top of page

Άρθρα για Ψυχολογία

Η τεχνολογία είναι δίπλα μας για να εξυπηρετεί τις ανάγκες μας. Τα social media είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Μέσα από τα social media μπορούμε να επικοινωνήσουμε τις ιδέες μας, τις εμπειρίες μας, να έχουμε πρόσβαση σε μια μεγάλη πλατφόρμα πληροφοριών, να εστιάζουμε και να εμβαθύνουμε στα ενδιαφέροντά μας, να έρθουμε σε επαφή με ανθρώπους που έχουμε να δούμε χρόνια ή να κάνουμε μια καινούργια γνωριμία. Είναι ένα μέσο που μας επιτρέπει να έχουμε άμεση πρόσβαση στις ειδήσεις και την επικαιρότητα. Τα social media είναι επίσης ένα μέσο για να επικοινωνούμε και να προωθούμε την δουλειά μας, ένα εργαλείο marketing, ένα μέσο να λαμβάνουμε και να αποστέλλουμε πληροφορίες σε πολλούς αποδέκτες ταυτόχρονα. Η χρήση των κοινωνικών μέσων μπορεί να είναι πολύ σημαντική, αρκεί να γίνεται με σύνεση και όχι με υπερβολή. Όταν όμως μιλάμε για «εθισμό», τότε η χρήση έχει πάψει να γίνεται με σύνεση. Εθισμός ή εξάρτηση είναι μια συνήθεια ή μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από καταναγκασμό σε μια δραστηριότητα, μια ουσία ή ένα πρόσωπο. Ένα άτομο μπορεί συχνά να παρουσιάσει κάποια μορφή εξάρτησης στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της καθημερινότητάς του. Το άτομο μέσω της συνεχούς ενασχόλησης με τα κοινωνικά μέσα αποσπάται από τα πραγματικά του προβλήματα. Ο εθισμός αποβάλλεται δύσκολα και επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τη ζωή του ατόμου, καθώς το ωθεί στην απομόνωση και στην ακόμα μεγαλύτερη ενασχόληση με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, καθιστώντας το έτσι μη ικανό για αυθεντική επαφή με τους ανθρώπους με τους οποίους σχετίζεται. Τι Κερδίζουμε και τι Χάνουμε; Στην περίπτωση των social media, αρχικά το εθισμένο άτομο αποκτά ένα αίσθημα ικανοποίησης, αναγνώρισης και θαυμασμού που προέρχεται από τις αντιδράσεις ή τα likes που λαμβάνουν οι αναρτήσεις του ατόμου. Επίσης, το εθισμένο άτομο ικανοποιεί την ανάγκη του «ανήκειν» και του να είναι μέσα στα πράγματα. Σε ένα πιο εσωστρεφές άτομο, τα social media μπορεί να προσφέρουν μία διέξοδο για επαφή και κοινωνικοποίηση και έτσι το άτομο να καταπολεμά το συναίσθημα μοναξιάς του. Ακόμα κερδίζει μια αίσθηση ότι έχει ένα «βήμα» να εκφράζει τη γνώμη του ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς, σε ένα ευρύ κοινό. Όμως πόση ελευθερία έκφρασης μπορεί να έχει ένα άτομο στα social media; Οι αναρτήσεις του ατόμου δημιουργούν ένα προφίλ στο οποίο έχουν πρόσβαση όλοι όσοι ενδιαφέρονται. Το προφίλ αυτό ουσιαστικά ακολουθεί το άτομο στην υπόλοιπη ζωή του, καθώς ότι ανέβει στο internet δεν κατεβαίνει. Κατά την διαδικασία επιλογής υποψηφίων στα πανεπιστήμια ή σε κάποια δουλειά, συχνά οι υπεύθυνοι ανθρώπινου δυναμικού καταφεύγουν στα social media ώστε να μπορέσουν να επιλέξουν τον κατάλληλο υποψήφιο για μία θέση. Μπορεί συνεπώς, ένας άνθρωπος να κριθεί ακατάλληλος, λόγω κάποιας ανάρτησής του ή κάποιου δημόσιου σχόλιού του. Η ελευθερία έκφρασης είναι ουσιαστικά μία ψευδής αίσθηση, που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το «βήμα» που δίνεται στο άτομο για να εκφραστεί είναι σαν ένα μπαλκόνι όπου βγαίνει και το βλέπουν όλοι. Το άτομο μπορεί να έχει την αίσθηση της ανωνυμίας, αλλά στην πραγματικότητα εκτίθεται δημόσια, μέσω των αναρτήσεων και των σχολίων του. Έτσι, ο άνθρωπος είτε χάνει την ιδιωτικότητά του, καθώς οι απόψεις του είναι προσβάσιμες στον καθένα, ή προσπαθεί να ανταποκριθεί σε ένα προφίλ που έχει ήδη φτιάξει για τον εαυτό του κάνοντας τις κατάλληλες αναρτήσεις που να ταιριάζουν στο προφίλ που ο ίδιος χτίζει. Όλη αυτή η προσπάθεια, είναι ένας συνεχής αγώνας που δεν επιτρέπει στο άτομο να χαλαρώνει, να είναι ο εαυτός του και να συνδέεται με αυτό που πραγματικά είναι. Είναι ένας αγώνας που δεν επιτρέπει τελικά στο άτομο να συνδεθεί με τον κόσμο αυθεντικά. Το αίσθημα της μοναξιάς δεν καλύπτεται. Αντιθέτως μεγαλώνει, όταν το άτομο συνειδητοποιεί ότι όλο αυτό που βιώνει μέσω την κοινωνικών μέσων είναι μια ψευδαίσθηση της πραγματικής επαφής. Χρήση και Κατάχρηση Υπάρχει ένα λεπτό σημείο που όταν το ξεπεράσουμε η τεχνολογία σταματά να μας εξυπηρετεί και αντί αυτού αρχίζουμε εμείς να υπηρετούμε την τεχνολογία. Μπορούμε να διακρίνουμε αν κάνουμε απλή χρήση ή κατάχρηση των κοινωνικών μέσων; Αυτό που χρειάζεται να σκεφτούμε πρωτίστως είναι αν αντλούμε περισσότερη ευχαρίστηση από την επαφή μέσα από τα social media από ότι μέσα από την αυθεντική επικοινωνία μας με τους άλλους. Όταν το άτομο αντί να εστιάζει στο να βιώνει τις καταστάσεις, εστιάζει στο να τις καταγράφει για να μπορεί αργότερα να τις αναρτήσει στο προφίλ του, ουσιαστικά αποστασιοποιείται από την αυθεντική επικοινωνία. Ο εθισμός και η συνεχής ενασχόληση με τα κοινωνικά μέσα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της ελευθερίας του να υπάρχουμε όπως ακριβώς είμαστε. Για να μπορέσουμε να εστιάσουμε σε αυτό που πραγματικά είμαστε, κατά τον ελεύθερο χρόνο μας ας κλείσουμε λίγο την online σύνδεση στο κινητό και στο κομπιούτερ. Με αυτό τον τρόπο δίνουμε τη δυνατότητα στον εαυτό μας να χαλαρώνει και να συνδέεται με τα σημαντικά πράγματα και με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας ουσιαστικά. Το να είμαστε συνεχώς συνδεδεμένοι με τον έξω κόσμο μπορεί να είναι πολύ διασπαστικό και να μην μας επιτρέπει να κάνουμε μία παύση για να αφουγκραστούμε αυτό που πραγματικά θέλουμε και μας ενδιαφέρει στη ζωή. Υπάρχει λύση … Ο ρυθμός των πληροφοριών και η συνεχής εισροή μηνυμάτων δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε μια παύση και να μπορέσουμε να σταθούμε σε αυτά που πραγματικά μας ενδιαφέρουν. Η συνεχής επαφή με τα social media μας βάζουν σε μία βιασύνη, σε μία εγρήγορση να απαντήσουμε, να ανταποκριθούμε. Η συνεχής ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα είναι μια απόσπαση από το να είμαστε παρόντες στη ζωή των σημαντικών άλλων της ζωής μας, από το να είμαστε παρόντες στην ίδια μας τη ζωή. Ας επιτρέπουμε στον εαυτό μας μια ανάσα και μια παύση ώστε να μπορούμε να είμαστε σε επαφή με αυτό που υπάρχει μέσα μας. Ας γυρίσουμε σε πιο παραδοσιακούς τρόπους γνωριμίας με ανθρώπους. Αντί για on line dating, ας βγούμε έξω στον πραγματικό κόσμο να συναντήσουμε ανθρώπους και ας εμπιστευτούμε αυτή την πρώτη αίσθηση μας από την καινούργια μας γνωριμία, αφιλτράριστη από τα κοινωνικά δίκτυα και από φτιαχτά προφίλ, που ούτως ή άλλως μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην πραγματική ταυτότητα του ανθρώπου που συναντάμε. Ας δώσουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να υπάρχει όπως ακριβώς είναι, χωρίς να χρειάζεται να διαστρεβλώσουμε αυτό που είμαστε. Ας μετράμε τη ζωή με βάση τα πόσα ηλιοβασιλέματα είδαμε, το πόσες ομορφιές βιώσαμε, το πόσο γελάσαμε, το πόσο παίξαμε, το πόσο λυπηθήκαμε, το πόσο πονέσαμε, το πόσο οικεία νιώσαμε με κάποιους, το πόσο διαβάσαμε κάτι που μας άγγιξε βαθιά και όχι το πόσα likes πήραμε. Τα social media είναι φτιαγμένα από εμάς για να μας υπηρετούν και όχι για να τα υπηρετούμε. Ας δώσουμε χώρο για ουσιαστική και πραγματική επικοινωνία.

Social Media & Εθισμός

Διαβάστε περισσότερα

Η τεχνολογία είναι δίπλα μας για να εξυπηρετεί τις ανάγκες μας. Τα social media είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Μέσα από τα social media μπορούμε να επικοινωνήσουμε τις ιδέες μας, τις εμπειρίες μας, να έχουμε πρόσβαση σε μια μεγάλη πλατφόρμα πληροφοριών, να εστιάζουμε και να εμβαθύνουμε στα ενδιαφέροντά μας, να έρθουμε σε επαφή με ανθρώπους που έχουμε να δούμε χρόνια ή να κάνουμε μια καινούργια γνωριμία. Είναι ένα μέσο που μας επιτρέπει να έχουμε άμεση πρόσβαση στις ειδήσεις και την επικαιρότητα. Τα social media είναι επίσης ένα μέσο για να επικοινωνούμε και να προωθούμε την δουλειά μας, ένα εργαλείο marketing, ένα μέσο να λαμβάνουμε και να αποστέλλουμε πληροφορίες σε πολλούς αποδέκτες ταυτόχρονα. Η χρήση των κοινωνικών μέσων μπορεί να είναι πολύ σημαντική, αρκεί να γίνεται με σύνεση και όχι με υπερβολή. Όταν όμως μιλάμε για «εθισμό», τότε η χρήση έχει πάψει να γίνεται με σύνεση. Εθισμός ή εξάρτηση είναι μια συνήθεια ή μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από καταναγκασμό σε μια δραστηριότητα, μια ουσία ή ένα πρόσωπο. Ένα άτομο μπορεί συχνά να παρουσιάσει κάποια μορφή εξάρτησης στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της καθημερινότητάς του. Το άτομο μέσω της συνεχούς ενασχόλησης με τα κοινωνικά μέσα αποσπάται από τα πραγματικά του προβλήματα. Ο εθισμός αποβάλλεται δύσκολα και επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τη ζωή του ατόμου, καθώς το ωθεί στην απομόνωση και στην ακόμα μεγαλύτερη ενασχόληση με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, καθιστώντας το έτσι μη ικανό για αυθεντική επαφή με τους ανθρώπους με τους οποίους σχετίζεται. Τι Κερδίζουμε και τι Χάνουμε; Στην περίπτωση των social media, αρχικά το εθισμένο άτομο αποκτά ένα αίσθημα ικανοποίησης, αναγνώρισης και θαυμασμού που προέρχεται από τις αντιδράσεις ή τα likes που λαμβάνουν οι αναρτήσεις του ατόμου. Επίσης, το εθισμένο άτομο ικανοποιεί την ανάγκη του «ανήκειν» και του να είναι μέσα στα πράγματα. Σε ένα πιο εσωστρεφές άτομο, τα social media μπορεί να προσφέρουν μία διέξοδο για επαφή και κοινωνικοποίηση και έτσι το άτομο να καταπολεμά το συναίσθημα μοναξιάς του. Ακόμα κερδίζει μια αίσθηση ότι έχει ένα «βήμα» να εκφράζει τη γνώμη του ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς, σε ένα ευρύ κοινό. Όμως πόση ελευθερία έκφρασης μπορεί να έχει ένα άτομο στα social media; Οι αναρτήσεις του ατόμου δημιουργούν ένα προφίλ στο οποίο έχουν πρόσβαση όλοι όσοι ενδιαφέρονται. Το προφίλ αυτό ουσιαστικά ακολουθεί το άτομο στην υπόλοιπη ζωή του, καθώς ότι ανέβει στο internet δεν κατεβαίνει. Κατά την διαδικασία επιλογής υποψηφίων στα πανεπιστήμια ή σε κάποια δουλειά, συχνά οι υπεύθυνοι ανθρώπινου δυναμικού καταφεύγουν στα social media ώστε να μπορέσουν να επιλέξουν τον κατάλληλο υποψήφιο για μία θέση. Μπορεί συνεπώς, ένας άνθρωπος να κριθεί ακατάλληλος, λόγω κάποιας ανάρτησής του ή κάποιου δημόσιου σχόλιού του. Η ελευθερία έκφρασης είναι ουσιαστικά μία ψευδής αίσθηση, που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το «βήμα» που δίνεται στο άτομο για να εκφραστεί είναι σαν ένα μπαλκόνι όπου βγαίνει και το βλέπουν όλοι. Το άτομο μπορεί να έχει την αίσθηση της ανωνυμίας, αλλά στην πραγματικότητα εκτίθεται δημόσια, μέσω των αναρτήσεων και των σχολίων του. Έτσι, ο άνθρωπος είτε χάνει την ιδιωτικότητά του, καθώς οι απόψεις του είναι προσβάσιμες στον καθένα, ή προσπαθεί να ανταποκριθεί σε ένα προφίλ που έχει ήδη φτιάξει για τον εαυτό του κάνοντας τις κατάλληλες αναρτήσεις που να ταιριάζουν στο προφίλ που ο ίδιος χτίζει. Όλη αυτή η προσπάθεια, είναι ένας συνεχής αγώνας που δεν επιτρέπει στο άτομο να χαλαρώνει, να είναι ο εαυτός του και να συνδέεται με αυτό που πραγματικά είναι. Είναι ένας αγώνας που δεν επιτρέπει τελικά στο άτομο να συνδεθεί με τον κόσμο αυθεντικά. Το αίσθημα της μοναξιάς δεν καλύπτεται. Αντιθέτως μεγαλώνει, όταν το άτομο συνειδητοποιεί ότι όλο αυτό που βιώνει μέσω την κοινωνικών μέσων είναι μια ψευδαίσθηση της πραγματικής επαφής. Χρήση και Κατάχρηση Υπάρχει ένα λεπτό σημείο που όταν το ξεπεράσουμε η τεχνολογία σταματά να μας εξυπηρετεί και αντί αυτού αρχίζουμε εμείς να υπηρετούμε την τεχνολογία. Μπορούμε να διακρίνουμε αν κάνουμε απλή χρήση ή κατάχρηση των κοινωνικών μέσων; Αυτό που χρειάζεται να σκεφτούμε πρωτίστως είναι αν αντλούμε περισσότερη ευχαρίστηση από την επαφή μέσα από τα social media από ότι μέσα από την αυθεντική επικοινωνία μας με τους άλλους. Όταν το άτομο αντί να εστιάζει στο να βιώνει τις καταστάσεις, εστιάζει στο να τις καταγράφει για να μπορεί αργότερα να τις αναρτήσει στο προφίλ του, ουσιαστικά αποστασιοποιείται από την αυθεντική επικοινωνία. Ο εθισμός και η συνεχής ενασχόληση με τα κοινωνικά μέσα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της ελευθερίας του να υπάρχουμε όπως ακριβώς είμαστε. Για να μπορέσουμε να εστιάσουμε σε αυτό που πραγματικά είμαστε, κατά τον ελεύθερο χρόνο μας ας κλείσουμε λίγο την online σύνδεση στο κινητό και στο κομπιούτερ. Με αυτό τον τρόπο δίνουμε τη δυνατότητα στον εαυτό μας να χαλαρώνει και να συνδέεται με τα σημαντικά πράγματα και με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας ουσιαστικά. Το να είμαστε συνεχώς συνδεδεμένοι με τον έξω κόσμο μπορεί να είναι πολύ διασπαστικό και να μην μας επιτρέπει να κάνουμε μία παύση για να αφουγκραστούμε αυτό που πραγματικά θέλουμε και μας ενδιαφέρει στη ζωή. Υπάρχει λύση … Ο ρυθμός των πληροφοριών και η συνεχής εισροή μηνυμάτων δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε μια παύση και να μπορέσουμε να σταθούμε σε αυτά που πραγματικά μας ενδιαφέρουν. Η συνεχής επαφή με τα social media μας βάζουν σε μία βιασύνη, σε μία εγρήγορση να απαντήσουμε, να ανταποκριθούμε. Η συνεχής ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα είναι μια απόσπαση από το να είμαστε παρόντες στη ζωή των σημαντικών άλλων της ζωής μας, από το να είμαστε παρόντες στην ίδια μας τη ζωή. Ας επιτρέπουμε στον εαυτό μας μια ανάσα και μια παύση ώστε να μπορούμε να είμαστε σε επαφή με αυτό που υπάρχει μέσα μας. Ας γυρίσουμε σε πιο παραδοσιακούς τρόπους γνωριμίας με ανθρώπους. Αντί για on line dating, ας βγούμε έξω στον πραγματικό κόσμο να συναντήσουμε ανθρώπους και ας εμπιστευτούμε αυτή την πρώτη αίσθηση μας από την καινούργια μας γνωριμία, αφιλτράριστη από τα κοινωνικά δίκτυα και από φτιαχτά προφίλ, που ούτως ή άλλως μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην πραγματική ταυτότητα του ανθρώπου που συναντάμε. Ας δώσουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να υπάρχει όπως ακριβώς είναι, χωρίς να χρειάζεται να διαστρεβλώσουμε αυτό που είμαστε. Ας μετράμε τη ζωή με βάση τα πόσα ηλιοβασιλέματα είδαμε, το πόσες ομορφιές βιώσαμε, το πόσο γελάσαμε, το πόσο παίξαμε, το πόσο λυπηθήκαμε, το πόσο πονέσαμε, το πόσο οικεία νιώσαμε με κάποιους, το πόσο διαβάσαμε κάτι που μας άγγιξε βαθιά και όχι το πόσα likes πήραμε. Τα social media είναι φτιαγμένα από εμάς για να μας υπηρετούν και όχι για να τα υπηρετούμε. Ας δώσουμε χώρο για ουσιαστική και πραγματική επικοινωνία.
Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα ανάγεται σε πολλά χρόνια πριν, ίσως περισσότερα από 50.000. Οι λόγοι που οδήγησαν τον άνθρωπο να επιθυμεί τη συντροφιά των ζώων σχετίζονταν με την επιβίωσή του: ο σκύλος ήταν ένας χρήσιμος βοηθός για διάφορες εργασίες, η γάτα ένας απαραίτητος σύμμαχος εναντίον των τρωκτικών, τα αιγοπρόβατα πηγή τροφής και ένδυσης. Σήμερα τα κατοικίδια μπορεί να έχουν χάσει σε ένα μεγάλο βαθμό την αρχική τους λειτουργία, αλλά αυτό δεν έχει μειώσει την ανάγκη του ανθρώπου να βρίσκεται σε επαφή μαζί τους. Σύμφωνα με τη World Society for the Protection of Animals το 2008 υπολογίζεται ότι συμβιώνουν στο σπίτι μαζί με ανθρώπους 342 εκατομμύρια σκύλοι σε 93 χώρες και 281 εκατομμύρια γάτες σε 81 χώρες. Οφέλη από την κατοχή ή την αλληλεπίδραση με τα ζώα. Θα μπορούσαμε να ταξινομήσουμε τα οφέλη ανάλογα με τις ηλικιακές ομάδες του ανθρώπου: Παιδιά Ο δεσμός με τα ζώα και όχι απαραίτητα η κατοχή ενός, προσφέρει θετικά αποτελέσματα και στους τρεις τομείς ανάπτυξης των παιδιών: απόκτηση γνωστικών, κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων, αφού όπως έχει φανεί: • Ο δεσμός με το ζώο σχετίζεται με τη θετική συναισθηματική λειτουργία του παιδιού • Η κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη ενισχύεται από την κατοχή ενός ζώου, αφού, ενδεχομένως να διευκολύνει τη γλωσσική ανάπτυξη και να ενισχύει την απόκτηση γλωσσικών δεξιοτήτων • Η αυτοεκτίμηση του παιδιού ενισχύεται από την κατοχή ενός ζώου. Το παιδί μαθαίνει πώς να φροντίζει ένα ζώο και εάν παράλληλα λαμβάνει την επιβράβευση από τους γονείς γι’ αυτό, ενισχύεται η αίσθηση επάρκειάς του • Τα κατοικίδια παρέχουν κοινωνική υποστήριξη στα παιδιά αφού όπως αναφέρουν, απευθύνονται στα κατοικίδια τους όταν έχουν να αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα • Η παρουσία των ζώων αυξάνει την κοινωνική διάδραση μεταξύ των παιδιών • Τα παιδιά με ισχυρούς δεσμούς με ζώα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν καλύτερα τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων σε σύγκριση με παιδιά χωρίς κατοικίδια • Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα ζώα σαν ειδικούς φίλους, σημαντικά μέλη της οικογένειας και παρόχους στοργής και συναισθηματικής υποστήριξης • Εμφανίζονται λιγότερες περιπτώσεις αλλεργίας και άσθματος σε άτομα που εκτέθηκαν σε κατοικίδια κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας • Τα κατοικίδια ζώα αποτελούν χρήσιμη προσθήκη για τους γονείς που μεγαλώνουν παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, ειδικά σε τομείς όπως η κοινωνική αναγνώριση, η ασφάλεια του παιδιού και η συντροφικότητα. Ενήλικες Οι ενήλικες φαίνεται να ευεργετούνται εξίσου από την ύπαρξη δεσμού με κάποιο ζώο, αφού η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν υπό την φροντίδα τους ένα ζώο, οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων: • Κάνουν λιγότερες επισκέψεις σε ιατρούς. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα έξοδα για την υγεία θα αυξάνονταν κατά 7,19% (€2,83 δισεκατομμύρια) στην Αυστραλία, εάν οι κάτοχοι κατοικίδιων πήγαιναν το ίδιο συχνά στον ιατρό όσο εκείνοι που δεν έχουν κάποιο ζώο στην κατοχή τους • Προσαρμόζονται γρηγορότερα στο στρες που σχετίζεται με το πένθος και σε άλλες αντίξοες καταστάσεις (χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης) • Έχουν μεγαλύτερη συναισθηματική σταθερότητα και διατηρούν γενικότερα καλύτερη την κατάσταση της υγείας τους • Έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, τείνουν να νιώθουν λιγότερο μόνοι και ανήσυχοι • Υπάρχει θετική σχέση ανάμεσα στην κατοχή κατοικίδιου και στην επιβίωση του ατόμου που πάσχει από στεφανιαίο νόσο ένα έτος μετά την εισαγωγή του σε νοσοκομείο • Ο δεσμός με ένα ζώο συντροφιάς σχετίζεται με χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και καρδιακούς παλμούς. Ειδικά στα άτομα με υπέρταση που βρίσκονταν σε συνθήκες στρες, η αλληλεπίδραση με ζώα προλαμβάνει την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Παράλληλα ενισχύεται η διάθεση μετά ενώ τα άτομα αναφέρουν μικρότερα ποσοστά άγχους και φόβων στη ζωή τους • Τα ζώα μειώνουν τα συναισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης, προσφέροντας κοινωνική υποστήριξη • Η παρουσία ενός ζώου συντροφιάς στο χώρο, ακόμη και δίχως κάποια αλληλεπίδραση, προκαλεί εγκεφαλική δραστηριότητα που συνδέεται με καταστάσεις χαλάρωσης και μειωμένου στρες. Θεραπεία με ζώα Σύμφωνα με τη Delta Society (μία από τις μεγαλύτερες οργανώσεις για τη θεραπεία με ζώα στην Αμερική), θεραπεία με ζώα ορίζεται ως «η κατευθυνόμενη παρέμβαση κατά την οποία ένα ζώο που πληροί συγκεκριμένα κριτήρια, αποτελεί μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας». Η διαδικασία περιλαμβάνει ειδικά εκπαιδευμένα ζώα και επαγγελματίες που εργάζονται ως συνθεραπευτές. Η θεραπεία μέσω ζώων εστιάζεται στη βελτίωση της ανθρώπινης σωματικής, νοητικής, συναισθηματικής και κοινωνικής λειτουργίας και για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται σκύλοι, γάτες, άλογα, γαϊδούρια, δελφίνια, πουλιά, ψάρια κ.ά. Ο ρόλος των ζώων στο θεραπευτικό πλαίσιο περιγράφεται από τα οφέλη που έχουν ήδη προαναφερθεί για τα κατοικίδια. Επιπρόσθετα, μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες για τη συζήτηση μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου. Η παρουσία τους, συνεισφέρει ώστε το πλαίσιο όπου πραγματοποιείται η παρέμβαση να φαίνεται λιγότερο απειλητικό και περισσότερο δελεαστικό, αφού τα περιβάλλοντα που εμπλέκουν ζώα είναι περισσότερο φιλικά και άνετα σε νέους θεραπευόμενους, προσφέροντας την αίσθηση ασφάλειας και ζεστασιάς. Συμπερασματικά, τα οφέλη από την ύπαρξη ζώων στη ζωή του ανθρώπου είναι πλέον καταγεγραμμένα και κοινά αποδεκτά. Την επόμενη φορά που θα σκεφτείτε την υιοθεσία ενός κατοικίδιου μπορείτε να λάβετε υπόψη σας τα προαναφερθέντα στοιχεία, ώστε να πάρετε την καταλληλότερη για εσάς απόφαση. ‘Να θυμάστε ότι ένα ζώο συντροφιάς θα έχει ανάγκη τη φροντίδα σας για όλη τη ζωή του, κατά τη διάρκεια της οποίας θα εμπλουτίσει την καθημερινότητά σας προσφέροντας στιγμές ξεκούρασης, διασκέδασης, ξεγνοιασιάς, ανακούφισης κ.ά.’

