτητα και αυτοματοποιημένους ρυθμούς ζωής σε όλους τους τομείς ακόμα και στη διατροφή μας. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες, παρατηρούνται όλο και περισσότερα παιδιά που παρουσιάζουν αυξημένο βάρος σε επίπεδα παχυσαρκίας. Στους «πρωταθλητές» της παιδικής παχυσαρκίας βρίσκεται η Ελλάδα αλλά και οι άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης (Ιταλία, Κύπρος, Ισπανία, Μάλτα), καθώς συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του (ΠΟΥ) Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περίπου ένα στα πέντε παιδιά (με ποσοστό από 18% έως 21% αναλόγως τη χώρα) είναι παχύσαρκο. Αίτια παιδικής παχυσαρκίας Πρωταρχικό ρόλο στην παχυσαρκία παίζει η οικογένεια! Τα παιδιά τα οποία μεγαλώνουν σε οικογένεια με κάποια δυσλειτουργία, στην προσπάθεια τους να καλύψουν τις συναισθηματικές τους ανάγκες και το κενό που αισθάνονται, καταφεύγουν στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού ή τους δίνονται λιχουδιές σαν ένδειξη αγάπης και επιβράβευσης. Πρότυπο σε όλα είναι οι γονείς και επομένως και οι διατροφικές τους συνήθειες. Η μετέπειτα συναναστροφή του παιδιού με συνομηλίκους του στο σχολείο ή την παρέα, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και ορισμένες παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός και κάποια κληρονομικά νοσήματα, μπορεί να συμβάλουν στην παχυσαρκία. Ιδανικό βάρος ανά ηλικία δεν υπάρχει. Το βάρος εξαρτάται από το φύλλο και το ύψος του παιδιού. Αυτό που πρέπει να παρακολουθούμε είναι ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ), δηλαδή (βάρος \ ύψος x ύψος) που θα πρέπει να μας ανησυχεί αν ξεπερνάει το «23». Τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ της παιδικής διατροφής • Τα φρούτα, οι σαλάτες, τα σπιτικά φαγητά, θα πρέπει να γίνουν τρόπος ζωής καθώς και τα οικογενειακά γεύματα, τα οποία εάν ξεπερνούν τα 5 εβδομαδιαίως (οποιαδήποτε γεύματα) συμβάλουν στην μείωση - αποφυγή της παχυσαρκίας κατά το ήμισυ. • Το νερό προτείνεται να είναι η κυρία πηγή ενυδάτωσης. • Τα κορεσμένα λιπαρά και η ζάχαρη θα πρέπει να αποφεύγονται χωρίς αυτό να σημαίνει την ολική τους απαγόρευση. Έξυπνα διατροφικά τρικ για τα παιδιά! Εάν κάποια τροφή δεν αρέσει στο παιδί σας δεν υπάρχει πρόβλημα αφού μπορεί να αντικατασταθεί με κάποια αντίστοιχης θρεπτικής αξίας. Τα λαχανικά αν δεν τους αρέσουν σκέτα, μπορούν να προστεθούν στην ομελέτα ή ψιλοκομμένα στο ρύζι ή στα ζυμαρικά, ακόμα και σαν σουβλάκι σε συνδυασμό με ζωική πρωτεΐνη. Μην ξεχνάμε και τα φρούτα τα οποία μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε χυμό ή γρανίτα! Σχέση άσκησης και παχυσαρκίας Εξίσου σημαντική με την διατροφή είναι και η άσκηση. Η καθημερινή σωματική δραστηριότητα βοηθάει σημαντικά στην διατήρηση υγιούς βάρους. Με τον όρο σωματική δραστηριότητα δεν νοούνται μόνο τα οργανωμένα αθλήματα, αλλά και κάθε είδους κίνηση, όπως το περπάτημα και το παιχνίδι. Είναι σημαντικό τα παιδιά να έχουν καθημερινά στη ζωή τους την κίνηση και να την υιοθετούν ως στάση ζωής. Μια τέτοια στάση ζωής πρέπει να προωθούν οι γονείς για τα παιδιά. Πρέπει να τα παροτρύνουν, να τα παρακολουθούν και να συζητούν μαζί τους, να επαινούν την προσπάθεια και να ενθαρρύνουν για καλύτερα αποτελέσματα! Οι δραστηριότητες που γίνονται με όλη την οικογένεια πάντα έχουν θετική επίδραση, γιατί όλα γίνονται πιο πρόθυμα, πιο εύκολα και πιο ευχάριστα! Οι γονείς πρέπει να διδάξουν τη χαρά και την ικανοποίηση που η κίνηση δίνει στη ζωή. Βεβαίως θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι το κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο το σωματικό του βάρος και αλλά χαρακτηριστικά που μπορεί να επηρεάζουν τη σχέση του με την σωματική δραστηριότητα. Πέρα από την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, σημαντικό βήμα για την καλύτερη διαχείριση του σωματικού βάρους είναι ο περιορισμός των καθιστικών δραστηριοτήτων με εξέχουσα την ενασχόληση με την οθόνη (πχ τηλεόραση, κινητό, υπολογιστής). Όπως είναι ήδη γνωστό από πολλές μελέτες, η εκτεταμένη χρήση των κινητών τηλεφώνων οδηγεί σε μειωμένη φυσική δραστηριότητα και σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου παχυσαρκίας. Αλλάξτε τον τρόπο ζωής και γυμναστικής σε όλη την οικογένεια. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει: μια οικογενειακή απογευματινή πεζοπορία, την απογευματινή βόλτα του σκύλου από το παιδί σας, τις δουλειές του σπιτιού (ξεσκόνισμα, σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα). Εάν το παιδί σας απολαμβάνει τα αθλήματα, εντάξτε το σε μια ομάδα ποδοσφαίρου, τένις, χορού ή κολύμβησης, με βασικό γνώμονα πάντα τι ευχαριστεί το ίδιο! Οι διεθνείς οργανισμοί προτείνουν τουλάχιστον 60’ άσκησης την ημέρα (ακόμα και αθροιστικά) για όλα τα παιδιά άνω των 2 ετών, τονίζοντας ιδιαίτερα τη σημασία της ευχαρίστησης. Ένα παχύσαρκο παιδί είναι ένας εκκολαπτόμενος παχύσαρκος ενήλικας, ο οποίος θα ταλαιπωρείται σε όλη του τη ζωή από παθολογικά, ορθοπεδικά και ψυχολογικά προβλήματα.

Παιδί & Παχυσαρκία

Διαβάστε περισσότερα

Οι σύγχρονες κοινωνίες χαρακτηρίζονται από ταχύτητα και αυτοματοποιημένους ρυθμούς ζωής σε όλους τους τομείς ακόμα και στη διατροφή μας. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες, παρατηρούνται όλο και περισσότερα παιδιά που παρουσιάζουν αυξημένο βάρος σε επίπεδα παχυσαρκίας. Στους «πρωταθλητές» της παιδικής παχυσαρκίας βρίσκεται η Ελλάδα αλλά και οι άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης (Ιταλία, Κύπρος, Ισπανία, Μάλτα), καθώς συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του (ΠΟΥ) Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περίπου ένα στα πέντε παιδιά (με ποσοστό από 18% έως 21% αναλόγως τη χώρα) είναι παχύσαρκο. Αίτια παιδικής παχυσαρκίας Πρωταρχικό ρόλο στην παχυσαρκία παίζει η οικογένεια! Τα παιδιά τα οποία μεγαλώνουν σε οικογένεια με κάποια δυσλειτουργία, στην προσπάθεια τους να καλύψουν τις συναισθηματικές τους ανάγκες και το κενό που αισθάνονται, καταφεύγουν στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού ή τους δίνονται λιχουδιές σαν ένδειξη αγάπης και επιβράβευσης. Πρότυπο σε όλα είναι οι γονείς και επομένως και οι διατροφικές τους συνήθειες. Η μετέπειτα συναναστροφή του παιδιού με συνομηλίκους του στο σχολείο ή την παρέα, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και ορισμένες παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός και κάποια κληρονομικά νοσήματα, μπορεί να συμβάλουν στην παχυσαρκία. Ιδανικό βάρος ανά ηλικία δεν υπάρχει. Το βάρος εξαρτάται από το φύλλο και το ύψος του παιδιού. Αυτό που πρέπει να παρακολουθούμε είναι ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ), δηλαδή (βάρος \ ύψος x ύψος) που θα πρέπει να μας ανησυχεί