Άνθρωπος & Ζώο. Μια συνύπαρξη με απροσδόκητα οφέλη

Διαβάστε περισσότερα

Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα ανάγεται σε πολλά χρόνια πριν, ίσως περισσότερα από 50.000. Οι λόγοι που οδήγησαν τον άνθρωπο να επιθυμεί τη συντροφιά των ζώων σχετίζονταν με την επιβίωσή του: ο σκύλος ήταν ένας χρήσιμος βοηθός για διάφορες εργασίες, η γάτα ένας απαραίτητος σύμμαχος εναντίον των τρωκτικών, τα αιγοπρόβατα πηγή τροφής και ένδυσης. Σήμερα τα κατοικίδια μπορεί να έχουν χάσει σε ένα μεγάλο βαθμό την αρχική τους λειτουργία, αλλά αυτό δεν έχει μειώσει την ανάγκη του ανθρώπου να βρίσκεται σε επαφή μαζί τους. Σύμφωνα με τη World Society for the Protection of Animals το 2008 υπολογίζεται ότι συμβιώνουν στο σπίτι μαζί με ανθρώπους 342 εκατομμύρια σκύλοι σε 93 χώρες και 281 εκατομμύρια γάτες σε 81 χώρες. Οφέλη από την κατοχή ή την αλληλεπίδραση με τα ζώα. Θα μπορούσαμε να ταξινομήσουμε τα οφέλη ανάλογα με τις ηλικιακές ομάδες του ανθρώπου: Παιδιά Ο δεσμός με τα ζώα και όχι απαραίτητα η κατοχή ενός, προσφέρει θετικά αποτελέσματα και στους τρεις τομείς ανάπτυξης των παιδιών: απόκτηση γνωστικών, κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων, αφού όπως έχει φανεί: • Ο δεσμός με το ζώο σχετίζεται με τη θετική συναισθηματική λειτουργία του παιδιού • Η κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη ενισχύεται από την κατοχή ενός ζώου, αφού, ενδεχομένως να διευκολύνει τη γλωσσική ανάπτυξη και να ενισχύει την απόκτηση γλωσσικών δεξιοτήτων • Η αυτοεκτίμηση του παιδιού ενισχύεται από την κατοχή ενός ζώου. Το παιδί μαθαίνει πώς να φροντίζει ένα ζώο και εάν παράλληλα λαμβάνει την επιβράβευση από τους γονείς γι’ αυτό, ενισχύεται η αίσθηση επάρκειάς του • Τα κατοικίδια παρέχουν κοινωνική υποστήριξη στα παιδιά αφού όπως αναφέρουν, απευθύνονται στα κατοικίδια τους όταν έχουν να αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα • Η παρουσία των ζώων αυξάνει την κοινωνική διάδραση μεταξύ των παιδιών • Τα παιδιά με ισχυρούς δεσμούς με ζώα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν καλύτερα τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων σε σύγκριση με παιδιά χωρίς κατοικίδια • Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα ζώα σαν ειδικούς φίλους, σημαντικά μέλη της οικογένειας και παρόχους στοργής και συναισθηματικής υποστήριξης • Εμφανίζονται λιγότερες περιπτώσεις αλλεργίας και άσθματος σε άτομα που εκτέθηκαν σε κατοικίδια κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας • Τα κατοικίδια ζώα αποτελούν χρήσιμη προσθήκη για τους γονείς που μεγαλώνουν παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, ειδικά σε τομείς όπως η κοινωνική αναγνώριση, η ασφάλεια του παιδιού και η συντροφικότητα. Ενήλικες Οι ενήλικες φαίνεται να ευεργετούνται εξίσου από την ύπαρξη δεσμού με κάποιο ζώο, αφού η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν υπό την φροντίδα τους ένα ζώο, οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων: • Κάνουν λιγότερες επισκέψεις σε ιατρούς. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα έξοδα για την υγεία θα αυξάνονταν κατά 7,19% (€2,83 δισεκατομμύρια) στην Αυστραλία, εάν οι κάτοχοι κατοικίδιων πήγαιναν το ίδιο συχνά στον ιατρό όσο εκείνοι που δεν έχουν κάποιο ζώο στην κατοχή τους • Προσαρμόζονται γρηγορότερα στο στρες που σχετίζεται με το πένθος και σε άλλες αντίξοες καταστάσεις (χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης) • Έχουν μεγαλύτερη συναισθηματική σταθερότητα και διατηρούν γενικότερα καλύτερη την κατάσταση της υγείας τους • Έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, τείνουν να νιώθουν λιγότερο μόνοι και ανήσυχοι • Υπάρχει θετική σχέση ανάμεσα στην κατοχή κατοικίδιου και στην επιβίωση του ατόμου που πάσχει από στεφανιαίο νόσο ένα έτος μετά την εισαγωγή του σε νοσοκομείο • Ο δεσμός με ένα ζώο συντροφιάς σχετίζεται με χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και καρδιακούς παλμούς. Ειδικά στα άτομα με υπέρταση που βρίσκονταν σε συνθήκες στρες, η αλληλεπίδραση με ζώα προλαμβάνει την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Παράλληλα ενισχύεται η διάθεση μετά ενώ τα άτομα αναφέρουν μικρότερα ποσοστά άγχους και φόβων στη ζωή τους • Τα ζώα μειώνουν τα συναισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης, προσφέροντας κοινωνική υποστήριξη • Η παρουσία ενός ζώου συντροφιάς στο χώρο, ακόμη και δίχως κάποια αλληλεπίδραση, προκαλεί εγκεφαλική δραστηριότητα που συνδέεται με καταστάσεις χαλάρωσης και μειωμένου στρες. Θεραπεία με ζώα Σύμφωνα με τη Delta Society (μία από τις μεγαλύτερες οργανώσεις για τη θεραπεία με ζώα στην Αμερική), θεραπεία με ζώα ορίζεται ως «η κατευθυνόμενη παρέμβαση κατά την οποία ένα ζώο που πληροί συγκεκριμένα κριτήρια, αποτελεί μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας». Η διαδικασία περιλαμβάνει ειδικά εκπαιδευμένα ζώα και επαγγελματίες που εργάζονται ως συνθεραπευτές. Η θεραπεία μέσω ζώων εστιάζεται στη βελτίωση της ανθρώπινης σωματικής, νοητικής, συναισθηματικής και κοινωνικής λειτουργίας και για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται σκύλοι, γάτες, άλογα, γαϊδούρια, δελφίνια, πουλιά, ψάρια κ.ά. Ο ρόλος των ζώων στο θεραπευτικό πλαίσιο περιγράφεται από τα οφέλη που έχουν ήδη προαναφερθεί για τα κατοικίδια. Επιπρόσθετα, μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες για τη συζήτηση μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου. Η παρουσία τους, συνεισφέρει ώστε το πλαίσιο όπου πραγματοποιείται η παρέμβαση να φαίνεται λιγότερο απειλητικό και περισσότερο δελεαστικό, αφού τα περιβάλλοντα που εμπλέκουν ζώα είναι περισσότερο φιλικά και άνετα σε νέους θεραπευόμενους, προσφέροντας την αίσθηση ασφάλειας και ζεστασιάς. Συμπερασματικά, τα οφέλη από την ύπαρξη ζώων στη ζωή του ανθρώπου είναι πλέον καταγεγραμμένα και κοινά αποδεκτά. Την επόμενη φορά που θα σκεφτείτε την υιοθεσία ενός κατοικίδιου μπορείτε να λάβετε υπόψη σας τα προαναφερθέντα στοιχεία, ώστε να πάρετε την καταλληλότερη για εσάς απόφαση. ‘Να θυμάστε ότι ένα ζώο συντροφιάς θα έχει ανάγκη τη φροντίδα σας για όλη τη ζωή του, κατά τη διάρκεια της οποίας θα εμπλουτίσει την καθημερινότητά σας προσφέροντας στιγμές ξεκούρασης, διασκέδασης, ξεγνοιασιάς, ανακούφισης κ.ά.’
Η κοινωνική ανισότητα, η βία, η αδικία, η κακοποίηση, είναι λέξεις που επηρεάζουν έντονα την ακοή μου. Ακολουθώντας την εσωτερική μου παρόρμηση, επέλεξα να δημιουργήσω στα πλαίσια του προγράμματος της Προπόνησης Ηγεσίας που συμμετείχα, στον εκπαιδευτικό οργανισμό «Μεταμόρφωσις», το project «οι γυναίκες υψώνουν την φωνή τους ενάντια στη βία». Λόγω του εγκλεισμού των τελευταίων μηνών, η ενδοοικογενειακή βία δυστυχώς έχει αυξηθεί. Ο αντίκτυπος στις γυναίκες που έχουν υποστεί κάθε μορφή βίας, ενδοοικογενειακή, σεξουαλική, εργασιακή, είναι τεράστιος και οι επιπτώσεις, ακόμη μεγαλύτερες σε πολλούς τομείς της ζωής τους. Οι γυναίκες που έχουν υποστεί βία, νοιώθουν φυλακισμένες μέσα στο ίδιο τους το σώμα, ψυχική και συναισθηματική απομόνωση, σωματική απόρριψη, παραίτηση για την ίδια τη ζωή. Βλέπουν την «σιωπή» ως μόνη λύση. Το φίμωμα ακούσια, ή υπό συνθήκες, είναι υπαρκτό και συχνά αναπόφευκτο. Κάθε γυναίκα βιώνει και μια διαφορετική τραυματική εμπειρία και έχει μια ξεχωριστή ιστορία αφήγησης, για το πως βίωσε το τραύμα της κατά την διάρκεια της επίθεσης και πώς μπόρεσε, αν τα κατάφερε, κάποια στιγμή να απελευθερωθεί από την τοξικότητα του πόνου, και να προχωρήσει σε νέους δρόμους που άνοιξε στη ζωή της, βρίσκοντας τη δική της φωνή. Η συνθήκη της καραντίνας, του εγκλεισμού και της προσωπικής περισυλλογής, οδήγησε στην δημιουργία, στην έκφραση και στην αποκάλυψη εκατοντάδων περιστατικών. Ένα-ένα άρχισαν να σπάνε σαν πυροτεχνήματα και να οδηγούν στην λύτρωση. Τροφή για σκέψη, σε ανθρώπινο, σε κοινωνικό και σε νομικό επίπεδο. Το αρσενικό φύλο που κυριαρχεί στην εξουσία, τορπιλίζει την παθογένεια και τρέφει τον φαύλο κύκλο. «Είμαι άντρας, εξουσιάζω, θα κάνεις ό,τι πω και δεν πρόκειται να τιμωρηθώ και ποτέ». Και στις 15/01/2021 έγινε κάτι πολύ σημαντικό! Μια ελληνίδα Ολυμπιονίκης βρίσκει το θάρρος να «εκτεθεί» και να «εκθέσει» το δράμα της ζωής της. Βρίσκει το θάρρος να μιλήσει για τον σωματικό και συναισθηματικό βιασμό που υπέστη, όταν ξεκίνησε την καριέρα της. «Ξαναβίωσα το τραύμα από την αρχή, αρρώστησα, έβλεπα εφιάλτες που για χρόνια με καταδίωκαν. Είναι μια κατάσταση που όταν κάποιος που δεν το έχει περάσει, δεν μπορεί να το καταλάβει. Γυρνάς πίσω σε μαύρες περιόδους της ζωής σου, φλερτάρεις με την κατάθλιψη ξανά και ξανά. Είναι πολύ δύσκολο να βγεις στην επιφάνεια και να δεις το φως και νομίζω, κάθε φορά που αναγκάζεσαι να επιστρέψεις πάλι στο γεγονός, έχεις ένα μεγάλο φόβο, ό,τι θα ξανακυλήσεις πίσω. Από το 1999-2019, έχω πετύχει πολλές διακρίσεις, έχω όμως χάσει το σημαντικότερο αγαθό, την αγάπη προς τον εαυτό μου». Τα όσα ακολούθησαν μετά από εκείνη την εκ βαθέων εξομολόγηση, δείχνουν ότι αν δεν μιλούσε θα ήμασταν μια χώρα στο σκοτάδι. Όταν όλοι γνώριζαν και δε μιλούσαν, τότε πως να μιλήσει το θύμα που είναι «όμηρος» της τραγωδίας του φόβου, της καταστροφής ή της χλεύης από τους παρατηρητές? Μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, οι αποκαλύψεις διαδέχονται η μια την άλλη, τα στόματα έχουν ανοίξει, διαδικτυακά κινήματα έχουν ξεκινήσει να στηρίζουν γυναίκες ή άνδρες που κακοποιήθηκαν. Αν δεν είχε μιλήσει η Ολυμπιονίκης, ίσως να μην κάναμε λόγο σήμερα για βιασμούς, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, εκβιαστικά διλήμματα, κυρίως σε γυναίκες αθλήτριες. Δεν θα βλέπαμε γυναίκες να αφυπνίζονται, να τολμούν να καταγγείλουν, να φωνάξουν. Γιατί τώρα ; Ευτυχώς που έγινε η αρχή, έστω και με καθυστέρηση, όπως πολλοί κατηγορούν. Άνθρωποι που βλέπουν το δάκτυλο και όχι το φεγγάρι. Το «Γιατί τώρα», δεν έχει θέση στο λεξιλόγιό μας. Είναι δικαίωμα του καθενός να ζει ελεύθερα και όπως εκείνος το θέλει, χωρίς να αναγκάζεται να υποστεί την παραμικρή κακοποιητική συμπεριφορά. Ολοένα και περισσότερες φορές πρέπει να ακουστούν, ώστε να μην υπάρξουν άλλα θύματα. Χρειάζεται να βρουν το χώρο και να νιώσουν την ασφάλεια για να το κάνουν, για να μην υπάρξει κανένα επόμενο θύμα και κανένας επόμενος θύτης. Ευτυχώς, η αρχή έγινε. Την κύρια ευθύνη έχουν φυσικά οι θύτες, ωστόσο όλο και περισσότεροι παραδέχονται πλέον την συνενοχή τους, αφού ήξεραν και δεν μιλούσαν. Υπάρχουν λοιπόν εκτός από τους άμεσους θύτες, και οι έμμεσοι, που ήξεραν, αλλά δεν μιλούσαν. Είτε στο θέατρο, είτε στον αθλητισμό, είτε στην πολιτική. Εδώ και αρκετές μέρες στο twitter κυκλοφορεί το trend «πήρα και εγώ θέση» με την πλειονότητα των χρηστών του, να τάσσεται κατά του βιασμού, της αποπλάνησης, της σεξουαλικής παρενόχλησης και της οποιαδήποτε κακοποίησης - ειδικά με ανήλικους ως θύματα. Στόχος του κινήματος είναι να σταματήσει την στιγματοποίηση των θυμάτων και την συγκάλυψη τέτοιων γεγονότων. Η σιωπή ευνοεί μόνο τον θύτη και όχι το θύμα. Ένα άλλο ρεύμα με την ονομασία «we change the picture», είναι μια εκδήλωση συμπαράστασης και υποστήριξης 21 γυναικών φωτογράφων οι οποίες στέκονται απέναντι στη βία, στον σεξισμό και στην ανισότητα και παραχωρούν από ένα φωτογραφικό τους έργο, με σκοπό να συνδράμουν στο έργο του Κέντρου Διοτίμα, που παρέχει νομική και ψυχολογική στήριξη στις γυναίκες που βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν. Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερο από την αποκαθήλωση ισχυρών μορφών και ειδώλων. Οι ανατριχιαστικές αφηγήσεις των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης μας μαθαίνουν να διαβάζουμε -επιτέλους- την σεξουαλική βία με τον τρόπο που της αναλογεί. Αρχίζουμε να βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από τα μάτια τους, να συνειδητοποιούμε τις μεθόδους που οδηγούν στην εσωτερίκευση του τρόμου, στην συμμόρφωση προς τον κακοποιητή, στην ντροπή και στην απόκρυψη και πάνω απ’ όλα, μαθαίνουμε να διαβάζουμε το τραύμα, την ικανότητά του να μετατρέπεται σε κεντρικό στοιχείο της ίδιας της ύπαρξης εκείνων που το έχουν βιώσει. Μέχρι να έρθει η μέρα κανείς να μην μπορεί να γελάσει με ένα «αστείο» για τον βιασμό. Πρέπει να έρθει η αλλαγή για το πώς βλέπει η κοινωνία την γυναίκα. Την γυναίκα - εργαζόμενη, την γυναίκα-σύντροφο, την γυναίκα-παιδί, την γυναίκα-έφηβη, την γυναίκα-μητέρα. Το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να επικαλείται την εξέλιξη όταν μεγαλώνει με δεκάδες στερεότυπα και τα μεταφέρει από γενιά σε γενιά. Κοινός στόχος όλων μας είναι να μπει ένα τέλος σε πρακτικές και συμπεριφορές κατάχρησης εξουσίας, σεξουαλικής παρενόχλησης, ανεπίτρεπτες σε οποιοδήποτε εργασιακό χώρο, στο χώρο της πολιτικής, του θεάτρου, του αθλητισμού, των πανεπιστημίων, της δημοσιογραφίας. Να στηρίξουμε τους ανθρώπους που έχουν υποστεί απ’ αυτούς που έχουν θέσεις εξουσίας, τέτοιες συμπεριφορές. Ο πολιτισμός απαιτεί σεβασμό στους ανθρώπους και στις αξίες του. Τα παιδιά μας, να νιώσουν οικεία και ασφαλή ότι μπορούν να αποτανθούν στο κράτος, για οτιδήποτε τους συμβεί. Αν η κοινωνία αρχίζει και παίρνει θέση πιο κοντά στα θύματα και όχι στους θύτες, τότε μιλάμε για αλλαγή. Είθε 200 χρόνια μετά την Ελληνική επανάσταση, ας γίνει μία επανάσταση για να αλλάξουν τα πράγματα που μαυρίζουν τη ζωή. Όταν θες να σκοτώσεις μια σκιά, δεν έχεις παρά να την φωτίσεις. Σημασία έχει η επόμενη μέρα. Να μπορέσει το ελληνικό πολιτικό σύστημα - η κοινωνία, να φτιάξει «τείχη ανοσίας» απέναντι σε ανθρώπους – θύτες. Υπάρχει μία ενεργειακή παγκόσμια ανάγκη για φώς, για απονομή της δικαιοσύνης, για κάθαρση. Τώρα είναι η στιγμή, η δύναμη της αλήθειας να υπερνικήσει την αλαζονεία της εξουσίας.