αν ξεπερνάει το «23». Τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ της παιδικής διατροφής • Τα φρούτα, οι σαλάτες, τα σπιτικά φαγητά, θα πρέπει να γίνουν τρόπος ζωής καθώς και τα οικογενειακά γεύματα, τα οποία εάν ξεπερνούν τα 5 εβδομαδιαίως (οποιαδήποτε γεύματα) συμβάλουν στην μείωση - αποφυγή της παχυσαρκίας κατά το ήμισυ. • Το νερό προτείνεται να είναι η κυρία πηγή ενυδάτωσης. • Τα κορεσμένα λιπαρά και η ζάχαρη θα πρέπει να αποφεύγονται χωρίς αυτό να σημαίνει την ολική τους απαγόρευση. Έξυπνα διατροφικά τρικ για τα παιδιά! Εάν κάποια τροφή δεν αρέσει στο παιδί σας δεν υπάρχει πρόβλημα αφού μπορεί να αντικατασταθεί με κάποια αντίστοιχης θρεπτικής αξίας. Τα λαχανικά αν δεν τους αρέσουν σκέτα, μπορούν να προστεθούν στην ομελέτα ή ψιλοκομμένα στο ρύζι ή στα ζυμαρικά, ακόμα και σαν σουβλάκι σε συνδυασμό με ζωική πρωτεΐνη. Μην ξεχνάμε και τα φρούτα τα οποία μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε χυμό ή γρανίτα! Σχέση άσκησης και παχυσαρκίας Εξίσου σημαντική με την διατροφή είναι και η άσκηση. Η καθημερινή σωματική δραστηριότητα βοηθάει σημαντικά στην διατήρηση υγιούς βάρους. Με τον όρο σωματική δραστηριότητα δεν νοούνται μόνο τα οργανωμένα αθλήματα, αλλά και κάθε είδους κίνηση, όπως το περπάτημα και το παιχνίδι. Είναι σημαντικό τα παιδιά να έχουν καθημερινά στη ζωή τους την κίνηση και να την υιοθετούν ως στάση ζωής. Μια τέτοια στάση ζωής πρέπει να προωθούν οι γονείς για τα παιδιά. Πρέπει να τα παροτρύνουν, να τα παρακολουθούν και να συζητούν μαζί τους, να επαινούν την προσπάθεια και να ενθαρρύνουν για καλύτερα αποτελέσματα! Οι δραστηριότητες που γίνονται με όλη την οικογένεια πάντα έχουν θετική επίδραση, γιατί όλα γίνονται πιο πρόθυμα, πιο εύκολα και πιο ευχάριστα! Οι γονείς πρέπει να διδάξουν τη χαρά και την ικανοποίηση που η κίνηση δίνει στη ζωή. Βεβαίως θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι το κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο το σωματικό του βάρος και αλλά χαρακτηριστικά που μπορεί να επηρεάζουν τη σχέση του με την σωματική δραστηριότητα. Πέρα από την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, σημαντικό βήμα για την καλύτερη διαχείριση του σωματικού βάρους είναι ο περιορισμός των καθιστικών δραστηριοτήτων με εξέχουσα την ενασχόληση με την οθόνη (πχ τηλεόραση, κινητό, υπολογιστής). Όπως είναι ήδη γνωστό από πολλές μελέτες, η εκτεταμένη χρήση των κινητών τηλεφώνων οδηγεί σε μειωμένη φυσική δραστηριότητα και σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου παχυσαρκίας. Αλλάξτε τον τρόπο ζωής και γυμναστικής σε όλη την οικογένεια. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει: μια οικογενειακή απογευματινή πεζοπορία, την απογευματινή βόλτα του σκύλου από το παιδί σας, τις δουλειές του σπιτιού (ξεσκόνισμα, σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα). Εάν το παιδί σας απολαμβάνει τα αθλήματα, εντάξτε το σε μια ομάδα ποδοσφαίρου, τένις, χορού ή κολύμβησης, με βασικό γνώμονα πάντα τι ευχαριστεί το ίδιο! Οι διεθνείς οργανισμοί προτείνουν τουλάχιστον 60’ άσκησης την ημέρα (ακόμα και αθροιστικά) για όλα τα παιδιά άνω των 2 ετών, τονίζοντας ιδιαίτερα τη σημασία της ευχαρίστησης. Ένα παχύσαρκο παιδί είναι ένας εκκολαπτόμενος παχύσαρκος ενήλικας, ο οποίος θα ταλαιπωρείται σε όλη του τη ζωή από παθολογικά, ορθοπεδικά και ψυχολογικά προβλήματα.
Σε μια εποχή όπου η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα αγγίζει τα όρια της επιδημίας, η καθημερινή σωματική δραστηριότητα στην παιδική ηλικία δεν κρίνεται πλέον προαιρετική, αλλά απαραίτητη! Η άθληση για τα παιδιά σήμερα είναι ουσιαστικά το παιχνίδι μιας εποχής όπου οι αλάνες έχουν εξαφανιστεί και δεν υπάρχει πια χρόνος, ευκαιρία ή και ασφάλεια για ελεύθερο παιχνίδι στις γειτονιές. Γι’ αυτό να θυμάστε ότι ο βασικός στόχος της άθλησης πρέπει να είναι πρωτίστως μια ευχάριστη δραστηριότητα και μια πολύτιμη εμπειρία για το παιδί. Τα οφέλη της οργανωμένης άθλησης για το παιδί • Βελτιώνει τη φυσική του κατάσταση και το βοηθάει να υιοθετεί υγιεινά πρότυπα διαβίωσης που θα το ακολουθούν σε όλη του τη ζωή. • Μειώνει τον κίνδυνο για προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η οστεοπόρωση και οι ποικίλες αναπτυξιακές διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος. • Συμβάλλει στην ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων και του νευρομυϊκού συντονισμού. • Το παιδί γίνετε μέλος μιας ομάδας, μαθαίνει να ενεργεί ισότιμα και με κανόνες και συμμετέχει σε μια προσπάθεια προς ένα κοινό στόχο. Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί να αθλείται; Η χρονική στιγμή που ένα παιδί είναι έτοιμο για έναρξη μιας αθλητικής δραστηριότητας, έχει σχέση με το αν έχει αναπτύξει τις κατάλληλες δεξιότητες( φυσικές, πνευματικές, κοινωνικές ) που απαιτούνται για το κάθε άθλημα. Η ηλικία των 6 ετών είναι καλή για να ξεκινήσει το παιδί κάποιο άθλημα. Παρόλο που υπάρχουν τμήματα και για μικρότερες ηλικίες (από 3 ή 4 χρονών) αλλά και αθλήματα για νεογέννητα (π.χ. baby swimming, baby yoga κτλ.), η εξειδίκευση από μικρή ηλικία και η προπόνηση αρκετές ημέρες μέσα στην εβδομάδα, μακροπρόθεσμα δεν αποτελεί απαραίτητα πλεονέκτημα. Με ποια κριτήρια επιλέγουμε το κατάλληλο άθλημα; • Ποια είναι η προσέγγιση του προπονητή; Δίνει έμφαση στον ανταγωνισμό και στη νίκη ή στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων, στη συλλογική δουλειά και στην ευχαρίστηση; • Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ή η ομάδα που θέλετε να γράψετε το παιδί σας δέχεται αρχάριους; Προτιμήστε ομάδες ή προγράμματα που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή νέων μελών, ανεξάρτητα από την ηλικία τους ή το επίπεδο των δεξιοτήτων τους. • Το συγκεκριμένο άθλημα ταιριάζει στο παιδί σας; Πολλές φορές για να ανακαλύψετε ποια δραστηριότητα ταιριάζει στα γούστα και την ιδιοσυγκρασία του παιδιού σας μπορεί να χρειαστούν κάποιες δοκιμές. • Το παιδί σας απολαμβάνει τη δραστηριότητα; Έχει σημασία να περνάει καλά και να απολαμβάνει το άθλημα ή τη δραστηριότητα που έχετε επιλέξει. Σε καμία περίπτωση δεν ωφελεί να επιλέξετε αθλήματα που αρέσουν μόνο σε εσάς. Προτεινόμενα αθλήματα Παιδιά 2-5 ετών Παιδιά μικρότερα των 6 ετών δεν διαθέτουν κινητικές δεξιότητες που απαιτούνται σε ομαδικά αθλήματα. Διαθέτουν περιορισμένη ισορροπία και προσοχή, ενώ η όραση και η ικανότητά τους να παρακολουθούν ταχέως κινούμενα αντικείμενα δεν έχουν αναπτυχθεί ικανοποιητικά. Για αυτό το