Βία κατά των γυναικών

Διαβάστε περισσότερα

Η κοινωνική ανισότητα, η βία, η αδικία, η κακοποίηση, είναι λέξεις που επηρεάζουν έντονα την ακοή μου. Ακολουθώντας την εσωτερική μου παρόρμηση, επέλεξα να δημιουργήσω στα πλαίσια του προγράμματος της Προπόνησης Ηγεσίας που συμμετείχα, στον εκπαιδευτικό οργανισμό «Μεταμόρφωσις», το project «οι γυναίκες υψώνουν την φωνή τους ενάντια στη βία». Λόγω του εγκλεισμού των τελευταίων μηνών, η ενδοοικογενειακή βία δυστυχώς έχει αυξηθεί. Ο αντίκτυπος στις γυναίκες που έχουν υποστεί κάθε μορφή βίας, ενδοοικογενειακή, σεξουαλική, εργασιακή, είναι τεράστιος και οι επιπτώσεις, ακόμη μεγαλύτερες σε πολλούς τομείς της ζωής τους. Οι γυναίκες που έχουν υποστεί βία, νοιώθουν φυλακισμένες μέσα στο ίδιο τους το σώμα, ψυχική και συναισθηματική απομόνωση, σωματική απόρριψη, παραίτηση για την ίδια τη ζωή. Βλέπουν την «σιωπή» ως μόνη λύση. Το φίμωμα ακούσια, ή υπό συνθήκες, είναι υπαρκτό και συχνά αναπόφευκτο. Κάθε γυναίκα βιώνει και μια διαφορετική τραυματική εμπειρία και έχει μια ξεχωριστή ιστορία αφήγησης, για το πως βίωσε το τραύμα της κατά την διάρκεια της επίθεσης και πώς μπόρεσε, αν τα κατάφερε, κάποια στιγμή να απελευθερωθεί από την τοξικότητα του πόνου, και να προχωρήσει σε νέους δρόμους που άνοιξε στη ζωή της, βρίσκοντας τη δική της φωνή. Η συνθήκη της καραντίνας, του εγκλεισμού και της προσωπικής περισυλλογής, οδήγησε στην δημιουργία, στην έκφραση και στην αποκάλυψη εκατοντάδων περιστατικών. Ένα-ένα άρχισαν να σπάνε σαν πυροτεχνήματα και να οδηγούν στην λύτρωση. Τροφή για σκέψη, σε ανθρώπινο, σε κοινωνικό και σε νομικό επίπεδο. Το αρσενικό φύλο που κυριαρχεί στην εξουσία, τορπιλίζει την παθογένεια και τρέφει τον φαύλο κύκλο. «Είμαι άντρας, εξουσιάζω, θα κάνεις ό,τι πω και δεν πρόκειται να τιμωρηθώ και ποτέ». Και στις 15/01/2021 έγινε κάτι πολύ σημαντικό! Μια ελληνίδα Ολυμπιονίκης βρίσκει το θάρρος να «εκτεθεί» και να «εκθέσει» το δράμα της ζωής της. Βρίσκει το θάρρος να μιλήσει για τον σωματικό και συναισθηματικό βιασμό που υπέστη, όταν ξεκίνησε την καριέρα της. «Ξαναβίωσα το τραύμα από την αρχή, αρρώστησα, έβλεπα εφιάλτες που για χρόνια με καταδίωκαν. Είναι μια κατάσταση που όταν κάποιος που δεν το έχει περάσει, δεν μπορεί να το καταλάβει. Γυρνάς πίσω σε μαύρες περιόδους της ζωής σου, φλερτάρεις με την κατάθλιψη ξανά και ξανά. Είναι πολύ δύσκολο να βγεις στην επιφάνεια και να δεις το φως και νομίζω, κάθε φορά που αναγκάζεσαι να επιστρέψεις πάλι στο γεγονός, έχεις ένα μεγάλο φόβο, ό,τι θα ξανακυλήσεις πίσω. Από το 1999-2019, έχω πετύχει πολλές διακρίσεις, έχω όμως χάσει το σημαντικότερο αγαθό, την αγάπη προς τον εαυτό μου». Τα όσα ακολούθησαν μετά από εκείνη την εκ βαθέων εξομολόγηση, δείχνουν ότι αν δεν μιλούσε θα ήμασταν μια χώρα στο σκοτάδι. Όταν όλοι γνώριζαν και δε μιλούσαν, τότε πως να μιλήσει το θύμα που είναι «όμηρος» της τραγωδίας του φόβου, της καταστροφής ή της χλεύης από τους παρατηρητές? Μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, οι αποκαλύψεις διαδέχονται η μια την άλλη, τα στόματα έχουν ανοίξει, διαδικτυακά κινήματα έχουν ξεκινήσει να στηρίζουν γυναίκες ή άνδρες που κακοποιήθηκαν. Αν δεν είχε μιλήσει η Ολυμπιονίκης, ίσως να μην κάναμε λόγο σήμερα για βιασμούς, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, εκβιαστικά διλήμματα, κυρίως σε γυναίκες αθλήτριες. Δεν θα βλέπαμε γυναίκες να αφυπνίζονται, να τολμούν να καταγγείλουν, να φωνάξουν. Γιατί τώρα ; Ευτυχώς που έγινε η αρχή, έστω και με καθυστέρηση, όπως πολλοί κατηγορούν. Άνθρωποι που βλέπουν το δάκτυλο και όχι το φεγγάρι. Το «Γιατί τώρα», δεν έχει θέση στο λεξιλόγιό μας. Είναι δικαίωμα του καθενός να ζει ελεύθερα και όπως εκείνος το θέλει, χωρίς να αναγκάζεται να υποστεί την παραμικρή κακοποιητική συμπεριφορά. Ολοένα και περισσότερες φορές πρέπει να ακουστούν, ώστε να μην υπάρξουν άλλα θύματα. Χρειάζεται να βρουν το χώρο και να νιώσουν την ασφάλεια για να το κάνουν, για να μην υπάρξει κανένα επόμενο θύμα και κανένας επόμενος θύτης. Ευτυχώς, η αρχή έγινε. Την κύρια ευθύνη έχουν φυσικά οι θύτες, ωστόσο όλο και περισσότεροι παραδέχονται πλέον την συνενοχή τους, αφού ήξεραν και δεν μιλούσαν. Υπάρχουν λοιπόν εκτός από τους άμεσους θύτες, και οι έμμεσοι, που ήξεραν, αλλά δεν μιλούσαν. Είτε στο θέατρο, είτε στον αθλητισμό, είτε στην πολιτική. Εδώ και αρκετές μέρες στο twitter κυκλοφορεί το trend «πήρα και εγώ θέση» με την πλειονότητα των χρηστών του, να τάσσεται κατά του βιασμού, της αποπλάνησης, της σεξουαλικής παρενόχλησης και της οποιαδήποτε κακοποίησης - ειδικά με ανήλικους ως θύματα. Στόχος του κινήματος είναι να σταματήσει την στιγματοποίηση των θυμάτων και την συγκάλυψη τέτοιων γεγονότων. Η σιωπή ευνοεί μόνο τον θύτη και όχι το θύμα. Ένα άλλο ρεύμα με την ονομασία «we change the picture», είναι μια εκδήλωση συμπαράστασης και υποστήριξης 21 γυναικών φωτογράφων οι οποίες στέκονται απέναντι στη βία, στον σεξισμό και στην ανισότητα και παραχωρούν από ένα φωτογραφικό τους έργο, με σκοπό να συνδράμουν στο έργο του Κέντρου Διοτίμα, που παρέχει νομική και ψυχολογική στήριξη στις γυναίκες που βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν. Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερο από την αποκαθήλωση ισχυρών μορφών και ειδώλων. Οι ανατριχιαστικές αφηγήσεις των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης μας μαθαίνουν να διαβάζουμε -επιτέλους- την σεξουαλική βία με τον τρόπο που της αναλογεί. Αρχίζουμε να βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από τα μάτια τους, να συνειδητοποιούμε τις μεθόδους που οδηγούν στην εσωτερίκευση του τρόμου, στην συμμόρφωση προς τον κακοποιητή, στην ντροπή και στην απόκρυψη και πάνω απ’ όλα, μαθαίνουμε να διαβάζουμε το τραύμα, την ικανότητά του να μετατρέπεται σε κεντρικό στοιχείο της ίδιας της ύπαρξης εκείνων που το έχουν βιώσει. Μέχρι να έρθει η μέρα κανείς να μην μπορεί να γελάσει με ένα «αστείο» για τον βιασμό. Πρέπει να έρθει η αλλαγή για το πώς βλέπει η κοινωνία την γυναίκα. Την γυναίκα - εργαζόμενη, την γυναίκα-σύντροφο, την γυναίκα-παιδί, την γυναίκα-έφηβη, την γυναίκα-μητέρα. Το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να επικαλείται την εξέλιξη όταν μεγαλώνει με δεκάδες στερεότυπα και τα μεταφέρει από γενιά σε γενιά. Κοινός στόχος όλων μας είναι να μπει ένα τέλος σε πρακτικές και συμπεριφορές κατάχρησης εξουσίας, σεξουαλικής παρενόχλησης, ανεπίτρεπτες σε οποιοδήποτε εργασιακό χώρο, στο χώρο της πολιτικής, του θεάτρου, του αθλητισμού, των πανεπιστημίων, της δημοσιογραφίας. Να στηρίξουμε τους ανθρώπους που έχουν υποστεί απ’ αυτούς που έχουν θέσεις εξουσίας, τέτοιες συμπεριφορές. Ο πολιτισμός απαιτεί σεβασμό στους ανθρώπους και στις αξίες του. Τα παιδιά μας, να νιώσουν οικεία και ασφαλή ότι μπορούν να αποτανθούν στο κράτος, για οτιδήποτε τους συμβεί. Αν η κοινωνία αρχίζει και παίρνει θέση πιο κοντά στα θύματα και όχι στους θύτες, τότε μιλάμε για αλλαγή. Είθε 200 χρόνια μετά την Ελληνική επανάσταση, ας γίνει μία επανάσταση για να αλλάξουν τα πράγματα που μαυρίζουν τη ζωή. Όταν θες να σκοτώσεις μια σκιά, δεν έχεις παρά να την φωτίσεις. Σημασία έχει η επόμενη μέρα. Να μπορέσει το ελληνικό πολιτικό σύστημα - η κοινωνία, να φτιάξει «τείχη ανοσίας» απέναντι σε ανθρώπους – θύτες. Υπάρχει μία ενεργειακή παγκόσμια ανάγκη για φώς, για απονομή της δικαιοσύνης, για κάθαρση. Τώρα είναι η στιγμή, η δύναμη της αλήθειας να υπερνικήσει την αλαζονεία της εξουσίας.
Από τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού, ο γονιός προσπαθεί να του μεταδώσει αξίες και δεξιότητες, εφόδια πολύτιμα για τη μετέπειτα ζωή του, ώστε να διαμορφώσει μια αυτόνομη προσωπικότητα. Η έννοια της αυτονομίας φαίνεται να ακολουθεί τον άνθρωπο από τη γέννησή του ακόμα. Έτσι, από πολύ νωρίς προκύπτουν τα ερωτήματα: πότε είναι καλό να αρχίσει να κοιμάται και να τρώει μόνο του, να παίρνει μικρές καθημερινές πρωτοβουλίες, πάντα ανάλογα με την ηλικιακή του φάση. Ήδη, από όταν το παιδί είναι δύο-τριών ετών, αρχίζει να λέει «όχι» σχεδόν για καθετί εκφράζοντας, με αυτό τον τρόπο, την ανάγκη του να είναι διαφορετικό και να πράττει με δική του βούληση. Αυτή η ανάγκη για αυτονομία κάνει ακόμα περισσότερο αισθητή την παρουσία της στην περίοδο της εφηβείας, όταν το άτομο αρχίζει να απομακρύνεται από την αθωότητα και την ξεγνοιασιά της παιδικής ηλικίας και προετοιμάζεται για την ένταξή του στον κόσμο των ενηλίκων. Ουσιαστικά, το άτομο προετοιμάζεται να πάρει τη ζωή στα χέρια του, να κάνει τις δικές του επιλογές και τα δικά του λάθη, αναλαμβάνοντάς την προσωπική του ευθύνη. Ο δρόμος αυτός δεν προμηνύεται απαραίτητα εύκολος και ευχάριστος. Δεν είναι τυχαίο ότι η Φρανσουάζ και Κατρίν Ντολτό χαρακτηρίζουν την εφηβεία δεύτερη γέννηση. Ο έφηβος καλείται να αποχωριστεί την παιδική του ηλικία, τον τρόπο που σκεφτόταν μέχρι τώρα και αντιλαμβανόταν τη πραγματικότητα του, με συνέπεια να βιώνει το δικό του πένθος και απώλεια. Όλες αυτές οι αλλαγές γίνονται γρήγορα και ο έφηβος τις ζει χωρίς να μπορεί πάντα να τις καταλάβει και να τις αφομοιώσει και είναι, παράλληλα, πολλά τα επίπεδα στα οποία πραγματοποιούνται αυτές οι αλλαγές: στο σώμα, στα συναισθήματα, στο τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τον εαυτό του. Το βασικό ερώτημα του εφήβου είναι «ποιος είμαι» και μετά «ποιος θέλω να είμαι». Μπαίνει λοιπόν, σε μια διαδικασία να δομήσει τη δική του προσωπική ταυτότητα. Στο επίπεδο των σχέσεων, ο έφηβος δείχνει απόλυτα απορροφημένος στον εαυτό του. Το επίκεντρο της προσοχής και του ενδιαφέροντός του, φεύγει από την οικογένειά του και στρέφεται στους φίλους του. Πολλές φορές, αυτό ανησυχεί τους γονείς, αλλά στην πραγματικότητα η φιλία για τους εφήβους αποτελεί το όχημα για τη διερεύνηση της δικής τους ταυτότητας, μεταφέροντας την ανάγκη του «ανήκειν» έξω από τα όρια της οικογένειας. Όπως είναι αναμενόμενο, οι εξωτερικές και οι εσωτερικές αλλαγές που διέπουν τη φάση αυτή, δεν είναι δυνατόν να αφήσουν ανεπηρέαστη τη σχέση με τους γονείς του, μια σχέση που μέχρι πρότινος είχε κεντρική θέση στη ζωή του παιδιού. Στη διάρκεια αυτής της διεργασίας, ο έφηβος παύει να εξιδανικεύει τους γονείς του, τους κατεβάζει από το βάθρο που τους έχει τοποθετήσει και γίνεται αντιδραστικός προς αυτούς, θέλοντας να εκφράσει τη διαφορετικότητά του. Απαραίτητο στάδιο στο δρόμο της δικής του ταυτότητας. Οι ίδιοι, μάλιστα, συχνά, όπως είναι λογικό, αισθάνονται γι αυτό θλίψη και συνάμα αμηχανία, διερωτώμενοι πώς θα μπορούσαν να καθοδηγήσουν έναν έφηβο που έχει διαφορετικές και πιο πολύπλοκες ανάγκες από ένα παιδί. Άρα, και ο γονιός καλείται να αναζητήσει νέους τρόπους «σχετίζεσθαι» με το παιδί του. Πώς όμως ο γονέας θα καταφέρει να γίνει σύμμαχος του παιδιού του και να σταθεί στο πλευρό του στο νέο αυτό ξεκίνημα προς την ενηλικίωση; Αρχικά, ο γονιός καλείται να καταλάβει τη νέα φάση ζωής που μπαίνει όλη η οικογένεια και να αποδεχτεί τις αλλαγές του παιδιού του. Δηλαδή, να κατανοήσει πώς νιώθει ο έφηβος και πώς βλέπει τον εαυτό του και τους άλλους. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει πρώτα να δει τι αντίκτυπο έχουν αυτές οι αλλαγές στον ίδιο, καθώς ο έφηβος και οι αλλαγές που βιώνει παρασύρουν όλη την οικογένεια σε ένα νέο τρόπο σύνδεσης. Ωστόσο, οι αλλαγές φέρνουν αγωνία, ένταση και πολλές φορές συγκρούσεις, στοιχεία που δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο το γονιό και δεν του επιτρέπουν να σταθεί δίπλα κι όχι απέναντι στο παιδί του. Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι βοηθούν το παιδί τους υποδεικνύοντάς του τι να κάνει και τι όχι. Αλλά, στη πραγματικότητα, αυτό που ζητάει κάθε παιδί, έφηβος και ενήλικος είναι πρώτα απ᾽ όλα να τον καταλάβουν και να τον ακούσουν με προσοχή και διάθεση αποδοχής. Έτσι, οι γονείς δίνουν το χώρο και το χρόνο στο παιδί να σκεφτεί για τον εαυτό του, να καταλάβει και να αποδεχτεί τα συναισθήματα του κι έπειτα να σκεφτεί λύσεις ή πράξεις προς όφελος του. Αν του δοθεί αυτός ο χρόνος και ο χώρος θα έρθει μόνος του να συζητήσει και να ζητήσει συμβουλές από το γονέα. Εξάλλου, είναι σημαντικό ο έφηβος να αισθάνεται ότι μπορεί να μιλήσει στο γονιό του για ό,τι τον απασχολεί, χωρίς να σκέφτεται τι αντίδραση θα επιφέρει αυτό. Να αισθάνεται ότι τον καταλαβαίνει, ακόμα κι όταν δε συμφωνεί μαζί του. Αυτό τον βοηθάει να αποδεχτεί τα συναισθήματα του, τις πλευρές του εαυτού του που ακόμα γνωρίζει και διαμορφώνει, να εμπιστευτεί τις δυνάμεις του και να παλέψει τις αδυναμίες του. Αυτό θα του δώσει τα απαραίτητα εφόδια για να μπει στο κόσμο των ενηλίκων κάνοντας τις δικές του επιλογές, τα δικά του λάθη και αξιοποιώντας τις δυσκολίες που θα συναντήσει στο δρόμο του. Η πολυπλοκότητα της σημερινής ζωής και οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας, που γεμίζουν τις μέρες μας με υποχρεώσεις και άγχος, να προλάβουμε και να τα κάνουμε όλα τέλεια, καθιστούν το ρόλο του γονιού ακόμα πιο σύμπλοκο. Είναι δύσκολο να βρεθεί ο χρόνος να μιλήσουμε, να συναισθανθούμε, να σχετιστούμε ουσιαστικά και ευχάριστα. Στη πραγματικότητα, όμως, αυτό μπορεί να γίνει μέσα από πολύ απλά και καθημερινά πράγματα, αρκεί να βρούμε την ευχαρίστηση μέσα σε αυτά κι έτσι θα βοηθήσουμε και τα παιδιά μας να βρούνε τη δική τους ευχαρίστηση και χαρά. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε, ότι τελικά τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από το δικό μας παράδειγμα ζωής και δράσης.

Γονείς & Ενηλικίωση

Διαβάστε περισσότερα

Από τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού, ο γονιός προσπαθεί να του μεταδώσει αξίες και δεξιότητες, εφόδια πολύτιμα για τη μετέπειτα ζωή του, ώστε να διαμορφώσει μια αυτόνομη προσωπικότητα. Η έννοια της αυτονομίας φαίνεται να ακολουθεί τον άνθρωπο από τη γέννησή του ακόμα. Έτσι, από πολύ νωρίς προκύπτουν τα ερωτήματα: πότε είναι καλό να αρχίσει να κοιμάται και να τρώει μόνο του, να παίρνει μικρές καθημερινές πρωτοβουλίες, πάντα ανάλογα με την ηλικιακή του φάση. Ήδη, από όταν το παιδί είναι δύο-τριών ετών, αρχίζει να λέει «όχι» σχεδόν για καθετί εκφράζοντας, με αυτό τον τρόπο, την ανάγκη του να είναι διαφορετικό και να πράττει με δική του βούληση. Αυτή η ανάγκη για αυτονομία κάνει ακόμα περισσότερο αισθητή την παρουσία της στην περίοδο της εφηβείας, όταν το άτομο αρχίζει να απομακρύνεται από την αθωότητα και την ξεγνοιασιά της παιδικής ηλικίας και προετοιμάζεται για την ένταξή του στον κόσμο των ενηλίκων. Ουσιαστικά, το άτομο προετοιμάζεται να πάρει τη ζωή στα χέρια του, να κάνει τις δικές του επιλογές και τα δικά του λάθη, αναλαμβάνοντάς την προσωπική του ευθύνη. Ο δρόμος αυτός δεν προμηνύεται απαραίτητα εύκολος και ευχάριστος. Δεν είναι τυχαίο ότι η Φρανσουάζ και Κατρίν Ντολτό χαρακτηρίζουν την εφηβεία δεύτερη γέννηση. Ο έφηβος καλείται να αποχωριστεί την παιδική του ηλικία, τον τρόπο που σκεφτόταν μέχρι τώρα και αντιλαμβανόταν τη πραγματικότητα του, με συνέπεια να βιώνει το δικό του πένθος και απώλεια. Όλες αυτές οι αλλαγές γίνονται γρήγορα και ο έφηβος τις ζει χωρίς να μπορεί πάντα να τις καταλάβει και να τις αφομοιώσει και είναι, παράλληλα, πολλά τα επίπεδα στα οποία πραγματοποιούνται αυτές οι αλλαγές: στο σώμα, στα συναισθήματα, στο τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τον εαυτό του. Το βασικό ερώτημα του εφήβου είναι «ποιος είμαι» και μετά «ποιος θέλω να είμαι». Μπαίνει λοιπόν, σε μια διαδικασία να δομήσει τη δική του προσωπική ταυτότητα. Στο επίπεδο των σχέσεων, ο έφηβος δείχνει απόλυτα απορροφημένος στον εαυτό του. Το επίκεντρο της προσοχής και του ενδιαφέροντός του, φεύγει από την οικογένειά του και στρέφεται στους φίλους του. Πολλές φορές, αυτό ανησυχεί τους γονείς, αλλά στην πραγματικότητα η φιλία για τους εφήβους αποτελεί το όχημα για τη διερεύνηση της δικής τους ταυτότητας, μεταφέροντας την ανάγκη του «ανήκειν» έξω από τα όρια της οικογένειας. Όπως είναι αναμενόμενο, οι εξωτερικές και οι εσωτερικές αλλαγές που διέπουν τη φάση αυτή, δεν είναι δυνατόν να αφήσουν ανεπηρέαστη τη σχέση με τους γονείς του, μια σχέση που μέχρι πρότινος είχε κεντρική θέση στη ζωή του παιδιού. Στη διάρκεια αυτής της διεργασίας, ο έφηβος παύει να εξιδανικεύει τους γονείς του, τους κατεβάζει από το βάθρο που τους έχει τοποθετήσει και γίνεται αντιδραστικός προς αυτούς, θέλοντας να εκφράσει τη διαφορετικότητά του. Απαραίτητο στάδιο στο δρόμο της δικής του ταυτότητας. Οι ίδιοι, μάλιστα, συχνά, όπως είναι λογικό, αισθάνονται γι αυτό θλίψη και συνάμα αμηχανία, διερωτώμενοι πώς θα μπορούσαν να καθοδηγήσουν έναν έφηβο που έχει διαφορετικές και πιο πολύπλοκες ανάγκες από ένα παιδί. Άρα, και ο γονιός καλείται να αναζητήσει νέους τρόπους «σχετίζεσθαι» με το παιδί του. Πώς όμως ο γονέας θα καταφέρει να γίνει σύμμαχος του παιδιού του και να σταθεί στο πλευρό του στο νέο αυτό ξεκίνημα προς την ενηλικίωση; Αρχικά, ο γονιός καλείται να καταλάβει τη νέα φάση ζωής που μπαίνει όλη η οικογένεια και να αποδεχτεί τις αλλαγές του παιδιού του. Δηλαδή, να κατανοήσει πώς νιώθει ο έφηβος και πώς βλέπει τον εαυτό του και τους άλλους. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει πρώτα να δει τι αντίκτυπο έχουν αυτές οι αλλαγές στον ίδιο, καθώς ο έφηβος και οι αλλαγές που βιώνει παρασύρουν όλη την οικογένεια σε ένα νέο τρόπο σύνδεσης. Ωστόσο, οι αλλαγές φέρνουν αγωνία, ένταση και πολλές φορές συγκρούσεις, στοιχεία που δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο το γονιό και δεν του επιτρέπουν να σταθεί δίπλα κι όχι απέναντι στο παιδί του. Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι βοηθούν το παιδί τους υποδεικνύοντάς του τι να κάνει και τι όχι. Αλλά, στη πραγματικότητα, αυτό που ζητάει κάθε παιδί, έφηβος και ενήλικος είναι πρώτα απ᾽ όλα να τον καταλάβουν και να τον ακούσουν με προσοχή και διάθεση αποδοχής. Έτσι, οι γονείς δίνουν το χώρο και το χρόνο στο παιδί να σκεφτεί για τον εαυτό του, να καταλάβει και να αποδεχτεί τα συναισθήματα του κι έπειτα να σκεφτεί λύσεις ή πράξεις προς όφελος του. Αν του δοθεί αυτός ο χρόνος και ο χώρος θα έρθει μόνος του να συζητήσει και να ζητήσει συμβουλές από το γονέα. Εξάλλου, είναι σημαντικό ο έφηβος να αισθάνεται ότι μπορεί να μιλήσει στο γονιό του για ό,τι τον απασχολεί, χωρίς να σκέφτεται τι αντίδραση θα επιφέρει αυτό. Να αισθάνεται ότι τον καταλαβαίνει, ακόμα κι όταν δε συμφωνεί μαζί του. Αυτό τον βοηθάει να αποδεχτεί τα συναισθήματα του, τις πλευρές του εαυτού του που ακόμα γνωρίζει και διαμορφώνει, να εμπιστευτεί τις δυνάμεις του και να παλέψει τις αδυναμίες του. Αυτό θα του δώσει τα απαραίτητα εφόδια για να μπει στο κόσμο των ενηλίκων κάνοντας τις δικές του επιλογές, τα δικά του λάθη και αξιοποιώντας τις δυσκολίες που θα συναντήσει στο δρόμο του. Η πολυπλοκότητα της σημερινής ζωής και οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας, που γεμίζουν τις μέρες μας με υποχρεώσεις και άγχος, να προλάβουμε και να τα κάνουμε όλα τέλεια, καθιστούν το ρόλο του γονιού ακόμα πιο σύμπλοκο. Είναι δύσκολο να βρεθεί ο χρόνος να μιλήσουμε, να συναισθανθούμε, να σχετιστούμε ουσιαστικά και ευχάριστα. Στη πραγματικότητα, όμως, αυτό μπορεί να γίνει μέσα από πολύ απλά και καθημερινά πράγματα, αρκεί να βρούμε την ευχαρίστηση μέσα σε αυτά κι έτσι θα βοηθήσουμε και τα παιδιά μας να βρούνε τη δική τους ευχαρίστηση και χαρά. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε, ότι τελικά τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από το δικό μας παράδειγμα ζωής και δράσης.
Αγκαλιάζουμε όταν είμαστε ενθουσιασμένοι, χαρούμενοι, λυπημένοι, όταν θέλουμε να παρέχουμε υποστήριξη και παρηγοριά, όταν θέλουμε να μοιραστούμε συναισθήματα και ζεστασιά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. H αγκαλιά αποδεδειγμένα μας κάνει πιο υγιείς και πιο ευτυχισμένους αφού σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα οφέλη της ξεπερνούν αυτό το ζεστό συναίσθημα που νιώθει κανείς όταν κρατά κάποιον στην αγκαλιά του. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η αγκαλιά μπορεί να μειώσει τον άγχος, να περιορίσει την πιθανότητα ενός ατόμου να αρρωστήσει, ενώ παράλληλα κάνει καλό στην υγεία της καρδιάς. Κύρια υπεύθυνη για τη θεραπευτική της επίδραση είναι η ωκυτοκίνη, την οποία οι επιστήμονες συχνά αποκαλούν «ορμόνη αγκαλιάς». Αυτό συμβαίνει επειδή τα επίπεδά της ανεβαίνουν όταν αγκαλιάζουμε, αγγίζουμε ή καθόμαστε κοντά σε κάποιον άλλο. Η ωκυτοκίνη συνδέεται με την ευτυχία και το λιγότερο άγχος. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι αυτή η ορμόνη έχει ισχυρή επίδραση στις γυναίκες και ότι τα θετικά οφέλη της είναι ισχυρότερα σε εκείνες που είχαν καλύτερες σχέσεις και πιο συχνές αγκαλιές με τον σύντροφό τους. Σήμερα δυστυχώς πολλοί άνθρωποι ζουν μοναχικές ή πολυάσχολες ζωές με μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και λιγότερο άγγιγμα. Οι σύγχρονες κοινωνικές συμβάσεις συχνά ωθούν τους ανθρώπους να μην αγγίζουν άτομα με τα οποία δεν έχουν άμεση σχέση, παρά τα αδιαφιλονίκητα πλέον οφέλη του συναινετικού πάντα αγγίγματος. Η κατάσταση επιδεινώθηκε με την πανδημία του κορωνοϊού, η οποία αύξησε τον φόβο και τη διστακτικότητα απέναντι στο άγγιγμα και την αγκαλιά. Από την άλλη, εξαιτίας της πανδημίας, πολλά άτομα συνειδητοποίησαν τη σημασία της ανθρώπινης επαφής. Η αγκαλιά έγινε δυσεύρετη και πολύτιμη. Ξάφνου απέκτησε αξία αυτό που μέχρι πρότινος ήταν δεδομένο. Η αγκαλιά με τον άνθρωπό μας, με το παιδί μας, με το κατοικίδιο μας και γιατί όχι, μια αγκαλιά στον εαυτό μας, μια αγκαλιά που πλέον μπορεί να δοθεί με επίγνωση, με ενσυνειδητότητα, απολαμβάνοντας όλα τα οφέλη του αγγίγματος και της επαφής. ♥ Μια αγκαλιά για τα παιδιά… Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονισθούν τα ιδιαίτερα οφέλη της αγκαλιάς για τα παιδιά. Τα παιδιά χρειάζονται πολλή αισθητηριακή διέγερση καθώς ο εγκέφαλός τους μεγαλώνει και αναπτύσσεται. Επειδή τα νεογέννητα πρώτα μαθαίνουν να εξερευνούν τον κόσμο μέσω της αφής, η σωματική επαφή, όπως η αγκαλιά και η επαφή δέρμα με δέρμα, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη. Από τις πέντε αισθήσεις μας, η αφή είναι η πρώτη που αναπτύσσεται, επομένως το άγγιγμα παρέχει την τόνωση που χρειάζονται οι νεαροί εγκέφαλοι. Καθώς το μωρό σας μεγαλώνει, θα συνεχίσει να επωφελείται από το να λαμβάνει και να δίνει σωματική στοργή. Οι σχετικές έρευνες αποκαλύπτουν ότι, τα παιδιά που παίρνουν περισσότερες αγκαλιές, έχουν πιο ανεπτυγμένο εγκέφαλο. Αντιθέτως, όταν τα παιδιά στερούνται τη σωματική επαφή, το σώμα τους δεν θα ανταποκριθεί στα αναμενόμενα ορόσημα ανάπτυξης. Οι αγκαλιές όχι μόνο είναι καλές για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη σωματική ανάπτυξη των παιδιών, αλλά υποστηρίζουν επίσης τη συναισθηματική ανάπτυξη. Πολλοί ενήλικες ανησυχούν ότι η αγκαλιά σε ένα παιδί που έχει ξεσπάσει θα ενισχύσει την κακή συμπεριφορά. Αυτό όμως είναι μύθος. Όταν ένα νήπιο έχει συναισθηματικό ξέσπασμα, απελευθερώνει συναισθήματα ως απάντηση σε κάτι στο περιβάλλον του. Τα παιδιά χάνουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους, όπως και οι ενήλικες μερικές φορές. Η διαφορά είναι ότι τα παιδιά δεν έχουν μάθει πώς να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους. Το να αγκαλιάζετε το παιδί σας σε αυτές τις στιγμές έντονων συναισθηματικών εκρήξεων, θα το ηρεμήσει και θα του διδάξει ότι είστε εκεί για να το υποστηρίξετε στις δύσκολες στιγμές. Όπως συμβαίνει άλλωστε και με τους ενήλικες, οι αγκαλιές ενεργοποιούν την απελευθέρωση ωκυτοκίνης, μειώνοντας τα επίπεδα των ορμονών του στρες και βοηθώντας τα παιδιά να αναπτύξουν ανθεκτικότητα. Παράλληλα, βελτιώνουν την εμπιστοσύνη, μειώνουν τον φόβο και ενισχύουν τις σχέσεις. Και αυτά τα οφέλη είναι αμοιβαία. Η ανταλλαγή σωματικής στοργής ανάμεσα στον γονέα και το βρέφος δημιουργεί έναν ιδιαίτερο δεσμό που πρέπει να καλλιεργηθεί σε όλη την παιδική ηλικία. Καθώς το παιδί θα μεγαλώνει, ο δεσμός θα εξελίσσεται, αλλά η ανάγκη της αίσθησης αυτού του αγγίγματος που τον τροφοδοτεί, δεν θα εξαλειφθεί ποτέ. ♦ Η άβολη αγκαλιά Είναι σημαντικό βεβαίως να διευκρινιστεί ότι όλα τα παραπάνω θετικά οφέλη προκύπτουν από τις επιθυμητές αγκαλιές, καθώς επίσης και να υπογραμμιστεί στο πλαίσιο αυτό η σημασία της σωματικής αυτονομίας. Οι γονείς καλό είναι από νωρίς να διδάξουν στα παιδιά τους πώς να αρνούνται ευγενικά τις αγκαλιές και να αντιμετωπίζουν τις δυνητικά άβολες συνέπειες. Τα παιδιά είναι σημαντικό να καταλάβουν ότι το σώμα τους τους ανήκει και δεν χρειάζεται να δέχονται ή να δίνουν αγκαλιές που τα κάνουν να νιώθουν άβολα. Οι γονείς επίσης οφείλουν να υποστηρίζουν την προτίμηση του παιδιού να αποφύγει την αγκαλιά και να μην αφήνουν κανέναν να τα αγκαλιάσει – ακόμη και καλοπροαίρετους συγγενείς και οικογενειακούς φίλους – εκτός εάν τα ίδια θέλουν να γίνει η αγκαλιά. Παράλληλα, μπορούν να προτείνουν εναλλακτικούς τρόπους επαφής και χαιρετισμού και να επισημάνουν στο παιδί ότι η αποφυγή μιας αγκαλιάς δε σημαίνει ότι δεν μπορούν στο μέλλον να αλλάξουν γνώμη. Σε κάθε περίπτωση η αγκαλιά μπορει να ενισχύσει την υγεία και την ευτυχία σε μικρούς και μεγάλους καθώς και να αποτελέσει ένα καλό μάθημα σωματικής αυτονομίας και αυτοφροντίδας. Ας ελπίσουμε ότι η επίγνωση της θεραπευτικής της δύναμης θα άρει σταδιακά την επιπλέον διστακτικότητα μετά το πέρας της πανδημίας και θα μπορέσουμε όλοι να επωφεληθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο από αυτή.

Η θεραπευτική δύναμη της αγκαλιάς

Διαβάστε περισσότερα

Αγκαλιάζουμε όταν είμαστε ενθουσιασμένοι, χαρούμενοι, λυπημένοι, όταν θέλουμε να παρέχουμε υποστήριξη και παρηγοριά, όταν θέλουμε να μοιραστούμε συναισθήματα και ζεστασιά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. H αγκαλιά αποδεδειγμένα μας κάνει πιο υγιείς και πιο ευτυχισμένους αφού σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα οφέλη της ξεπερνούν αυτό το ζεστό συναίσθημα που νιώθει κανείς όταν κρατά κάποιον στην αγκαλιά του. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η αγκαλιά μπορεί να μειώσει τον άγχος, να περιορίσει την πιθανότητα ενός ατόμου να αρρωστήσει, ενώ παράλληλα κάνει καλό στην υγεία της καρδιάς. Κύρια υπεύθυνη για τη θεραπευτική της επίδραση είναι η ωκυτοκίνη, την οποία οι επιστήμονες συχνά αποκαλούν «ορμόνη αγκαλιάς». Αυτό συμβαίνει επειδή τα επίπεδά της ανεβαίνουν όταν αγκαλιάζουμε, αγγίζουμε ή καθόμαστε κοντά σε κάποιον άλλο. Η ωκυτοκίνη συνδέεται με την ευτυχία και το λιγότερο άγχος. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι αυτή η ορμόνη έχει ισχυρή επίδραση στις γυναίκες και ότι τα θετικά οφέλη της είναι ισχυρότερα σε εκείνες που είχαν καλύτερες σχέσεις και πιο συχνές αγκαλιές με τον σύντροφό τους. Σήμερα δυστυχώς πολλοί άνθρωποι ζουν μοναχικές ή πολυάσχολες ζωές με μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και λιγότερο άγγιγμα. Οι σύγχρονες κοινωνικές συμβάσεις συχνά ωθούν τους ανθρώπους να μην αγγίζουν άτομα με τα οποία δεν έχουν άμεση σχέση, παρά τα αδιαφιλονίκητα πλέον οφέλη του συναινετικού πάντα αγγίγματος. Η κατάσταση επιδεινώθηκε με την πανδημία του κορωνοϊού, η οποία αύξησε τον φόβο και τη διστακτικότητα απέναντι στο άγγιγμα και την αγκαλιά. Από την άλλη, εξαιτίας της πανδημίας, πολλά άτομα συνειδητοποίησαν τη σημασία της ανθρώπινης επαφής. Η αγκαλιά έγινε δυσεύρετη και πολύτιμη. Ξάφνου απέκτησε αξία αυτό που μέχρι πρότινος ήταν δεδομένο. Η αγκαλιά με τον άνθρωπό μας, με το παιδί μας, με το κατοικίδιο μας και γιατί όχι, μια αγκαλιά στον εαυτό μας, μια αγκαλιά που πλέον μπορεί να δοθεί με επίγνωση, με ενσυνειδητότητα, απολαμβάνοντας όλα τα οφέλη του αγγίγματος και της επαφής. ♥ Μια αγκαλιά για τα παιδιά… Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονισθούν τα ιδιαίτερα οφέλη της αγκαλιάς για τα παιδιά. Τα παιδιά χρειάζονται πολλή αισθητηριακή διέγερση καθώς ο εγκέφαλός τους μεγαλώνει και αναπτύσσεται. Επειδή τα νεογέννητα πρώτα μαθαίνουν να εξερευνούν τον κόσμο μέσω της αφής, η σωματική επαφή, όπως η αγκαλιά και η επαφή δέρμα με δέρμα, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη. Από τις πέντε αισθήσεις μας, η αφή είναι η πρώτη που αναπτύσσεται, επομένως το άγγιγμα παρέχει την τόνωση που χρειάζονται οι νεαροί εγκέφαλοι. Καθώς το μωρό σας μεγαλώνει, θα συνεχίσει να επωφελείται από το να λαμβάνει και να δίνει σωματική στοργή. Οι σχετικές έρευνες αποκαλύπτουν ότι, τα παιδιά που παίρνουν περισσότερες αγκαλιές, έχουν πιο ανεπτυγμένο εγκέφαλο. Αντιθέτως, όταν τα παιδιά στερούνται τη σωματική επαφή, το σώμα τους δεν θα ανταποκριθεί στα αναμενόμενα ορόσημα ανάπτυξης. Οι αγκαλιές όχι μόνο είναι καλές για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη σωματική ανάπτυξη των παιδιών, αλλά υποστηρίζουν επίσης τη συναισθηματική ανάπτυξη. Πολλοί ενήλικες ανησυχούν ότι η αγκαλιά σε ένα παιδί που έχει ξεσπάσει θα ενισχύσει την κακή συμπεριφορά. Αυτό όμως είναι μύθος. Όταν ένα νήπιο έχει συναισθηματικό ξέσπασμα, απελευθερώνει συναισθήματα ως απάντηση σε κάτι στο περιβάλλον του. Τα παιδιά χάνουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους, όπως και οι ενήλικες μερικές φορές. Η διαφορά είναι ότι τα παιδιά δεν έχουν μάθει πώς να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους. Το να αγκαλιάζετε το παιδί σας σε αυτές τις στιγμές έντονων συναισθηματικών εκρήξεων, θα το ηρεμήσει και θα του διδάξει ότι είστε εκεί για να το υποστηρίξετε στις δύσκολες στιγμές. Όπως συμβαίνει άλλωστε και με τους ενήλικες, οι αγκαλιές ενεργοποιούν την απελευθέρωση ωκυτοκίνης, μειώνοντας τα επίπεδα των ορμονών του στρες και βοηθώντας τα παιδιά να αναπτύξουν ανθεκτικότητα. Παράλληλα, βελτιώνουν την εμπιστοσύνη, μειώνουν τον φόβο και ενισχύουν τις σχέσεις. Και αυτά τα οφέλη είναι αμοιβαία. Η ανταλλαγή σωματικής στοργής ανάμεσα στον γονέα και το βρέφος δημιουργεί έναν ιδιαίτερο δεσμό που πρέπει να καλλιεργηθεί σε όλη την παιδική ηλικία. Καθώς το παιδί θα μεγαλώνει, ο δεσμός θα εξελίσσεται, αλλά η ανάγκη της αίσθησης αυτού του αγγίγματος που τον τροφοδοτεί, δεν θα εξαλειφθεί ποτέ. ♦ Η άβολη αγκαλιά Είναι σημαντικό βεβαίως να διευκρινιστεί ότι όλα τα παραπάνω θετικά οφέλη προκύπτουν από τις επιθυμητές αγκαλιές, καθώς επίσης και να υπογραμμιστεί στο πλαίσιο αυτό η σημασία της σωματικής αυτονομίας. Οι γονείς καλό είναι από νωρίς να διδάξουν στα παιδιά τους πώς να αρνούνται ευγενικά τις αγκαλιές και να αντιμετωπίζουν τις δυνητικά άβολες συνέπειες. Τα παιδιά είναι σημαντικό να καταλάβουν ότι το σώμα τους τους ανήκει και δεν χρειάζεται να δέχονται ή να δίνουν αγκαλιές που τα κάνουν να νιώθουν άβολα. Οι γονείς επίσης οφείλουν να υποστηρίζουν την προτίμηση του παιδιού να αποφύγει την αγκαλιά και να μην αφήνουν κανέναν να τα αγκαλιάσει – ακόμη και καλοπροαίρετους συγγενείς και οικογενειακούς φίλους – εκτός εάν τα ίδια θέλουν να γίνει η αγκαλιά. Παράλληλα, μπορούν να προτείνουν εναλλακτικούς τρόπους επαφής και χαιρετισμού και να επισημάνουν στο παιδί ότι η αποφυγή μιας αγκαλιάς δε σημαίνει ότι δεν μπορούν στο μέλλον να αλλάξουν γνώμη. Σε κάθε περίπτωση η αγκαλιά μπορει να ενισχύσει την υγεία και την ευτυχία σε μικρούς και μεγάλους καθώς και να αποτελέσει ένα καλό μάθημα σωματικής αυτονομίας και αυτοφροντίδας. Ας ελπίσουμε ότι η επίγνωση της θεραπευτικής της δύναμης θα άρει σταδιακά την επιπλέον διστακτικότητα μετά το πέρας της πανδημίας και θα μπορέσουμε όλοι να επωφεληθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο από αυτή.
Πολλοί γονείς ενδεχομένως έχουν στο μυαλό τους τη συζήτηση για το σεξ ως μια μεγάλη, δύσκολη και σημαντική συζήτηση, η οποία λαμβάνει χώρα αφού το παιδί μπει στην εφηβεία ή στην καλύτερη περίπτωση λίγο πριν. Η ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη του παιδιού, όμως, είναι μια συνεχής διαδικασία που ξεκινά από πολύ νωρίς και για αυτό η συζήτηση για τη σεξουαλικότητα θα πρέπει να είναι και αυτή συνεχής, με το περιεχόμενό της να προσαρμόζεται στις ανάγκες, τις απορίες και τον βαθμό ετοιμότητας του παιδιού. Πρόκειται για συζητήσεις της καθημερινότητας που μπορούν να καθοδηγούνται από τον ένα ή και τους δυο γονείς, ανάλογα με το πότε θα προκύψει η αφορμή ή η ανάγκη. Σημαντικό, ωστόσο, είναι οι γονείς να έχουν μια κοινή γραμμή ως προς το πώς θα χειρίζονται τις ερωτήσεις του παιδιού, πάντα με γνώμονα την ειλικρίνεια και την προσαρμογή στην φάση της ψυχοσεξουαλικής του ανάπτυξης. Η συζήτηση αυτή σαφώς έχει έναν διδακτικό και αναλυτικό χαρακτήρα, αλλά είναι σημαντικό οι γονείς πρώτα να ακούν με προσοχή τις απορίες του παιδιού και εάν χρειαστεί να κάνουν διευκρινιστικές ερωτήσεις. Η διαδικασία της συζήτησης για τη σεξουαλικότητα καλό είναι να ξεκινήσει πριν ακόμα το παιδί ξεκινήσει να μιλάει. Χωρίς να απαγορεύονται τα υποκοριστικά ή τα ψευδώνυμα, το παιδί θα πρέπει να γνωρίζει τους ανατομικά σωστούς όρους, όπως πέος, αιδοίο, κόλπος, κλειτορίδα, θηλές, καθώς μπορεί να είναι πολύ χρήσιμοι στην επικοινωνία σχετικά με προβλήματα υγείας ή τραυματισμούς. Ταυτόχρονα, η πρώιμη υιοθέτησή τους θα διευκολύνει τις μετέπειτα συζητήσεις σχετικά με τους ρόλους και τις ταυτότητες φύλου. Είναι επίσης σημαντικό τα γεννητικά όργανα του παιδιού να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζονται άλλα μέρη του σώματος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπαίνουν από αυτή κιόλας την ηλικία όρια. Η ηλικία των 2 είναι κατάλληλη για να προσδιοριστεί το που και το πότε το παιδί μπορεί να εξερευνήσει το σώμα του. Οι κανόνες της ιδιωτικότητας εξηγούνται με ευγένεια και σεβασμό προς τις ανάγκες του παιδιού χωρίς να του δημιουργούν ντροπή και ενοχή. Λίγο αργότερα στην ηλικιακή ομάδα 2-5 τα παιδιά πρέπει να μάθουν τη σημασία της συγκατάθεσης στο άγγιγμα. Συγκεκριμένα είναι ζωτικής σημασίας για τα μικρά παιδιά να ρωτούν πριν αγγίξουν κάποιον άλλο, αλλά και να γνωρίζουν πότε είναι εντάξει να δέχονται τα ίδια ένα άγγιγμα. Χρήσιμα για τη δημιουργία μιας πιο διαισθητικής κατανόησης της συγκατάθεσης είναι παιχνίδια με βάση την αφή, όπως το γαργάλημα σε συνδυασμό με τη διεκδίκηση των ορίων και από τα δύο μέρη. Σε αυτήν την ηλικία, τα παιδιά ενδέχεται να είναι πολύ περίεργα για το σώμα του άλλου. Στο σημείο αυτό πρέπει να μπουν ξεκάθαροι κανόνες αναφορικά με το πότε επιτρέπεται να είναι γυμνά. Μπορεί επίσης να ξεκινήσουν οι ερωτήσεις για το πώς γίνονται τα μωρά. Η ποσότητα των λεπτομερειών που θα δοθούν εξαρτάται κυρίως από το βαθμό αντίληψης και κατανόησης του παιδιού. Σε πρώτη φάση μπορεί να γίνει λόγος για τη συνάντηση του σπέρματος και του ωαρίου δυο ενηλίκων. Οι λεπτομέρειες της συνάντησης μπορούν να αναφερθούν αργότερα. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι σημαντικό οι γονείς να μη δίνουν ψευδείς πληροφορίες, να ακολουθούν τις ερωτήσεις του παιδιού και να μην αρνούνται την απάντηση χωρίς εξήγηση. Στις ηλικίες 6-8 η συζήτηση για το σεξ μπορεί να συμβαδίζει με ένα άλλο βασικό θέμα, την εφηβεία. Βεβαίως οι πληροφορίες θα πρέπει να είναι περιορισμένες κι εντός του πλαισίου της κατανόησης, ενώ οι περισσότερες λεπτομέρειες φυλάσσονται για αργότερα, όταν τα παιδιά θα αρχίσουν να παρατηρούν τα σημάδια της εφηβείας στο σώμα τους. Επίσης είναι ίσως η κατάλληλη στιγμή να εξηγηθούν οι μηχανισμοί του σεξ, ενδεχομένως με τη βοήθεια κάποιου βιβλίου. Στις ηλικίες 9-12 η συζήτηση θα πρέπει να επικεντρωθεί σε ζητήματα διάκρισης φύλου με χρήση παραδειγμάτων ατόμων που έχουν ξεπεράσει τα δυσλειτουργικά στερεότυπα. Μέχρι την ηλικία των 11, καλό είναι να ξεκινήσει η συζήτηση σχετικά με τις σεξουαλικές επιλογές και το ασφαλέστερο σεξ, η οποία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς η έρευνα δείχνει ότι οι έφηβοι κάνουν καλύτερες επιλογές όταν γνωρίζουν τους κινδύνους. Δεδομένου ότι αυτή η ηλικιακή ομάδα έχει γενικά μεγαλύτερη ελευθερία στο διαδίκτυο, είναι καλή ιδέα να συζητηθεί και η ασφαλής χρήση που διέπεται από βασικές αξίες και καθιερωμένους κανόνες. Οι γονείς οφείλουν να μιλήσουν ανοιχτά για το sexting και τον διαδικτυακό εκφοβισμό και να διασφαλίσουν ότι το παιδί τους κατανοεί τι σημαίνει να επιδεικνύει και να διεκδικεί τον σεβασμό όταν δραστηριοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η πρώιμη έναρξη της συζήτησης για το σεξ και τη σεξουαλικότητα αποδίδει τους καρπούς της μόλις τα παιδιά μπουν στην εφηβεία. Εάν τα παιδιά θεωρούν τους γονείς τους ανοιχτούς στη συζήτηση αυτών των θεμάτων, πιθανότατα θα αισθάνονται πιο άνετα να τους εμπιστευτούν και να κάνουν ερωτήσεις. Εάν όμως το σεξ ήταν μέχρι τώρα θέμα ταμπού, η πρόθεση των γονέων να ανοίξουν το ζήτημα μπορεί να συναντήσει την επιφυλακτικότητα των παιδιών. Ωστόσο, στην περίπτωση που η σεξουαλικότητα δεν έχει συζητηθεί επαρκώς στο παρελθόν, οι γονείς μπορούν να το αλλάξουν αυτό στην ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της εφηβείας. Οι ειδικοί, άλλωστε, επισημαίνουν ότι ακόμα κι εάν τα παιδιά δε συμμετέχουν αρχικά ενεργά στη συζήτηση αλλά είναι απλοί ακροατές, αυτή ενδέχεται να είναι πραγματικά καθησυχαστική. Κρίνεται σκόπιμο ωστόσο να τονισθεί ότι οι έφηβοι σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονται λιγότερη συζήτηση και περισσότερη κατεύθυνση και υποστήριξη αναφορικά με την επιλογή των κατάλληλων μεθόδων αντισύλληψης και προστασίας από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Εάν κάτι είναι σημαντικό να συζητηθεί σε αυτή τη φάση είναι το ζήτημα της συγκατάθεσης στις σεξουαλικές σχέσεις. Οι γονείς οφείλουν να βρουν τους κατάλληλους τρόπους ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να προστατευθούν από την πίεση που μπορεί να ασκείται από τις κοινωνικές τάσεις και τους συνομηλίκους, κάνοντας ειδική μνεία στη χρήση αλκοόλ και ουσιών που ενδέχεται να επηρεάσουν την κρίση του εφήβου. Σε κάθε περίπτωση, τονίζεται ότι ακόμα κι εάν οι γονείς έχουν καθυστερήσει τη συζήτηση για το σεξ και τη σεξουαλικότητα, είναι ξεκάθαρα ωφέλιμο για τα παιδιά να την ξεκινήσουν οποιαδήποτε στιγμή. Σε αυτό το όμορφο, πολυδιάστατο και απαιτητικό ταξίδι της σεξουαλικότητας, τα παιδιά χρειάζονται τους γονείς να λειτουργήσουν ως ειλικρινείς υποστηρικτές που βάζουν όρια, σέβονται τις επιλογές του παιδιού, ρίχνουν φως στα σκοτεινά σημεία και βοηθούν το παιδί να αναπτύξει μια υγιή σχέση με το σώμα του και τους τρόπους απόλαυσης.