λόγο, είναι καλό να επιλέγονται δραστηριότητες που εξυπηρετούνται από τις βασικές δυνατότητες των παιδιών αυτών των ηλικιών όπως: τρέξιμο, κολύμπι, ποδήλατο, να πετούν και να πιάνουν τη μπάλα, να πέφτουν κάτω και να κυλιούνται. Ο χορός, το μπαλέτο και το ποδόσφαιρο συστήνονται μετά τη συμπλήρωση των 3 ετών. Στις ηλικίες αυτές τα παιδιά πρέπει να παίζουν και να αυτοσχεδιάζουν, χωρίς να μπαίνουν κανόνες από τους μεγάλους. Παιδιά 6-9 ετών Στο εύρος αυτών των ηλικιών τα περισσότερα παιδιά έχουν αποκτήσει κινητικές δεξιότητες για απλά σπορ. Καθώς όμως ο συγχρονισμός χέρι – μάτι, που είναι απαραίτητος για την εκτέλεση πιο πολύπλοκων κινητικών στόχων με ενστικτώδη μορφή ακόμα υπολείπεται, πρέπει να επιλέγονται σπορ που απαιτούν βασικές κινητικές δεξιότητες. Τέτοια είναι: το τένις, ο στίβος, η ρυθμική γυμναστική, οι πολεμικές τέχνες και το σκι. Τα σπορ όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ, τα οποία απαιτούν οφθαλμοκινητικό συγχρονισμό και γρήγορες αποφάσεις κατά την ώρα του παιχνιδιού, αποδεικνύονται δύσκολα για αυτά τα παιδιά, εκτός αν έχει γίνει προσαρμογή του αθλήματος στις δυνατότητες αυτής της ηλικίας. Η επιλογή των παραπάνω αθλημάτων σε αυτή την ηλικία πρέπει να γίνεται με στόχο την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, παρά του ανταγωνισμού και της νίκης. Παιδιά 10-12 ετών Σε αυτή την ηλικία τα πιο πολλά παιδιά είναι έτοιμα για πολύπλοκα σπορ. Έχουν αποκτήσει τις κινητικές και αντιληπτικές εκείνες ικανότητες που απαιτούνται για τα ομαδικά αλλά και τα αθλήματα στρατηγικής. Πολλά από τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπαίνουν στην εφηβεία. Έτσι οι σωματικές διαφοροποιήσεις ιδίως μεταξύ των αγοριών φαντάζουν δραματικές. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή του αθλήματος που ταιριάζει στο κάθε παιδί. Αγόρια που αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό την περίοδο της εφηβείας, είναι ψηλότερα, βαρύτερα και δυνατότερα. Αυτό τους δίνει ένα φυσικό πλεονέκτημα αλλά δε σημαίνει ότι είναι και πιο προικισμένα ή ότι θα υπερτερούν επί μακρόν. Καλό είναι να ανταγωνίζονται παιδιά ίδιου σωματότυπου. Αντίθετα, αγόρια που ωριμάζουν σωματικά κάπως αργότερα μπορεί να βιώσουν σωματικό μειονέκτημα. Τα παιδιά αυτά πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε σπορ με λιγότερη έμφαση στο σωματικό μέγεθος όπως το τένις, το κολύμπι, οι πολεμικές τέχνες και τα αθλήματα στίβου. Ο ρόλος των γονέων Προτείνουμε οι γονείς να διατηρούν ρεαλιστικές προσδοκίες για την εξέλιξη και τις επιδόσεις των παιδιών τους και να δίνουν έμφαση στον ψυχαγωγικό χαρακτήρα του αθλήματος. Να μην ξεχνούν να τα επαινούν για την προσπάθεια τους και να τα ενθαρρύνουν σε περίπτωση αποτυχίας. Η επικοινωνία με τους προπονητές αλλά και με άλλους γονείς μπορεί να αποφέρει θετικά αποτελέσματα, καθότι με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουν τις κατάλληλες συνθήκες άσκησης και την αποφυγή υπερβολικής πίεσης στα παιδιά. Ως επίλογο μπορούμε να πούμε: «Ναι στην άθληση, ναι στη σωματική δραστηριότητα, χωρίς υπερβολές, για υγιή και χαρούμενα παιδιά»!