Η συζήτηση για τη σεξουαλικότητα είναι μια συνεχής διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί γονείς ενδεχομένως έχουν στο μυαλό τους τη συζήτηση για το σεξ ως μια μεγάλη, δύσκολη και σημαντική συζήτηση, η οποία λαμβάνει χώρα αφού το παιδί μπει στην εφηβεία ή στην καλύτερη περίπτωση λίγο πριν. Η ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη του παιδιού, όμως, είναι μια συνεχής διαδικασία που ξεκινά από πολύ νωρίς και για αυτό η συζήτηση για τη σεξουαλικότητα θα πρέπει να είναι και αυτή συνεχής, με το περιεχόμενό της να προσαρμόζεται στις ανάγκες, τις απορίες και τον βαθμό ετοιμότητας του παιδιού. Πρόκειται για συζητήσεις της καθημερινότητας που μπορούν να καθοδηγούνται από τον ένα ή και τους δυο γονείς, ανάλογα με το πότε θα προκύψει η αφορμή ή η ανάγκη. Σημαντικό, ωστόσο, είναι οι γονείς να έχουν μια κοινή γραμμή ως προς το πώς θα χειρίζονται τις ερωτήσεις του παιδιού, πάντα με γνώμονα την ειλικρίνεια και την προσαρμογή στην φάση της ψυχοσεξουαλικής του ανάπτυξης. Η συζήτηση αυτή σαφώς έχει έναν διδακτικό και αναλυτικό χαρακτήρα, αλλά είναι σημαντικό οι γονείς πρώτα να ακούν με προσοχή τις απορίες του παιδιού και εάν χρειαστεί να κάνουν διευκρινιστικές ερωτήσεις. Η διαδικασία της συζήτησης για τη σεξουαλικότητα καλό είναι να ξεκινήσει πριν ακόμα το παιδί ξεκινήσει να μιλάει. Χωρίς να απαγορεύονται τα υποκοριστικά ή τα ψευδώνυμα, το παιδί θα πρέπει να γνωρίζει τους ανατομικά σωστούς όρους, όπως πέος, αιδοίο, κόλπος, κλειτορίδα, θηλές, καθώς μπορεί να είναι πολύ χρήσιμοι στην επικοινωνία σχετικά με προβλήματα υγείας ή τραυματισμούς. Ταυτόχρονα, η πρώιμη υιοθέτησή τους θα διευκολύνει τις μετέπειτα συζητήσεις σχετικά με τους ρόλους και τις ταυτότητες φύλου. Είναι επίσης σημαντικό τα γεννητικά όργανα του παιδιού να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζονται άλλα μέρη του σώματος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπαίνουν από αυτή κιόλας την ηλικία όρια. Η ηλικία των 2 είναι κατάλληλη για να προσδιοριστεί το που και το πότε το παιδί μπορεί να εξερευνήσει το σώμα του. Οι κανόνες της ιδιωτικότητας εξηγούνται με ευγένεια και σεβασμό προς τις ανάγκες του παιδιού χωρίς να του δημιουργούν ντροπή και ενοχή. Λίγο αργότερα στην ηλικιακή ομάδα 2-5 τα παιδιά πρέπει να μάθουν τη σημασία της συγκατάθεσης στο άγγιγμα. Συγκεκριμένα είναι ζωτικής σημασίας για τα μικρά παιδιά να ρωτούν πριν αγγίξουν κάποιον άλλο, αλλά και να γνωρίζουν πότε είναι εντάξει να δέχονται τα ίδια ένα άγγιγμα. Χρήσιμα για τη δημιουργία μιας πιο διαισθητικής κατανόησης της συγκατάθεσης είναι παιχνίδια με βάση την αφή, όπως το γαργάλημα σε συνδυασμό με τη διεκδίκηση των ορίων και από τα δύο μέρη. Σε αυτήν την ηλικία, τα παιδιά ενδέχεται να είναι πολύ περίεργα για το σώμα του άλλου. Στο σημείο αυτό πρέπει να μπουν ξεκάθαροι κανόνες αναφορικά με το πότε επιτρέπεται να είναι γυμνά. Μπορεί επίσης να ξεκινήσουν οι ερωτήσεις για το πώς γίνονται τα μωρά. Η ποσότητα των λεπτομερειών που θα δοθούν εξαρτάται κυρίως από το βαθμό αντίληψης και κατανόησης του παιδιού. Σε πρώτη φάση μπορεί να γίνει λόγος για τη συνάντηση του σπέρματος και του ωαρίου δυο ενηλίκων. Οι λεπτομέρειες της συνάντησης μπορούν να αναφερθούν αργότερα. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι σημαντικό οι γονείς να μη δίνουν ψευδείς πληροφορίες, να ακολουθούν τις ερωτήσεις του παιδιού και να μην αρνούνται την απάντηση χωρίς εξήγηση. Στις ηλικίες 6-8 η συζήτηση για το σεξ μπορεί να συμβαδίζει με ένα άλλο βασικό θέμα, την εφηβεία. Βεβαίως οι πληροφορίες θα πρέπει να είναι περιορισμένες κι εντός του πλαισίου της κατανόησης, ενώ οι περισσότερες λεπτομέρειες φυλάσσονται για αργότερα, όταν τα παιδιά θα αρχίσουν να παρατηρούν τα σημάδια της εφηβείας στο σώμα τους. Επίσης είναι ίσως η κατάλληλη στιγμή να εξηγηθούν οι μηχανισμοί του σεξ, ενδεχομένως με τη βοήθεια κάποιου βιβλίου. Στις ηλικίες 9-12 η συζήτηση θα πρέπει να επικεντρωθεί σε ζητήματα διάκρισης φύλου με χρήση παραδειγμάτων ατόμων που έχουν ξεπεράσει τα δυσλειτουργικά στερεότυπα. Μέχρι την ηλικία των 11, καλό είναι να ξεκινήσει η συζήτηση σχετικά με τις σεξουαλικές επιλογές και το ασφαλέστερο σεξ, η οποία είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, καθώς η έρευνα δείχνει ότι οι έφηβοι κάνουν καλύτερες επιλογές όταν γνωρίζουν τους κινδύνους. Δεδομένου ότι αυτή η ηλικιακή ομάδα έχει γενικά μεγαλύτερη ελευθερία στο διαδίκτυο, είναι καλή ιδέα να συζητηθεί και η ασφαλής χρήση που διέπεται από βασικές αξίες και καθιερωμένους κανόνες. Οι γονείς οφείλουν να μιλήσουν ανοιχτά για το sexting και τον διαδικτυακό εκφοβισμό και να διασφαλίσουν ότι το παιδί τους κατανοεί τι σημαίνει να επιδεικνύει και να διεκδικεί τον σεβασμό όταν δραστηριοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η πρώιμη έναρξη της συζήτησης για το σεξ και τη σεξουαλικότητα αποδίδει τους καρπούς της μόλις τα παιδιά μπουν στην εφηβεία. Εάν τα παιδιά θεωρούν τους γονείς τους ανοιχτούς στη συζήτηση αυτών των θεμάτων, πιθανότατα θα αισθάνονται πιο άνετα να τους εμπιστευτούν και να κάνουν ερωτήσεις. Εάν όμως το σεξ ήταν μέχρι τώρα θέμα ταμπού, η πρόθεση των γονέων να ανοίξουν το ζήτημα μπορεί να συναντήσει την επιφυλακτικότητα των παιδιών. Ωστόσο, στην περίπτωση που η σεξουαλικότητα δεν έχει συζητηθεί επαρκώς στο παρελθόν, οι γονείς μπορούν να το αλλάξουν αυτό στην ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της εφηβείας. Οι ειδικοί, άλλωστε, επισημαίνουν ότι ακόμα κι εάν τα παιδιά δε συμμετέχουν αρχικά ενεργά στη συζήτηση αλλά είναι απλοί ακροατές, αυτή ενδέχεται να είναι πραγματικά καθησυχαστική. Κρίνεται σκόπιμο ωστόσο να τονισθεί ότι οι έφηβοι σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονται λιγότερη συζήτηση και περισσότερη κατεύθυνση και υποστήριξη αναφορικά με την επιλογή των κατάλληλων μεθόδων αντισύλληψης και προστασίας από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Εάν κάτι είναι σημαντικό να συζητηθεί σε αυτή τη φάση είναι το ζήτημα της συγκατάθεσης στις σεξουαλικές σχέσεις. Οι γονείς οφείλουν να βρουν τους κατάλληλους τρόπους ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να προστατευθούν από την πίεση που μπορεί να ασκείται από τις κοινωνικές τάσεις και τους συνομηλίκους, κάνοντας ειδική μνεία στη χρήση αλκοόλ και ουσιών που ενδέχεται να επηρεάσουν την κρίση του εφήβου. Σε κάθε περίπτωση, τονίζεται ότι ακόμα κι εάν οι γονείς έχουν καθυστερήσει τη συζήτηση για το σεξ και τη σεξουαλικότητα, είναι ξεκάθαρα ωφέλιμο για τα παιδιά να την ξεκινήσουν οποιαδήποτε στιγμή. Σε αυτό το όμορφο, πολυδιάστατο και απαιτητικό ταξίδι της σεξουαλικότητας, τα παιδιά χρειάζονται τους γονείς να λειτουργήσουν ως ειλικρινείς υποστηρικτές που βάζουν όρια, σέβονται τις επιλογές του παιδιού, ρίχνουν φως στα σκοτεινά σημεία και βοηθούν το παιδί να αναπτύξει μια υγιή σχέση με το σώμα του και τους τρόπους απόλαυσης.
Δίδυμα αδέρφια…γεννιούνται, μεγαλώνουν μαζί και πορεύονται παράλληλα. Η σχέση τους ιδιαίτερη και πολλές φορές, ακατανόητη στα μάτια των άλλων, ακόμα και των γονιών τους. Από τη γέννησή τους κιόλας, αναπτύσσεται μεταξύ τους ένας ισχυρός δεσμός, τον οποίο στη διάρκεια της ζωής τους θα προσπαθήσουν να διαφυλάξουν και να διατηρήσουν. Παράλληλα όμως, θα έρθει και η ανάγκη να ξεχωρίσουν και να διαφοροποιηθούν ο ένας από τον άλλο, ώστε να διαμορφώσουν τη δική τους ατομική ταυτότητα. Το ξεχωριστό δέσιμο που αναπτύσσεται μεταξύ τους, γίνεται από νωρίς αντιληπτό. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, από τους πρώτους μήνες της ζωής τους, να αναπτύξουν ένα δικό τους κώδικα επικοινωνίας, μια δική τους ιδιότυπη «γλώσσα», καθώς μέσα από τη συνεχή αλληλεπίδραση, μιμούνται και μαθαίνουν ο ένας τις κινήσεις και τις εκφράσεις του άλλου. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που δυσκολεύονται να αποχωριστούν και προτιμούν να κοιμούνται μαζί, με κάθε προσπάθεια διαχωρισμού από τα πρόσωπα φροντίδας να αποβαίνει άκαρπη. Βέβαια, υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος, καθώς θα έρθει η ώρα που θα ξεπροβάλλει η ανάγκη τους να ξεχωρίσουν και τότε θα κάνουν την εμφάνιση τους ο ανταγωνισμός, η ζήλεια και ο θυμός. Ποιος από τους δυο πήρε περισσότερη αγάπη, προσοχή ή παιχνίδι; Σε όλα τα παραπάνω, δεν παραμένει αμέτοχο το περιβάλλον των διδύμων, καθώς υπάρχει η τάση να τα αντιμετωπίζουμε ως μια αδιάσπαστη δυάδα, που αλληλοσυμπληρώνεται και λειτουργεί σαν «ένα». Εν μέρει, αυτό είναι αλήθεια. Όντως τα δίδυμα αδέρφια αποτελούν μια δυάδα, που ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους αναπτύσσονται μαζί και συμπληρωματικά ο ένας με τον άλλο. Ωστόσο, το περιβάλλον, πολλές φορές, το ενισχύει αυτό. Σκεφτείτε πόσο εύκολα μπορούμε να αναφερθούμε στα παιδιά αυτά, αποκαλώντας τα «τα δίδυμα» και μιλάμε γι αυτά χρησιμοποιώντας κοινά χαρακτηριστικά με κάθε διαφορετικό στοιχείο μεταξύ τους να μπαίνει με όρους σύγκρισης, π.χ. φράσεις όπως: ο ένας είναι πιο χαρούμενος, πιο δυνατός ή πιο ευαίσθητος από τον άλλο, ενώ στη πραγματικότητα, αυτά είναι χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν και τους κάνουν ξεχωριστούς. Για να μπορέσουν όμως τα δίδυμα αδέρφια να αναπτύξουν μια αυτόνομη προσωπικότητα, είναι σημαντικό οι άνθρωποι που τα περιβάλλουν και αλληλεπιδρούν μαζί τους, να τα διακρίνουν και να αντιμετωπίζουν ως δυο διαφορετικούς ανθρώπους με τις ιδιαίτερες ικανότητες τους. Πιο συγκεκριμένα, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να αφιερώνουν χρόνο στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Με αυτό τον τρόπο, δίνεται η ευκαιρία στο γονιό και στο παιδί να αποκτήσουν μια δική τους σχέση. Επίσης, δίνεται ο χώρος και ο χρόνος στο κάθε παιδί να αναπτύξει τις δεξιότητες που χρειάζεται, καθώς παρατηρείται συχνά το φαινόμενο μια δεξιότητα που κατακτά το ένα, το άλλο να μη νιώθει την ανάγκη να την αναπτύξει αφού λειτουργούν μεταξύ τους συμπληρωματικά. Όσες ομοιότητες μπορεί να έχουν μεταξύ τους, πάντα θα υπάρχουν οι δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά που θα είναι μοναδικά για το καθένα. Οι γονείς καλούνται να δουν και αναδείξουν αυτά τα χαρακτηριστικά, ώστε να αμβλύνουν την φυσιολογική ανταγωνιστικότητα που θα αναπτυχθεί μέσα στη σχέση τους, βοηθώντας ταυτόχρονα τα παιδιά τους στη διαμόρφωση της ατομικής τους ταυτότητας. Γι’ αυτό, λοιπόν, θα ήταν καλό: • Οι γονείς να αναφέρονται ξεχωριστά στο κάθε παιδί, στις ικανότητες και τα χαρακτηριστικά του και όχι σε συνάρτηση με τον αδερφό\ή του. • Να προτρέπεται ο διαχωρισμός τους και σε θέματα εμφάνισης, όπως είναι το ντύσιμο ή το χτένισμα. • Να ερευνηθεί η δυνατότητα να φοιτήσουν σε διαφορετικό τμήμα ή σχολείο και να παρακολουθούν διαφορετικές δραστηριότητες (ανάλογα με τις δεξιότητες και τη προσωπικότητα του καθενός). Το γεγονός αυτό, θα ενθαρρύνει σημαντικά και την ανάπτυξη ανεξάρτητων φιλικών σχέσεων ενώ το κάθε παιδί θα μπορέσει να αναπτύξει όλο του το δυναμικό, χωρίς τις δυσκολίες που μπορεί να προκαλέσει η πιθανότητα οι δάσκαλοι και οι συμμαθητές να μην το ξεχωρίζουν από τον αδερφό\ή του. Επίσης, όταν τα δίδυμα φοιτούν μαζί, οι επιδόσεις τους μπαίνουν πολύ πιο εύκολα σε σύγκριση, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ευνοϊκό κλίμα για την ανάπτυξη εντάσεων. Η διαφορετικότητα αυτή, σαφώς θα έχει αντίκτυπο και στα συναισθήματα του γονιού απέναντι στα παιδιά του. Κάθε παιδί, όπως και κάθε άνθρωπος, δημιουργεί ξέχωρα συναισθήματα και η σχέση μαζί του είναι μοναδική. Η σχέση του γονιού με κάθε δίδυμο παιδί του δεν αποτελεί εξαίρεση. Είναι σημαντικό ο γονιός να είναι ενήμερος γι’ αυτό και να συμφιλιωθεί με το γεγονός ότι δε γίνεται να νιώθει και να συμπεριφέρεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και στα δυο του παιδιά. Κάθε ένα παιδί είναι ξεχωριστό και έχει τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες, παρόλα τα κοινά χαρακτηριστικά και βιώματα, που αναπόφευκτα θα έχει στη ζωή του. Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο δρόμος προς τη διαμόρφωση της προσωπικότητας μας είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη διεργασία για τον καθένα μας. Τα δίδυμα αδέρφια έχουν μια επιπλέον δυσκολία, να διαφοροποιηθούν και ταυτόχρονα να διατηρήσουν τη μοναδική τους σχέση σε μια διαρκή διαδικασία συνεξέλιξης και διαφοροποίησης. Με γνώμονα αυτό, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το περιβάλλον των διδύμων να καλλιεργήσει ένα πρόσφορο έδαφος γι αυτά, με σκοπό να τα διευκολύνει και να τα βοηθήσει να αναπτύξουν στο μέγιστο τις δεξιότητες και το δυναμικό τους.

Η ψυχολογική ανάπτυξη των διδύμων & ο ρόλος των γονέων

Διαβάστε περισσότερα

Δίδυμα αδέρφια…γεννιούνται, μεγαλώνουν μαζί και πορεύονται παράλληλα. Η σχέση τους ιδιαίτερη και πολλές φορές, ακατανόητη στα μάτια των άλλων, ακόμα και των γονιών τους. Από τη γέννησή τους κιόλας, αναπτύσσεται μεταξύ τους ένας ισχυρός δεσμός, τον οποίο στη διάρκεια της ζωής τους θα προσπαθήσουν να διαφυλάξουν και να διατηρήσουν. Παράλληλα όμως, θα έρθει και η ανάγκη να ξεχωρίσουν και να διαφοροποιηθούν ο ένας από τον άλλο, ώστε να διαμορφώσουν τη δική τους ατομική ταυτότητα. Το ξεχωριστό δέσιμο που αναπτύσσεται μεταξύ τους, γίνεται από νωρίς αντιληπτό. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, από τους πρώτους μήνες της ζωής τους, να αναπτύξουν ένα δικό τους κώδικα επικοινωνίας, μια δική τους ιδιότυπη «γλώσσα», καθώς μέσα από τη συνεχή αλληλεπίδραση, μιμούνται και μαθαίνουν ο ένας τις κινήσεις και τις εκφράσεις του άλλου. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που δυσκολεύονται να αποχωριστούν και προτιμούν να κοιμούνται μαζί, με κάθε προσπάθεια διαχωρισμού από τα πρόσωπα φροντίδας να αποβαίνει άκαρπη. Βέβαια, υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος, καθώς θα έρθει η ώρα που θα ξεπροβάλλει η ανάγκη τους να ξεχωρίσουν και τότε θα κάνουν την εμφάνιση τους ο ανταγωνισμός, η ζήλεια και ο θυμός. Ποιος από τους δυο πήρε περισσότερη αγάπη, προσοχή ή παιχνίδι; Σε όλα τα παραπάνω, δεν παραμένει αμέτοχο το περιβάλλον των διδύμων, καθώς υπάρχει η τάση να τα αντιμετωπίζουμε ως μια αδιάσπαστη δυάδα, που αλληλοσυμπληρώνεται και λειτουργεί σαν «ένα». Εν μέρει, αυτό είναι αλήθεια. Όντως τα δίδυμα αδέρφια αποτελούν μια δυάδα, που ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους αναπτύσσονται μαζί και συμπληρωματικά ο ένας με τον άλλο. Ωστόσο, το περιβάλλον, πολλές φορές, το ενισχύει αυτό. Σκεφτείτε πόσο εύκολα μπορούμε να αναφερθούμε στα παιδιά αυτά, αποκαλώντας τα «τα δίδυμα» και μιλάμε γι αυτά χρησιμοποιώντας κοινά χαρακτηριστικά με κάθε διαφορετικό στοιχείο μεταξύ τους να μπαίνει με όρους σύγκρισης, π.χ. φράσεις όπως: ο ένας είναι πιο χαρούμενος, πιο δυνατός ή πιο ευαίσθητος από τον άλλο, ενώ στη πραγματικότητα, αυτά είναι χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν και τους κάνουν ξεχωριστούς. Για να μπορέσουν όμως τα δίδυμα αδέρφια να αναπτύξουν μια αυτόνομη προσωπικότητα, είναι σημαντικό οι άνθρωποι που τα περιβάλλουν και αλληλεπιδρούν μαζί τους, να τα διακρίνουν και να αντιμετωπίζουν ως δυο διαφορετικούς ανθρώπους με τις ιδιαίτερες ικανότητες τους. Πιο συγκεκριμένα, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να αφιερώνουν χρόνο στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Με αυτό τον τρόπο, δίνεται η ευκαιρία στο γονιό και στο παιδί να αποκτήσουν μια δική τους σχέση. Επίσης, δίνεται ο χώρος και ο χρόνος στο κάθε παιδί να αναπτύξει τις δεξιότητες που χρειάζεται, καθώς παρατηρείται συχνά το φαινόμενο μια δεξιότητα που κατακτά το ένα, το άλλο να μη νιώθει την ανάγκη να την αναπτύξει αφού λειτουργούν μεταξύ τους συμπληρωματικά. Όσες ομοιότητες μπορεί να έχουν μεταξύ τους, πάντα θα υπάρχουν οι δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά που θα είναι μοναδικά για το καθένα. Οι γονείς καλούνται να δουν και αναδείξουν αυτά τα χαρακτηριστικά, ώστε να αμβλύνουν την φυσιολογική ανταγωνιστικότητα που θα αναπτυχθεί μέσα στη σχέση τους, βοηθώντας ταυτόχρονα τα παιδιά τους στη διαμόρφωση της ατομικής τους ταυτότητας. Γι’ αυτό, λοιπόν, θα ήταν καλό: • Οι γονείς να αναφέρονται ξεχωριστά στο κάθε παιδί, στις ικανότητες και τα χαρακτηριστικά του και όχι σε συνάρτηση με τον αδερφό\ή του. • Να προτρέπεται ο διαχωρισμός τους και σε θέματα εμφάνισης, όπως είναι το ντύσιμο ή το χτένισμα. • Να ερευνηθεί η δυνατότητα να φοιτήσουν σε διαφορετικό τμήμα ή σχολείο και να παρακολουθούν διαφορετικές δραστηριότητες (ανάλογα με τις δεξιότητες και τη προσωπικότητα του καθενός). Το γεγονός αυτό, θα ενθαρρύνει σημαντικά και την ανάπτυξη ανεξάρτητων φιλικών σχέσεων ενώ το κάθε παιδί θα μπορέσει να αναπτύξει όλο του το δυναμικό, χωρίς τις δυσκολίες που μπορεί να προκαλέσει η πιθανότητα οι δάσκαλοι και οι συμμαθητές να μην το ξεχωρίζουν από τον αδερφό\ή του. Επίσης, όταν τα δίδυμα φοιτούν μαζί, οι επιδόσεις τους μπαίνουν πολύ πιο εύκολα σε σύγκριση, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ευνοϊκό κλίμα για την ανάπτυξη εντάσεων. Η διαφορετικότητα αυτή, σαφώς θα έχει αντίκτυπο και στα συναισθήματα του γονιού απέναντι στα παιδιά του. Κάθε παιδί, όπως και κάθε άνθρωπος, δημιουργεί ξέχωρα συναισθήματα και η σχέση μαζί του είναι μοναδική. Η σχέση του γονιού με κάθε δίδυμο παιδί του δεν αποτελεί εξαίρεση. Είναι σημαντικό ο γονιός να είναι ενήμερος γι’ αυτό και να συμφιλιωθεί με το γεγονός ότι δε γίνεται να νιώθει και να συμπεριφέρεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και στα δυο του παιδιά. Κάθε ένα παιδί είναι ξεχωριστό και έχει τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες, παρόλα τα κοινά χαρακτηριστικά και βιώματα, που αναπόφευκτα θα έχει στη ζωή του. Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο δρόμος προς τη διαμόρφωση της προσωπικότητας μας είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη διεργασία για τον καθένα μας. Τα δίδυμα αδέρφια έχουν μια επιπλέον δυσκολία, να διαφοροποιηθούν και ταυτόχρονα να διατηρήσουν τη μοναδική τους σχέση σε μια διαρκή διαδικασία συνεξέλιξης και διαφοροποίησης. Με γνώμονα αυτό, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το περιβάλλον των διδύμων να καλλιεργήσει ένα πρόσφορο έδαφος γι αυτά, με σκοπό να τα διευκολύνει και να τα βοηθήσει να αναπτύξουν στο μέγιστο τις δεξιότητες και το δυναμικό τους.
Οι ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί είναι για πολλούς το αντίδοτο της κοινωνίας σε καιρούς κρίσης, ενώ παράλληλα θεωρούνται το βασικό συστατικό της οικογενειακής ευτυχίας και θαλπωρής. Πολύ σημαντική επίσης είναι η συμβολή τους στην ανατροφή των παιδιών, καθώς ενθαρρύνουν την καλύτερη συμπεριφορά και σχολική επίδοση, βελτιώνουν την επικοινωνία γονέα-παιδιού και διδάσκουν στα παιδιά πώς να είναι καλοί φίλοι. Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό οι γονείς να καλλιεργήσουν και να προστατεύσουν τους δεσμούς αυτούς. Δυστυχώς αυτό δεν είναι τόσο εύκολο στην απαιτητική και περίπλοκη καθημερινότητα με τους φρενήρεις ρυθμούς. Οι οικογενειακοί δεσμοί δεν αναπτύσσονται ούτε διατηρούνται αυθόρμητα και με φυσικό τρόπο. Χρειάζεται προγραμματισμός και προσπάθεια. Χρειάζεται χρόνος. Ο χρόνος που διαθέτει κανείς στην οικογένεια του είναι το καλύτερο δώρο. Όχι μόνο ενδυναμώνει τη συναισθηματική σύνδεση μεταξύ των μελών, αλλά παρέχει σε όλους αυτή την τόσο πολύτιμη αίσθηση της ασφάλειας και του ανήκειν. Ο προγραμματισμός μπορεί να συνιστά πράγματι πρόκληση εάν τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο. Θα πρέπει να ελεγχθούν τα προγράμματα όλων των μελών ώστε να βρεθεί μια κοινή ελεύθερη ημέρα και να οργανωθεί μια ψυχαγωγική δραστηριότητα που θα τους ικανοποιεί όλους. Ένα σινεμά, μια βόλτα στο λουνα-πάρκ, ένα πικ νικ. Μια άλλη λύση είναι ένα βράδυ της εβδομάδας να «βαφτίζεται» ως «οικογενειακό» κι έτσι όλα τα μέλη να γνωρίζουν ότι θα πρέπει να το αφήσουν κενό. Ο ποιοτικός οικογενειακός χρόνος μπορεί να επιτευχθεί επίσης με συχνές ημερήσιες εκδρομές. Στην περίπτωση αυτή όλα τα μέλη μπορούν να συμμετέχουν και στην οργάνωση τους εάν αυτό είναι κάτι που τους προσφέρει ευχαρίστηση. Εξαιρετικά αποτελεσματικός είναι επίσης και ο διαχρονικός τρόπος ενίσχυσης των οικογενειακών δεσμών που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά σχεδόν σε όλες τις κουλτούρες και τους πολιτισμούς, οι «οικογενειακές παραδόσεις». Παλαιότερα, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα ήταν κοινά για όλες τις οικογένειες της κοινότητας. Σήμερα η κάθε οικογένεια εχει τη δυνατότητα να αναπτύξει τις δικές τις παραδόσεις, είτε ακολουθώντας κάποιο έθιμο ή παραλλαγή του, ή επινοώντας μια τελείως νέα δική της παράδοση. Για παράδειγμα, μια οικογενειακή παράδοση μπορεί να είναι να συμμετέχουν όλοι στην εκτέλεση μιας περίπλοκης και χρονοβόρας συνταγής κάθε Χριστούγεννα ή να παίζουν κάποιο ιδιαίτερο παιχνίδι τη παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Όλη η οικογένεια μπορεί επίσης να επισκέπτεται ένα αγαπημένο μέρος μόλις μπαίνει η Άνοιξη, ή να λαμβάνουν όλοι κάθε χρόνο μέρος σε ένα αγώνα δρόμου 5 χλμ. Οι επιλογές εδώ είναι αμέτρητες αλλά είναι σημαντικό να καταλήγουν από κοινού σε μια δραστηριότητα που τους ενδιαφέρει και τους ευχαριστεί όλους. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και ανεξαρτητοποιούνται είναι πολύ σημαντικό να βρίσκεται συχνά χρόνος επικοινωνίας. Οι σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα οικογενειακά γεύματα έχουν θετική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών, ενώ παράλληλα ενισχύουν την επικοινωνία και την εγγύτητα μεταξύ των μελών. Εάν τα προγράμματα δεν επιτρέπουν ένα οικογενειακό δείπνο μπορεί η οικογένεια να απολαμβάνει από κοινού ένα πλούσιο κυριακάτικο πρωινό. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι ένα ήρεμο οικογενειακό γεύμα χωρίς περισπασμούς από κινητά ή άλλες ηλεκτρονικές συσκευές. Ως κοινός χρόνος μπορει να αξιοποιηθεί ακόμα και αυτός που αφιερώνεται για τις δουλειές του σπιτιού. Ένα πρόγραμμα επιμέρους αναθέσεων και ομαδικής εργασίας στο τέλος της οποίας όλοι θα ανταμειφθούν με μια βόλτα ή ένα γλυκό, όχι μόνο ενδυναμώνει τους οικογενειακούς δεσμούς, αλλά ταυτόχρονα μειώνει τις συγκρούσεις και τριβές που οφείλονται στο γεγονός ότι κάποιοι αναλαμβάνουν περισσότερες υποχρεώσεις στο σπίτι από αυτές που τους αναλογούν. Οι οικογενειακοί δεσμοί είναι αυτοί που προσφέρουν μια διαρκή υποστήριξη και προστασία, στο κάθε μέλος, για όλη τη διάρκεια της ζωής του. Είναι αυτοί που επιτρέπουν σε όλα τα μέλη να χαίρονται μαζί όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά και να αντιμετωπίζουν από κοινού τις μικρότερες η μεγαλύτερες δυσκολίες. Η υποστήριξη των οικογενειακών δεσμών ενδυναμώνει την οικογένεια και οι αναπόφευκτες δυσκολίες της ζωής αντιμετωπίζονται πιο εύκολα.

Ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί

Διαβάστε περισσότερα

Οι ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί είναι για πολλούς το αντίδοτο της κοινωνίας σε καιρούς κρίσης, ενώ παράλληλα θεωρούνται το βασικό συστατικό της οικογενειακής ευτυχίας και θαλπωρής. Πολύ σημαντική επίσης είναι η συμβολή τους στην ανατροφή των παιδιών, καθώς ενθαρρύνουν την καλύτερη συμπεριφορά και σχολική επίδοση, βελτιώνουν την επικοινωνία γονέα-παιδιού και διδάσκουν στα παιδιά πώς να είναι καλοί φίλοι. Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό οι γονείς να καλλιεργήσουν και να προστατεύσουν τους δεσμούς αυτούς. Δυστυχώς αυτό δεν είναι τόσο εύκολο στην απαιτητική και περίπλοκη καθημερινότητα με τους φρενήρεις ρυθμούς. Οι οικογενειακοί δεσμοί δεν αναπτύσσονται ούτε διατηρούνται αυθόρμητα και με φυσικό τρόπο. Χρειάζεται προγραμματισμός και προσπάθεια. Χρειάζεται χρόνος. Ο χρόνος που διαθέτει κανείς στην οικογένεια του είναι το καλύτερο δώρο. Όχι μόνο ενδυναμώνει τη συναισθηματική σύνδεση μεταξύ των μελών, αλλά παρέχει σε όλους αυτή την τόσο πολύτιμη αίσθηση της ασφάλειας και του ανήκειν. Ο προγραμματισμός μπορεί να συνιστά πράγματι πρόκληση εάν τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο. Θα πρέπει να ελεγχθούν τα προγράμματα όλων των μελών ώστε να βρεθεί μια κοινή ελεύθερη ημέρα και να οργανωθεί μια ψυχαγωγική δραστηριότητα που θα τους ικανοποιεί όλους. Ένα σινεμά, μια βόλτα στο λουνα-πάρκ, ένα πικ νικ. Μια άλλη λύση είναι ένα βράδυ της εβδομάδας να «βαφτίζεται» ως «οικογενειακό» κι έτσι όλα τα μέλη να γνωρίζουν ότι θα πρέπει να το αφήσουν κενό. Ο ποιοτικός οικογενειακός χρόνος μπορεί να επιτευχθεί επίσης με συχνές ημερήσιες εκδρομές. Στην περίπτωση αυτή όλα τα μέλη μπορούν να συμμετέχουν και στην οργάνωση τους εάν αυτό είναι κάτι που τους προσφέρει ευχαρίστηση. Εξαιρετικά αποτελεσματικός είναι επίσης και ο διαχρονικός τρόπος ενίσχυσης των οικογενειακών δεσμών που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά σχεδόν σε όλες τις κουλτούρες και τους πολιτισμούς, οι «οικογενειακές παραδόσεις». Παλαιότερα, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα ήταν κοινά για όλες τις οικογένειες της κοινότητας. Σήμερα η κάθε οικογένεια εχει τη δυνατότητα να αναπτύξει τις δικές τις παραδόσεις, είτε ακολουθώντας κάποιο έθιμο ή παραλλαγή του, ή επινοώντας μια τελείως νέα δική της παράδοση. Για παράδειγμα, μια οικογενειακή παράδοση μπορεί να είναι να συμμετέχουν όλοι στην εκτέλεση μιας περίπλοκης και χρονοβόρας συνταγής κάθε Χριστούγεννα ή να παίζουν κάποιο ιδιαίτερο παιχνίδι τη παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Όλη η οικογένεια μπορεί επίσης να επισκέπτεται ένα αγαπημένο μέρος μόλις μπαίνει η Άνοιξη, ή να λαμβάνουν όλοι κάθε χρόνο μέρος σε ένα αγώνα δρόμου 5 χλμ. Οι επιλογές εδώ είναι αμέτρητες αλλά είναι σημαντικό να καταλήγουν από κοινού σε μια δραστηριότητα που τους ενδιαφέρει και τους ευχαριστεί όλους. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και ανεξαρτητοποιούνται είναι πολύ σημαντικό να βρίσκεται συχνά χρόνος επικοινωνίας. Οι σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα οικογενειακά γεύματα έχουν θετική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών, ενώ παράλληλα ενισχύουν την επικοινωνία και την εγγύτητα μεταξύ των μελών. Εάν τα προγράμματα δεν επιτρέπουν ένα οικογενειακό δείπνο μπορεί η οικογένεια να απολαμβάνει από κοινού ένα πλούσιο κυριακάτικο πρωινό. Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι ένα ήρεμο οικογενειακό γεύμα χωρίς περισπασμούς από κινητά ή άλλες ηλεκτρονικές συσκευές. Ως κοινός χρόνος μπορει να αξιοποιηθεί ακόμα και αυτός που αφιερώνεται για τις δουλειές του σπιτιού. Ένα πρόγραμμα επιμέρους αναθέσεων και ομαδικής εργασίας στο τέλος της οποίας όλοι θα ανταμειφθούν με μια βόλτα ή ένα γλυκό, όχι μόνο ενδυναμώνει τους οικογενειακούς δεσμούς, αλλά ταυτόχρονα μειώνει τις συγκρούσεις και τριβές που οφείλονται στο γεγονός ότι κάποιοι αναλαμβάνουν περισσότερες υποχρεώσεις στο σπίτι από αυτές που τους αναλογούν. Οι οικογενειακοί δεσμοί είναι αυτοί που προσφέρουν μια διαρκή υποστήριξη και προστασία, στο κάθε μέλος, για όλη τη διάρκεια της ζωής του. Είναι αυτοί που επιτρέπουν σε όλα τα μέλη να χαίρονται μαζί όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά και να αντιμετωπίζουν από κοινού τις μικρότερες η μεγαλύτερες δυσκολίες. Η υποστήριξη των οικογενειακών δεσμών ενδυναμώνει την οικογένεια και οι αναπόφευκτες δυσκολίες της ζωής αντιμετωπίζονται πιο εύκολα.
Φέτος, πιθανότατα κάποιοι από εμάς, θα περάσουμε περισσότερο χρόνο με τους συναδέλφους μας από ότι με τους γονείς μας, το σύντροφο μας, τον καλύτερο φίλο μας, τα αδέρφια μας και ούτω καθεξής. Σκεφτείτε το λίγο, εάν κάποιος εργάζεται 40 ώρες την εβδομάδα, 45 εβδομάδες το χρόνο, αυτό είναι πάνω από 1.800 ώρες το χρόνο που αφιερώνει στους συνεργάτες και τους συναδέλφους του. Αυτό καθιστά τη δημιουργία θετικών σχέσεων με τους συναδέλφους προτεραιότητα. Η οικοδόμηση ισχυρών σχέσεων στον εργασιακό χώρο είναι πολύ σημαντική, γιατί οι καλές σχέσεις στο χώρο εργασίας, οδηγούν σε υψηλότερη ικανοποίηση και παραγωγικότητα. Σίγουρα όλοι θα θέλαμε να εργαζόμαστε κάπου που το κλίμα θα ήταν ιδανικό. Υπάρχουν όμως φορές, όπου οι σχέσεις με τους συναδέλφους, είναι μία εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί πολύ απλά δεν είναι δική μας επιλογή. Αν το καλοσκεφτείτε όμως και με ανθρώπους που εμείς έχουμε επιλέξει, πάλι οι σχέσεις είναι δύσκολη υπόθεση. Είμαστε άνθρωποι με διαφορετικά βιώματα και πεποιθήσεις. Αυτά έχουν διαμορφώσει μία συγκεκριμένη οπτική, η οποία οπτική καθορίζει και τη δράση μας. Αλλιώς βλέπουμε κάποια πράγματα εμείς, αλλιώς τα βλέπουν οι άλλοι. Αυτό που πρέπει να μάθουμε, είναι να συνυπάρχουμε μαζί τους και να τα πηγαίνουμε καλά, σε τέτοιο βαθμό που να μπορούμε να συνεργαστούμε. Μπορεί να μην καταφέρουμε να γίνουμε αυτό που λέμε φίλοι, αλλά το να μάθουμε να συνεργαζόμαστε είναι απαραίτητο, μιας και αρκετές φορές θα χρειαστεί να φέρουμε εις πέρας μία εργασία η οποία απαιτεί την συμμετοχή πολλών ανθρώπων και τμημάτων. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, ή για να το πω καλύτερα να γίνουμε, είναι ομαδικοί παίκτες. Και επειδή το να είσαι ομαδικός παίκτης είναι επιλογή, θα μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις που θα σας βοηθήσουν να δείτε, αν είστε ομαδικοί παίκτες. Και μιλάω για εσάς, γιατί μόνο στον εαυτό σας έχετε τον απόλυτο έλεγχο. Όχι στον συνάδελφό σας. Ένας ομαδικός παίκτης, λειτουργεί προς όφελος των άλλων και του οργανισμού, ενώ ένας ατομιστής λειτουργεί προς ίδιον όφελος . Ένας ατομιστής εστιάζει μόνο στα αποτελέσματα που είναι προς το δικό του συμφέρον. Ένας ομαδικός παίκτης ,θα «εγκαταλείψει» τη θέση του για να επιτύχει μία αποστολή, ενώ ένας ατομιστής, θα εγκαταλείψει την αποστολή για να επιτύχει μία θέση. Για τους ομαδικούς παίκτες, η πρόοδος της αποστολής και η επίτευξη του κοινού στόχου είναι πολύ πιο σημαντική από τη δική τους θέση. Ένας ατομιστής θα εκτιμήσει τη θέση του πολύ περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Ένας ομαδικός παίκτης είναι αξιόπιστος, γιατί αντιλαμβάνεται ότι η ομάδα στηρίζεται σε αυτόν. Ένας ατομιστής θα διεκδικήσει σθεναρά την ανάθεση μιας εργασίας στο πρόσωπο του, αλλά στο τέλος δεν θα την εκτελέσει με συνέπεια. Γιατί δεν τον ενδιαφέρει το ότι η ομάδα στηρίζεται σε αυτόν. Ένας ομαδικός παίκτης γνωρίζει πόσο σημαντικό είναι το έργο που του έχει ανατεθεί και είναι αφοσιωμένος στο να το κάνει καλά. Ένας ατομιστής είναι τόσο επικεντρωμένος στην εικόνα του, στο να «φαίνεται» ικανός, που επειδή η εστίαση του είναι λανθασμένη, δεν μπορεί πάντα να είναι ικανός. Και επειδή θέλει να «φαίνεται» ικανός δεν θα παραδεχτεί το σφάλμα του. Θεωρεί ότι τα προβλήματα που θα προκύψουν, είναι μέρος του εργασιακού του χώρου και σίγουρα όχι του εαυτού του. Ένας ομαδικός παίκτης είναι ευτυχισμένος όταν ένα άλλο μέλος της ομάδας πετυχαίνει, γιατί καταλαβαίνει ότι αυτό θα ωφελήσει το σύνολο. Ένας ατομιστής νιώθει άσχημα γιατί δεν το έκανε εκείνος. Ένας ομαδικός παίκτης θα κάνει το σωστό, ακόμα κι αν γνωρίζει ότι κανείς δεν θα το ψάξει. Οι ατομιστές θα κάνουν το σωστό μόνο όταν κοιτάζουν οι άλλοι. Γιατί θα το κάνουν αυτό; Γιατί κυρίως τους ενδιαφέρει η εικόνα τους παρά ο χαρακτήρας τους. Διαβάστε προσεκτικά τα παραπάνω χαρακτηριστικά ενός ομαδικού παίκτη και ενός ατομιστή. Επιλέξτε να είστε ομαδικοί, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει. Αυτό είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε. Μερικές φορές, μπορεί να είναι και το μοναδικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε. Είναι όμως στο δικό σας χέρι. Και είναι μία καλή αρχή...