Προτεινόμενα αθλήματα ανά ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Σε μια εποχή όπου η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα αγγίζει τα όρια της επιδημίας, η καθημερινή σωματική δραστηριότητα στην παιδική ηλικία δεν κρίνεται πλέον προαιρετική, αλλά απαραίτητη! Η άθληση για τα παιδιά σήμερα είναι ουσιαστικά το παιχνίδι μιας εποχής όπου οι αλάνες έχουν εξαφανιστεί και δεν υπάρχει πια χρόνος, ευκαιρία ή και ασφάλεια για ελεύθερο παιχνίδι στις γειτονιές. Γι’ αυτό να θυμάστε ότι ο βασικός στόχος της άθλησης πρέπει να είναι πρωτίστως μια ευχάριστη δραστηριότητα και μια πολύτιμη εμπειρία για το παιδί. Τα οφέλη της οργανωμένης άθλησης για το παιδί • Βελτιώνει τη φυσική του κατάσταση και το βοηθάει να υιοθετεί υγιεινά πρότυπα διαβίωσης που θα το ακολουθούν σε όλη του τη ζωή. • Μειώνει τον κίνδυνο για προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η οστεοπόρωση και οι ποικίλες αναπτυξιακές διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος. • Συμβάλλει στην ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων και του νευρομυϊκού συντονισμού. • Το παιδί γίνετε μέλος μιας ομάδας, μαθαίνει να ενεργεί ισότιμα και με κανόνες και συμμετέχει σε μια προσπάθεια προς ένα κοινό στόχο. Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί να αθλείται; Η χρονική στιγμή που ένα παιδί είναι έτοιμο για έναρξη μιας αθλητικής δραστηριότητας, έχει σχέση με το αν έχει αναπτύξει τις κατάλληλες δεξιότητες( φυσικές, πνευματικές, κοινωνικές ) που απαιτούνται για το κάθε άθλημα. Η ηλικία των 6 ετών είναι καλή για να ξεκινήσει το παιδί κάποιο άθλημα. Παρόλο που υπάρχουν τμήματα και για μικρότερες ηλικίες (από 3 ή 4 χρονών) αλλά και αθλήματα για νεογέννητα (π.χ. baby swimming, baby yoga κτλ.), η εξειδίκευση από μικρή ηλικία και η προπόνηση αρκετές ημέρες μέσα στην εβδομάδα, μακροπρόθεσμα δεν αποτελεί απαραίτητα πλεονέκτημα. Με ποια κριτήρια επιλέγουμε το κατάλληλο άθλημα; • Ποια είναι η προσέγγιση του προπονητή; Δίνει έμφαση στον ανταγωνισμό και στη νίκη ή στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων, στη συλλογική δουλειά και στην ευχαρίστηση; • Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ή η ομάδα που θέλετε να γράψετε το παιδί σας δέχεται αρχάριους; Προτιμήστε ομάδες ή προγράμματα που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή νέων μελών, ανεξάρτητα από την ηλικία τους ή το επίπεδο των δεξιοτήτων τους. • Το συγκεκριμένο άθλημα ταιριάζει στο παιδί σας; Πολλές φορές για να ανακαλύψετε ποια δραστηριότητα ταιριάζει στα γούστα και την ιδιοσυγκρασία του παιδιού σας μπορεί να χρειαστούν κάποιες δοκιμές. • Το παιδί σας απολαμβάνει τη δραστηριότητα; Έχει σημασία να περνάει καλά και να απολαμβάνει το άθλημα ή τη δραστηριότητα που έχετε επιλέξει. Σε καμία περίπτωση δεν ωφελεί να επιλέξετε αθλήματα που αρέσουν μόνο σε εσάς. Προτεινόμενα αθλήματα Παιδιά 2-5 ετών Παιδιά μικρότερα των 6 ετών δεν διαθέτουν κινητικές δεξιότητες που απαιτούνται σε ομαδικά αθλήματα. Διαθέτουν περιορισμένη ισορροπία και προσοχή, ενώ η όραση και η ικανότητά τους να παρακολουθούν ταχέως κινούμενα αντικείμενα δεν έχουν αναπτυχθεί