Κάντε μία καλή αρχή...

Διαβάστε περισσότερα

Φέτος, πιθανότατα κάποιοι από εμάς, θα περάσουμε περισσότερο χρόνο με τους συναδέλφους μας από ότι με τους γονείς μας, το σύντροφο μας, τον καλύτερο φίλο μας, τα αδέρφια μας και ούτω καθεξής. Σκεφτείτε το λίγο, εάν κάποιος εργάζεται 40 ώρες την εβδομάδα, 45 εβδομάδες το χρόνο, αυτό είναι πάνω από 1.800 ώρες το χρόνο που αφιερώνει στους συνεργάτες και τους συναδέλφους του. Αυτό καθιστά τη δημιουργία θετικών σχέσεων με τους συναδέλφους προτεραιότητα. Η οικοδόμηση ισχυρών σχέσεων στον εργασιακό χώρο είναι πολύ σημαντική, γιατί οι καλές σχέσεις στο χώρο εργασίας, οδηγούν σε υψηλότερη ικανοποίηση και παραγωγικότητα. Σίγουρα όλοι θα θέλαμε να εργαζόμαστε κάπου που το κλίμα θα ήταν ιδανικό. Υπάρχουν όμως φορές, όπου οι σχέσεις με τους συναδέλφους, είναι μία εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί πολύ απλά δεν είναι δική μας επιλογή. Αν το καλοσκεφτείτε όμως και με ανθρώπους που εμείς έχουμε επιλέξει, πάλι οι σχέσεις είναι δύσκολη υπόθεση. Είμαστε άνθρωποι με διαφορετικά βιώματα και πεποιθήσεις. Αυτά έχουν διαμορφώσει μία συγκεκριμένη οπτική, η οποία οπτική καθορίζει και τη δράση μας. Αλλιώς βλέπουμε κάποια πράγματα εμείς, αλλιώς τα βλέπουν οι άλλοι. Αυτό που πρέπει να μάθουμε, είναι να συνυπάρχουμε μαζί τους και να τα πηγαίνουμε καλά, σε τέτοιο βαθμό που να μπορούμε να συνεργαστούμε. Μπορεί να μην καταφέρουμε να γίνουμε αυτό που λέμε φίλοι, αλλά το να μάθουμε να συνεργαζόμαστε είναι απαραίτητο, μιας και αρκετές φορές θα χρειαστεί να φέρουμε εις πέρας μία εργασία η οποία απαιτεί την συμμετοχή πολλών ανθρώπων και τμημάτων. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, ή για να το πω καλύτερα να γίνουμε, είναι ομαδικοί παίκτες. Και επειδή το να είσαι ομαδικός παίκτης είναι επιλογή, θα μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις που θα σας βοηθήσουν να δείτε, αν είστε ομαδικοί παίκτες. Και μιλάω για εσάς, γιατί μόνο στον εαυτό σας έχετε τον απόλυτο έλεγχο. Όχι στον συνάδελφό σας. Ένας ομαδικός παίκτης, λειτουργεί προς όφελος των άλλων και του οργανισμού, ενώ ένας ατομιστής λειτουργεί προς ίδιον όφελος . Ένας ατομιστής εστιάζει μόνο στα αποτελέσματα που είναι προς το δικό του συμφέρον. Ένας ομαδικός παίκτης ,θα «εγκαταλείψει» τη θέση του για να επιτύχει μία αποστολή, ενώ ένας ατομιστής, θα εγκαταλείψει την αποστολή για να επιτύχει μία θέση. Για τους ομαδικούς παίκτες, η πρόοδος της αποστολής και η επίτευξη του κοινού στόχου είναι πολύ πιο σημαντική από τη δική τους θέση. Ένας ατομιστής θα εκτιμήσει τη θέση του πολύ περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Ένας ομαδικός παίκτης είναι αξιόπιστος, γιατί αντιλαμβάνεται ότι η ομάδα στηρίζεται σε αυτόν. Ένας ατομιστής θα διεκδικήσει σθεναρά την ανάθεση μιας εργασίας στο πρόσωπο του, αλλά στο τέλος δεν θα την εκτελέσει με συνέπεια. Γιατί δεν τον ενδιαφέρει το ότι η ομάδα στηρίζεται σε αυτόν. Ένας ομαδικός παίκτης γνωρίζει πόσο σημαντικό είναι το έργο που του έχει ανατεθεί και είναι αφοσιωμένος στο να το κάνει καλά. Ένας ατομιστής είναι τόσο επικεντρωμένος στην εικόνα του, στο να «φαίνεται» ικανός, που επειδή η εστίαση του είναι λανθασμένη, δεν μπορεί πάντα να είναι ικανός. Και επειδή θέλει να «φαίνεται» ικανός δεν θα παραδεχτεί το σφάλμα του. Θεωρεί ότι τα προβλήματα που θα προκύψουν, είναι μέρος του εργασιακού του χώρου και σίγουρα όχι του εαυτού του. Ένας ομαδικός παίκτης είναι ευτυχισμένος όταν ένα άλλο μέλος της ομάδας πετυχαίνει, γιατί καταλαβαίνει ότι αυτό θα ωφελήσει το σύνολο. Ένας ατομιστής νιώθει άσχημα γιατί δεν το έκανε εκείνος. Ένας ομαδικός παίκτης θα κάνει το σωστό, ακόμα κι αν γνωρίζει ότι κανείς δεν θα το ψάξει. Οι ατομιστές θα κάνουν το σωστό μόνο όταν κοιτάζουν οι άλλοι. Γιατί θα το κάνουν αυτό; Γιατί κυρίως τους ενδιαφέρει η εικόνα τους παρά ο χαρακτήρας τους. Διαβάστε προσεκτικά τα παραπάνω χαρακτηριστικά ενός ομαδικού παίκτη και ενός ατομιστή. Επιλέξτε να είστε ομαδικοί, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει. Αυτό είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε. Μερικές φορές, μπορεί να είναι και το μοναδικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε. Είναι όμως στο δικό σας χέρι. Και είναι μία καλή αρχή...
Τα νέα της εγκυμοσύνης έρχονται και πολλές φορές συνοδεύονται από πολλά και ποικίλα συναισθήματα. Όταν ήδη είμαστε γονείς κάποια από τα συναισθήματα είναι γνωστά και κάποια άλλα είναι πρωτόγνωρα. Νέες αγωνίες και ερωτήματα αναδύονται. Νέο μέλος; Πώς θα είναι; Θα μπορέσουμε να το αγαπήσουμε όπως και το πρώτο μας; Θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στο νέο μας ρόλο και στη διεύρυνση της οικογένειάς μας; Πώς θα πούμε στο παιδί ότι θα αποκτήσει αδερφάκι; Θα το αγαπάει; Θα το ζηλεύει; Μήπως απειληθεί από την νέα ύπαρξη… Και συνήθως, οι ερωτήσεις που προκύπτουν σχετίζονται με το ήδη υπάρχον παιδί. Όπως σε κάθε αλλαγή μία κατάλληλη προετοιμασία θα μπορέσει να σας δώσει την ευκαιρία να νοιώσετε καλύτερα. Χωρίστε την προετοιμασία σε τρεις διαφορετικές χρονικά φάσεις. 1. Η Εγκυμοσύνη Από τη στιγμή που μαθαίνετε για την εγκυμοσύνη χρειάζεται κάποιος χρόνος για να αφομοιώσετε τα νέα. Ο χρόνος αυτός είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο και για κάθε ζευγάρι. Σεβαστείτε τους ρυθμούς σας και πάρτε το χρόνο σας για να νοιώσετε τα διάφορα συναισθήματα που προκύπτουν, θετικά ή και αρνητικά, και όταν είστε έτοιμοι να ανακοινώσετε τα νέα στον περίγυρό σας, τότε είναι η κατάλληλη στιγμή να ανακοινώσετε και στο παιδί σας ότι πρόκειται να αποκτήσει αδερφάκι. Διαβάστε μαζί με το παιδί σας βιβλία που δείχνουν τις φάσεις της εγκυμοσύνης και το μεγάλωμα του παιδιού μέσα στη μήτρα. Οι πληροφορίες που θα δώσετε στο παιδί είναι σε συνάρτηση πάντα με την ηλικία του. Μιλήστε του για όταν εκείνο ήταν μέσα στη μήτρα και για το πώς αναπτυσσόταν. Δείξτε του φωτογραφίες από την περίοδο της εγκυμοσύνης σας μαζί του, αν υπάρχουν, και φωτογραφίες του ίδιου μέσα στη μήτρα ή ακόμα και DVD από κάποιον υπέρηχο που είχατε κάνει. Όσο θα πλησιάζει ο τοκετός εφόσον νοιώσετε άνετα, μπορείτε να πάρετε το παιδί μαζί σας σε έναν υπέρηχο για να δει το αδερφάκι του την ώρα της εξέτασης. Έτσι του δίνεται η δυνατότητα να συνειδητοποιήσει τη νέα ύπαρξη. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο κατά την προετοιμασία είναι η ακριβής ενημέρωση σχετικά με τον ερχομό του νέου μέλους, χωρίς να παρουσιάζετε την κατάσταση μόνο σαν μια ωραία αλλαγή, καθώς η αλλαγή αυτή θα επιφέρει ανατροπή στις ισορροπίες, και όλοι θα χρειαστούν χρόνο για να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Προσπαθήστε να αποφύγετε να πείτε στο παιδί «Τώρα θα έχεις ένα αδερφάκι να παίζεις και δεν θα είσαι πια μόνος σου… Θα έχεις πάντα παρέα στο σπίτι…» Στην πραγματικότητα ένα βρέφος δεν είναι ένα παιδί με το οποίο μπορεί το μεγαλύτερο παιδί να παίξει. Χρειάζεται να περάσει αρκετός χρόνος ώστε να φτάσουν τα δύο παιδιά σε κατάλληλες ηλικίες που να μπορούν να παίζουν μαζί. Και το αν τελικά θα παίξουν τα δύο παιδιά μαζί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες πέρα από τη διαφορά ηλικίας. Καλό είναι λοιπόν να μη δημιουργήσετε στο παιδί προσδοκίες που δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Αντί αυτού, ενημερώστε το παιδί ότι ένα βρέφος είναι ευάλωτο και απόλυτα εξαρτημένο από τους γονείς του και ιδιαίτερα από τη μητέρα του. Αυτό σημαίνει ότι το μωρό θα περνάει πολύ χρόνο στην αγκαλιά της μαμάς είτε για να θηλάσει, είτε για να κοιμηθεί, είτε γιατί απλά χρειάζεται αγκαλιά. Εξηγείστε στο παιδί ότι έτσι κάνουν όλα τα βρέφη και ότι το ίδιο έκανε και εκείνο όταν ήταν μωρό. Επίσης πείτε του ότι είναι πιθανό το μωρό να κλαίει πολύ και έντονα καθώς αυτός είναι ο τρόπος του να επικοινωνεί μαζί μας για να μας πει ότι κάτι χρειάζεται. 2. Ο Τοκετός Μιλήστε στο παιδί με ακρίβεια για την απουσία σας όταν θα πλησιάζει ο καιρός του τοκετού. Το παιδί χρειάζεται να γνωρίζει με ποιόν θα μείνει όσο η μαμά και ο μπαμπάς θα είναι στο μαιευτήριο. Είναι σημαντικό να είναι με ένα πρόσωπο οικείο, με το οποίο το παιδί νοιώθει ασφαλές. Εξίσου σημαντικό είναι το παιδί να παραμείνει στο σπίτι του, ώστε να μην αλλάξει τελείως η ρουτίνα του. Είναι καλό ο πατέρας να μην παραμείνει όλες τις ώρες και τις μέρες στο μαιευτήριο, αλλά να προσπαθήσει να περάσει όσο πιο πολύ χρόνο μπορεί κοντά στο μεγαλύτερο παιδί. Τέλος, χρειάζεται να γνωρίζει το ακριβές διάστημα που θα λείψει η μαμά από το σπίτι, και πότε θα επιστρέψει, και ότι όταν θα επιστρέψει θα είναι η στιγμή που θα γνωρίσει το αδερφάκι του. Όσο θα πλησιάζει η ημερομηνία του τοκετού, και εφόσον ο τοκετός δεν είναι προγραμματισμένος, θα χρειαστεί να γνωρίζει εκ των προτέρων ότι ο τοκετός μπορεί να προκύψει οποιαδήποτε στιγμή μέσα στην ημέρα, και ότι θα υπάρχει αρκετός χρόνος από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν οι πόνοι ώστε να έρθει αυτός που θα φροντίσει το παιδί και θα είναι μαζί του κατά τη διάρκεια του τοκετού. 3.Η Επιστροφή από το Μαιευτήριο – Προσαρμογή για Όλη την Οικογένεια Το παιδί ήδη γνωρίζει ότι το βρέφος θα περνάει πολύ χρόνο στην αγκαλιά της μαμάς. Για να γίνει πιο ομαλή η προσαρμογή στη νέα κατάσταση προσπαθήστε να ορίσετε μαζί με το παιδί συγκεκριμένο χρόνο μέσα στην ημέρα που θα είναι αφιερωμένος για να παίξετε οι δύο σας (η μαμά με το παιδί) χωρίς ενοχλήσεις και χωρίς διακοπές. Δεν χρειάζεται να είναι πολύ ώρα, μπορεί να είναι μόνο μισή ώρα. Αρκεί να είναι η δική σας ώρα. Επίσης, ο μπαμπάς έχει να παίξει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στο διάστημα αυτό, βοηθώντας στην εξισορρόπηση της νέας συνθήκης. Καλό είναι να αφιερώνει χρόνο μέσα στη βδομάδα για να κάνει δραστηριότητες μαζί με το μεγαλύτερο παιδί είτε εκτός σπιτιού (π.χ. παιδική χαρά, σινεμά) ή και μέσα στο σπίτι, να παίζουν οι δύο τους, όσο η μαμά φροντίζει το βρέφος. Το σημαντικό εδώ είναι το μαζί, δηλαδή η παιδική χαρά να είναι μία ευκαιρία για να βρεθούμε και να παίξουμε μαζί και όχι απλά να συνοδεύουμε το παιδί για να παίξει μόνο του ή να βρεθεί με άλλα παιδιά. Εμπλέξτε το παιδί στη φροντίδα του βρέφους εφόσον το θέλει και στο βαθμό που το ίδιο επιλέγει. Δεν χρειάζεται να πιεστεί να βοηθάει, ούτε να παίρνει ευθύνες που δεν του αναλογούν μόνο και μόνο επειδή είναι μεγαλύτερο. Φυσικά το παιδί σας μπορεί να σας φανεί πολύ μεγάλο όταν κρατήσετε ένα μωρό και πάλι στην αγκαλιά σας, αλλά είναι σημαντικό να αφήνετε στο μεγαλύτερο παιδί χώρο να επιλέγει το ίδιο αν και πόσο θέλει να εμπλέκετε στη φροντίδα του μωρού. Αναγνωρίστε τα δύσκολα συναισθήματα του παιδιού και τον πιθανό θυμό προς το βρέφος. Δείξτε αποδοχή και κατανόηση χωρίς να προσπαθήσετε να αλλάξετε αυτό που νοιώθει το παιδί. Το μήνυμα χρειάζεται να είναι ξεκάθαρο. Δεν επιτρέπεται η επιθετική συμπεριφορά αλλά είστε εκεί να ακούσετε το θυμό του. Μπορεί το παιδί να πει «Να το στείλεις πάλι πίσω». Αντί για να πείτε «Μα τι είναι αυτά που λες αφού το αγαπάς το μωράκι μας…» Πείτε του «Είσαι θυμωμένη/νος. Μερικές φορές νοιώθεις ότι θα ήθελες το μωρό να γυρνούσε πίσω». Με αυτό τον τρόπο επιτρέπετε στο παιδί να εκφράσει το θυμό του και να νοιώσει ότι είναι εντάξει να είναι θυμωμένο και να σας το λέει, αλλά δεν είναι εντάξει να είναι βίαιο. Πάρτε το παιδί σας αγκαλιά και παίξτε ότι το ίδιο είναι μωρό και ότι το φροντίζετε σαν να είναι και πάλι βρέφος. Κουνήστε το στην αγκαλιά σας σαν να είναι μωράκι, τραγουδήστε του ένα νανούρισμα… Αυτό είναι ένα παιχνίδι που μπορεί να αρέσει πολύ στο παιδί χωρίς να σημαίνει ότι παλινδρομεί σε ένα προηγούμενο αναπτυξιακό στάδιο, οπότε αφήστε το να κάνει το βρέφος χωρίς φόβο και ενοχές. Ως προς το νέο βρέφος, προσπαθήστε να μην συγκρατήσετε την εκδήλωση αγάπης σας. Φιλήστε το και αγκαλιάστε το όσο συχνά το νοιώθετε ακόμα και όταν είστε όλοι μαζί, χωρίς να φοβάστε μήπως ζηλέψει το άλλο σας παιδί. Είναι σημαντικό το μεγαλύτερο παιδί να βλέπει ότι αγαπάτε το μωρό και ότι του δείχνετε την αγάπη σας ενώ το ίδιο δεν στερείται την αγάπη, την αγκαλιά και την επαφή μαζί σας. Έτσι δεν θα νοιώσει ότι απειλείται από τη νέα παρουσία. Τέλος, δώστε στον εαυτό σας χρόνο να προσαρμοστεί στη νέα συνθήκη και ζητήστε βοήθεια αν τη χρειαστείτε, καθώς όσο καλά προετοιμασμένοι κι αν είστε, η προσαρμογή μπορεί να γίνει δύσκολη όταν γίνει με πίεση και βιασύνη.