ικανοποιητικά. Για αυτό το λόγο, είναι καλό να επιλέγονται δραστηριότητες που εξυπηρετούνται από τις βασικές δυνατότητες των παιδιών αυτών των ηλικιών όπως: τρέξιμο, κολύμπι, ποδήλατο, να πετούν και να πιάνουν τη μπάλα, να πέφτουν κάτω και να κυλιούνται. Ο χορός, το μπαλέτο και το ποδόσφαιρο συστήνονται μετά τη συμπλήρωση των 3 ετών. Στις ηλικίες αυτές τα παιδιά πρέπει να παίζουν και να αυτοσχεδιάζουν, χωρίς να μπαίνουν κανόνες από τους μεγάλους. Παιδιά 6-9 ετών Στο εύρος αυτών των ηλικιών τα περισσότερα παιδιά έχουν αποκτήσει κινητικές δεξιότητες για απλά σπορ. Καθώς όμως ο συγχρονισμός χέρι – μάτι, που είναι απαραίτητος για την εκτέλεση πιο πολύπλοκων κινητικών στόχων με ενστικτώδη μορφή ακόμα υπολείπεται, πρέπει να επιλέγονται σπορ που απαιτούν βασικές κινητικές δεξιότητες. Τέτοια είναι: το τένις, ο στίβος, η ρυθμική γυμναστική, οι πολεμικές τέχνες και το σκι. Τα σπορ όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ, τα οποία απαιτούν οφθαλμοκινητικό συγχρονισμό και γρήγορες αποφάσεις κατά την ώρα του παιχνιδιού, αποδεικνύονται δύσκολα για αυτά τα παιδιά, εκτός αν έχει γίνει προσαρμογή του αθλήματος στις δυνατότητες αυτής της ηλικίας. Η επιλογή των παραπάνω αθλημάτων σε αυτή την ηλικία πρέπει να γίνεται με στόχο την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, παρά του ανταγωνισμού και της νίκης. Παιδιά 10-12 ετών Σε αυτή την ηλικία τα πιο πολλά παιδιά είναι έτοιμα για πολύπλοκα σπορ. Έχουν αποκτήσει τις κινητικές και αντιληπτικές εκείνες ικανότητες που απαιτούνται για τα ομαδικά αλλά και τα αθλήματα στρατηγικής. Πολλά από τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπαίνουν στην εφηβεία. Έτσι οι σωματικές διαφοροποιήσεις ιδίως μεταξύ των αγοριών φαντάζουν δραματικές. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή του αθλήματος που ταιριάζει στο κάθε παιδί. Αγόρια που αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό την περίοδο της εφηβείας, είναι ψηλότερα, βαρύτερα και δυνατότερα. Αυτό τους δίνει ένα φυσικό πλεονέκτημα αλλά δε σημαίνει ότι είναι και πιο προικισμένα ή ότι θα υπερτερούν επί μακρόν. Καλό είναι να ανταγωνίζονται παιδιά ίδιου σωματότυπου. Αντίθετα, αγόρια που ωριμάζουν σωματικά κάπως αργότερα μπορεί να βιώσουν σωματικό μειονέκτημα. Τα παιδιά αυτά πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε σπορ με λιγότερη έμφαση στο σωματικό μέγεθος όπως το τένις, το κολύμπι, οι πολεμικές τέχνες και τα αθλήματα στίβου. Ο ρόλος των γονέων Προτείνουμε οι γονείς να διατηρούν ρεαλιστικές προσδοκίες για την εξέλιξη και τις επιδόσεις των παιδιών τους και να δίνουν έμφαση στον ψυχαγωγικό χαρακτήρα του αθλήματος. Να μην ξεχνούν να τα επαινούν για την προσπάθεια τους και να τα ενθαρρύνουν σε περίπτωση αποτυχίας. Η επικοινωνία με τους προπονητές αλλά και με άλλους γονείς μπορεί να αποφέρει θετικά αποτελέσματα, καθότι με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουν τις κατάλληλες συνθήκες άσκησης και την αποφυγή υπερβολικής πίεσης στα παιδιά. Ως επίλογο μπορούμε να πούμε: «Ναι στην άθληση, ναι στη σωματική δραστηριότητα, χωρίς υπερβολές, για υγιή και χαρούμενα παιδιά»!
bottom of page