Νέο Μέλος στην Οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

Τα νέα της εγκυμοσύνης έρχονται και πολλές φορές συνοδεύονται από πολλά και ποικίλα συναισθήματα. Όταν ήδη είμαστε γονείς κάποια από τα συναισθήματα είναι γνωστά και κάποια άλλα είναι πρωτόγνωρα. Νέες αγωνίες και ερωτήματα αναδύονται. Νέο μέλος; Πώς θα είναι; Θα μπορέσουμε να το αγαπήσουμε όπως και το πρώτο μας; Θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στο νέο μας ρόλο και στη διεύρυνση της οικογένειάς μας; Πώς θα πούμε στο παιδί ότι θα αποκτήσει αδερφάκι; Θα το αγαπάει; Θα το ζηλεύει; Μήπως απειληθεί από την νέα ύπαρξη… Και συνήθως, οι ερωτήσεις που προκύπτουν σχετίζονται με το ήδη υπάρχον παιδί. Όπως σε κάθε αλλαγή μία κατάλληλη προετοιμασία θα μπορέσει να σας δώσει την ευκαιρία να νοιώσετε καλύτερα. Χωρίστε την προετοιμασία σε τρεις διαφορετικές χρονικά φάσεις. 1. Η Εγκυμοσύνη Από τη στιγμή που μαθαίνετε για την εγκυμοσύνη χρειάζεται κάποιος χρόνος για να αφομοιώσετε τα νέα. Ο χρόνος αυτός είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο και για κάθε ζευγάρι. Σεβαστείτε τους ρυθμούς σας και πάρτε το χρόνο σας για να νοιώσετε τα διάφορα συναισθήματα που προκύπτουν, θετικά ή και αρνητικά, και όταν είστε έτοιμοι να ανακοινώσετε τα νέα στον περίγυρό σας, τότε είναι η κατάλληλη στιγμή να ανακοινώσετε και στο παιδί σας ότι πρόκειται να αποκτήσει αδερφάκι. Διαβάστε μαζί με το παιδί σας βιβλία που δείχνουν τις φάσεις της εγκυμοσύνης και το μεγάλωμα του παιδιού μέσα στη μήτρα. Οι πληροφορίες που θα δώσετε στο παιδί είναι σε συνάρτηση πάντα με την ηλικία του. Μιλήστε του για όταν εκείνο ήταν μέσα στη μήτρα και για το πώς αναπτυσσόταν. Δείξτε του φωτογραφίες από την περίοδο της εγκυμοσύνης σας μαζί του, αν υπάρχουν, και φωτογραφίες του ίδιου μέσα στη μήτρα ή ακόμα και DVD από κάποιον υπέρηχο που είχατε κάνει. Όσο θα πλησιάζει ο τοκετός εφόσον νοιώσετε άνετα, μπορείτε να πάρετε το παιδί μαζί σας σε έναν υπέρηχο για να δει το αδερφάκι του την ώρα της εξέτασης. Έτσι του δίνεται η δυνατότητα να συνειδητοποιήσει τη νέα ύπαρξη. Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο κατά την προετοιμασία είναι η ακριβής ενημέρωση σχετικά με τον ερχομό του νέου μέλους, χωρίς να παρουσιάζετε την κατάσταση μόνο σαν μια ωραία αλλαγή, καθώς η αλλαγή αυτή θα επιφέρει ανατροπή στις ισορροπίες, και όλοι θα χρειαστούν χρόνο για να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Προσπαθήστε να αποφύγετε να πείτε στο παιδί «Τώρα θα έχεις ένα αδερφάκι να παίζεις και δεν θα είσαι πια μόνος σου… Θα έχεις πάντα παρέα στο σπίτι…» Στην πραγματικότητα ένα βρέφος δεν είναι ένα παιδί με το οποίο μπορεί το μεγαλύτερο παιδί να παίξει. Χρειάζεται να περάσει αρκετός χρόνος ώστε να φτάσουν τα δύο παιδιά σε κατάλληλες ηλικίες που να μπορούν να παίζουν μαζί. Και το αν τελικά θα παίξουν τα δύο παιδιά μαζί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες πέρα από τη διαφορά ηλικίας. Καλό είναι λοιπόν να μη δημιουργήσετε στο παιδί προσδοκίες που δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Αντί αυτού, ενημερώστε το παιδί ότι ένα βρέφος είναι ευάλωτο και απόλυτα εξαρτημένο από τους γονείς του και ιδιαίτερα από τη μητέρα του. Αυτό σημαίνει ότι το μωρό θα περνάει πολύ χρόνο στην αγκαλιά της μαμάς είτε για να θηλάσει, είτε για να κοιμηθεί, είτε γιατί απλά χρειάζεται αγκαλιά. Εξηγείστε στο παιδί ότι έτσι κάνουν όλα τα βρέφη και ότι το ίδιο έκανε και εκείνο όταν ήταν μωρό. Επίσης πείτε του ότι είναι πιθανό το μωρό να κλαίει πολύ και έντονα καθώς αυτός είναι ο τρόπος του να επικοινωνεί μαζί μας για να μας πει ότι κάτι χρειάζεται. 2. Ο Τοκετός Μιλήστε στο παιδί με ακρίβεια για την απουσία σας όταν θα πλησιάζει ο καιρός του τοκετού. Το παιδί χρειάζεται να γνωρίζει με ποιόν θα μείνει όσο η μαμά και ο μπαμπάς θα είναι στο μαιευτήριο. Είναι σημαντικό να είναι με ένα πρόσωπο οικείο, με το οποίο το παιδί νοιώθει ασφαλές. Εξίσου σημαντικό είναι το παιδί να παραμείνει στο σπίτι του, ώστε να μην αλλάξει τελείως η ρουτίνα του. Είναι καλό ο πατέρας να μην παραμείνει όλες τις ώρες και τις μέρες στο μαιευτήριο, αλλά να προσπαθήσει να περάσει όσο πιο πολύ χρόνο μπορεί κοντά στο μεγαλύτερο παιδί. Τέλος, χρειάζεται να γνωρίζει το ακριβές διάστημα που θα λείψει η μαμά από το σπίτι, και πότε θα επιστρέψει, και ότι όταν θα επιστρέψει θα είναι η στιγμή που θα γνωρίσει το αδερφάκι του. Όσο θα πλησιάζει η ημερομηνία του τοκετού, και εφόσον ο τοκετός δεν είναι προγραμματισμένος, θα χρειαστεί να γνωρίζει εκ των προτέρων ότι ο τοκετός μπορεί να προκύψει οποιαδήποτε στιγμή μέσα στην ημέρα, και ότι θα υπάρχει αρκετός χρόνος από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν οι πόνοι ώστε να έρθει αυτός που θα φροντίσει το παιδί και θα είναι μαζί του κατά τη διάρκεια του τοκετού. 3.Η Επιστροφή από το Μαιευτήριο – Προσαρμογή για Όλη την Οικογένεια Το παιδί ήδη γνωρίζει ότι το βρέφος θα περνάει πολύ χρόνο στην αγκαλιά της μαμάς. Για να γίνει πιο ομαλή η προσαρμογή στη νέα κατάσταση προσπαθήστε να ορίσετε μαζί με το παιδί συγκεκριμένο χρόνο μέσα στην ημέρα που θα είναι αφιερωμένος για να παίξετε οι δύο σας (η μαμά με το παιδί) χωρίς ενοχλήσεις και χωρίς διακοπές. Δεν χρειάζεται να είναι πολύ ώρα, μπορεί να είναι μόνο μισή ώρα. Αρκεί να είναι η δική σας ώρα. Επίσης, ο μπαμπάς έχει να παίξει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στο διάστημα αυτό, βοηθώντας στην εξισορρόπηση της νέας συνθήκης. Καλό είναι να αφιερώνει χρόνο μέσα στη βδομάδα για να κάνει δραστηριότητες μαζί με το μεγαλύτερο παιδί είτε εκτός σπιτιού (π.χ. παιδική χαρά, σινεμά) ή και μέσα στο σπίτι, να παίζουν οι δύο τους, όσο η μαμά φροντίζει το βρέφος. Το σημαντικό εδώ είναι το μαζί, δηλαδή η παιδική χαρά να είναι μία ευκαιρία για να βρεθούμε και να παίξουμε μαζί και όχι απλά να συνοδεύουμε το παιδί για να παίξει μόνο του ή να βρεθεί με άλλα παιδιά. Εμπλέξτε το παιδί στη φροντίδα του βρέφους εφόσον το θέλει και στο βαθμό που το ίδιο επιλέγει. Δεν χρειάζεται να πιεστεί να βοηθάει, ούτε να παίρνει ευθύνες που δεν του αναλογούν μόνο και μόνο επειδή είναι μεγαλύτερο. Φυσικά το παιδί σας μπορεί να σας φανεί πολύ μεγάλο όταν κρατήσετε ένα μωρό και πάλι στην αγκαλιά σας, αλλά είναι σημαντικό να αφήνετε στο μεγαλύτερο παιδί χώρο να επιλέγει το ίδιο αν και πόσο θέλει να εμπλέκετε στη φροντίδα του μωρού. Αναγνωρίστε τα δύσκολα συναισθήματα του παιδιού και τον πιθανό θυμό προς το βρέφος. Δείξτε αποδοχή και κατανόηση χωρίς να προσπαθήσετε να αλλάξετε αυτό που νοιώθει το παιδί. Το μήνυμα χρειάζεται να είναι ξεκάθαρο. Δεν επιτρέπεται η επιθετική συμπεριφορά αλλά είστε εκεί να ακούσετε το θυμό του. Μπορεί το παιδί να πει «Να το στείλεις πάλι πίσω». Αντί για να πείτε «Μα τι είναι αυτά που λες αφού το αγαπάς το μωράκι μας…» Πείτε του «Είσαι θυμωμένη/νος. Μερικές φορές νοιώθεις ότι θα ήθελες το μωρό να γυρνούσε πίσω». Με αυτό τον τρόπο επιτρέπετε στο παιδί να εκφράσει το θυμό του και να νοιώσει ότι είναι εντάξει να είναι θυμωμένο και να σας το λέει, αλλά δεν είναι εντάξει να είναι βίαιο. Πάρτε το παιδί σας αγκαλιά και παίξτε ότι το ίδιο είναι μωρό και ότι το φροντίζετε σαν να είναι και πάλι βρέφος. Κουνήστε το στην αγκαλιά σας σαν να είναι μωράκι, τραγουδήστε του ένα νανούρισμα… Αυτό είναι ένα παιχνίδι που μπορεί να αρέσει πολύ στο παιδί χωρίς να σημαίνει ότι παλινδρομεί σε ένα προηγούμενο αναπτυξιακό στάδιο, οπότε αφήστε το να κάνει το βρέφος χωρίς φόβο και ενοχές. Ως προς το νέο βρέφος, προσπαθήστε να μην συγκρατήσετε την εκδήλωση αγάπης σας. Φιλήστε το και αγκαλιάστε το όσο συχνά το νοιώθετε ακόμα και όταν είστε όλοι μαζί, χωρίς να φοβάστε μήπως ζηλέψει το άλλο σας παιδί. Είναι σημαντικό το μεγαλύτερο παιδί να βλέπει ότι αγαπάτε το μωρό και ότι του δείχνετε την αγάπη σας ενώ το ίδιο δεν στερείται την αγάπη, την αγκαλιά και την επαφή μαζί σας. Έτσι δεν θα νοιώσει ότι απειλείται από τη νέα παρουσία. Τέλος, δώστε στον εαυτό σας χρόνο να προσαρμοστεί στη νέα συνθήκη και ζητήστε βοήθεια αν τη χρειαστείτε, καθώς όσο καλά προετοιμασμένοι κι αν είστε, η προσαρμογή μπορεί να γίνει δύσκολη όταν γίνει με πίεση και βιασύνη.
Θα ήθελα να ξεκινήσω με την αναφορά μου στον ρόλο της γυναίκας με ένα απόσπασμα που αποτελεί πραγματικό διάλογο με ένα κορίτσι 12 ετών: Κορίτσι: «Πάντως εγώ το έχω πει πολλές φορές…θα ήθελα να ήμουν αγόρι». Ντένια: «Τι σε κάνει να το λες αυτό;» Κορίτσι: «Έχω παρατηρήσει ότι οι μαμάδες των αγοριών φέρονται διαφορετικά.» Εγώ: «Δηλαδή; Πώς διαφορετικά;» Κορίτσι: «Είναι πιο ελαστικές. Ενώ οι μαμάδες των κοριτσιών δεν είναι ευχαριστημένες με τίποτα». Σάστισα για λίγο όταν κατάλαβα ότι μέσα σε μία πρόταση το κοριτσάκι αυτό, στην πολύ αρχή της εφηβείας του, είχε χωρέσει μία ολόκληρη κοσμοθεωρία για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σήμερα. Πόσες απαιτήσεις- προσδοκίες διαπερνούν - ρητά και άρρητα - την ανατροφή των κοριτσιών, από μαμάδες που καλούνται και οι ίδιες να ανταποκριθούν σε απαιτήσεις- προσδοκίες του συντροφικού, επαγγελματικού, κοινωνικού περιβάλλοντος, αλλά και των δικών τους μαμάδων, που κι αυτές κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε ανάλογες απαιτήσεις / προσδοκίες, κ.ο.κ. Και αυτό δεν σημαίνει ότι τα αγόρια δεν περνάνε δύσκολα, καθώς και αυτά γαλουχούνται σε στερεότυπα και κοινωνικές επιταγές για το τι σημαίνει άντρας. Στερεότυπα που, ευτυχώς, έχουν μπει σε αμφισβήτηση, καθώς φαίνεται ότι φέρνουν τους σύγχρονους άντρες σε αδιέξοδα. Αυτό που κράτησα από τα λόγια του κοριτσιού αυτού όμως και που πιστεύω ότι εκφράζει την αλήθεια πολλών γυναικών είναι το συναίσθημα: «δεν είναι ευχαριστημένες με τίποτα». Μιλώντας με γυναίκες διαφόρων ηλικιακών ομάδων και μορφωτικών επιπέδων, μέσα από τη δουλειά μου αλλά και όχι μόνο, αυτό που βλέπω είναι γυναίκες να προσπαθούν. Προσπαθούν να είναι καλές σύζυγοι, στοργικές μητέρες, πετυχημένες επαγγελματίες, όμορφες, αδύνατες, κοινωνικές.... Προσπαθούν να ανταπεξέλθουν σε πολλούς ρόλους και νοιώθουν αποτυχία, ματαίωση ή ακόμα και ενοχή όταν δεν τα καταφέρνουν. Και η προσπάθεια αυτή είναι συνήθως μοναχική. Είτε γιατί δεν έχουν ανθρώπους αρκετά κοντινούς να το επικοινωνήσουν όλο αυτό με ασφάλεια, είτε γιατί δεν ξέρουν να μοιράζονται, είτε γιατί δεν βρίσκουν το χρόνο είτε γιατί και αυτές οι ίδιες δεν ξέρουν ότι προσπαθούν τόσο. Οπότε, έχουμε γυναίκες που προσπαθούν μόνες. Και μάλιστα, γυναίκες που ενώ προσπαθούν τόσο, «δεν είναι ποτέ ευχαριστημένες με τίποτα». Άλλωστε η προσπάθεια δεν έχει ταβάνι… Ας κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο… Η γυναίκα στις παραδοσιακές κοινωνίες έπαιρνε δύναμη μέσα από την προσφορά: δίνοντας στους άλλους κέρδιζε την εκτίμηση και την αναγνώρισή τους, με άμεσο αντίκτυπο στην αυτοεκτίμησή της. Τα δύο στοιχεία που ήταν κεντρικά στην ταυτότητά της ήταν η προσφορά και η δύναμη. Στις παραδοσιακές οικογένειες η γυναίκα κέρδιζε το σεβασμό και την εκτίμηση των γύρω της μόνο από το ρόλο της ως μάνα. Η σχέση μητέρας- παιδιού θεωρείται, μέχρι και σήμερα ίσως, η πιο στενή σχέση ζωής. Παρ' όλα αυτά, ήταν γενικά παραδεκτό πως η γυναίκα κατείχε δύναμη, την οποία αναγκαζόταν να κρύβει ή να χρησιμοποιεί με έμμεσο τρόπο. Σύμφωνα με ένα γνωμικό, «ο άντρας είναι το κεφάλι της οικογένειας και η γυναίκα ο λαιμός». Αξίζει να σημειώσουμε πως οι γυναίκες αυτές λειτουργούσαν σε ένα περιβάλλον που τους παρείχε βιολογική και συναισθηματική ασφάλεια και είχαν απόλυτη επίγνωση των προσδοκιών των άλλων καθώς και του σκοπού της ζωής τους: αυτά που απλόχερα έδιναν στους άλλους, απλόχερα επέστρεφαν σ’ αυτές με τη μορφή της συναισθηματικής κάλυψης και της κοινωνικής αναγνώρισης. Έτσι, όλοι ήταν ικανοποιημένοι. Τα δεδομένα άλλαξαν όταν επικράτησε η αστική, πυρηνική οικογένεια. Ο άντρας πλέον καλύπτει τις υλικές ανάγκες της οικογένειας, ενώ η γυναίκα αναλαμβάνει το ρόλο της νοικοκυράς και θέλοντας να συνεχίσει να προσφέρει - αφού έχει βιώσει πως το να δίνεις είναι καλό - στρέφεται στα παιδιά της. Τα παιδιά δίνουν νόημα στην ύπαρξή της, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι μέσα απ’ αυτά προσπαθεί να καλύψει δικές της ανάγκες. Εντωμεταξύ η συζυγική σχέση καθίσταται ανύπαρκτη. Σαν αποτέλεσμα, η γυναίκα στις αστικές οικογένειες δίνει, χωρίς να παίρνει τίποτα πίσω. Εισπράττει απογοήτευση τόσο από τα παιδιά όσο και από της σχέση της με το σύζυγο. Στρέφεται έτσι στο επάγγελμα. Προσπαθεί να βρει τη δικαίωση που αναζητά μέσα από την επαγγελματική χειραφέτησή της. Φτάνουμε έτσι στη σημερινή εποχή. Στη σημερινή κοινωνία, με τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν, οι περισσότερες γυναίκες εργάζονται. Αυτό που παρατηρείται όμως δεν είναι η ευχαρίστηση από την εργασία, την προσφορά, την κοινωνικότητα και την οικονομική ανεξαρτησία, αλλά κούραση, καβγάδες και ένα συναίσθημα ανικανοποίητου. Οι άντρες, κουβαλητές από ανέκαθεν, δεν βρίσκουν ρόλο στην οικογένεια. Μέχρι τώρα, ο ρόλος τους ήταν να φέρνουν στο σπίτι τα απαραίτητα. Τώρα αυτό μπορούν να το κάνουν και οι γυναίκες. Τι μένει λοιπόν γι’ αυτούς; Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες έχουν μάθει πως είναι υπεύθυνες για όλα: το σπίτι, τα παιδιά, τη δουλειά, την εξωτερική εμφάνιση. Σαν να υπάρχει μία άρρητη εντολή που περνάει από τη μία γενιά στην επόμενη: «η γυναίκα κρατάει το σπίτι». Κάτι σας θυμίζει; Και εργαζόμενη και γυναίκα… Η εργαζόμενη μητέρα απολαμβάνει την οικονομική ανεξαρτησία της, τη χαρά της δημιουργίας και της κοινωνικότητας, την προσωπική καταξίωση, έχει γνωριμίες και οργανώνει το χρόνο της, έχοντας το προνόμιο οι αρμοδιότητές της να μην περιορίζονται σε τέσσερεις τοίχους. Από την άλλη πλευρά, η μητέρα που δεν εργάζεται έχει περισσότερο προσωπικό χρόνο και μπορεί έτσι να απολαμβάνει περισσότερο χρόνο με τα παιδιά και το σύζυγο, όντας απαλλαγμένη από τα εργασιακά άγχη. Επίσης, δεν έχει συμμετοχή σε ό, τι αφορά το πορτοφόλι της οικογένειας, γεγονός που την απαλλάσσει από περαιτέρω ανησυχίες. Μοιάζει να έχει μία ζωή χωρίς στρες και έγνοιες. Στην πραγματικότητα όμως, τα πλεονεκτήματα της εργαζόμενης μητέρας είναι τα μειονεκτήματα της μη εργαζόμενης μητέρας και το αντίστροφο. Ό,τι απολαμβάνει η εργαζόμενη μητέρα, το στερείται αυτή που δεν εργάζεται (και το ανάποδο). Κάπως έτσι αρχίζουν τα πράγματα να ξεφεύγουν από λογικές τύπου άσπρο-μαύρο. Κάπως έτσι αρχίζουμε να βλέπουμε και όλες τις αποχρώσεις του γκρι… Η γυναίκα σήμερα Θα έλεγα πως η πρόκληση για τη σύγχρονη γυναίκα είναι να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο του ανικανοποίητου. Με άλλα λόγια, να δώσει χώρο και χρόνο στον εαυτό της για να συνδεθεί με ό,τι είναι αυτό που την ικανοποιεί, τη θρέφει και της δίνει δύναμη, για να συνεχίσει να προσφέρει όπου η ίδια θέλει και έχει νόημα. Δεν είναι όσο εύκολο ακούγεται. Καταρχήν δεν της το έμαθε κανείς. Μέχρι τώρα στις προηγούμενες γενιές η ικανοποίηση-ειδικά στο γυναικείο φύλο- εν αποτελούσε προτεραιότητα και μάλλον ερχόταν σε αντίθεση με τα κυρίαρχα μοτίβα της θυσίας, της προσφοράς και της υποταγής. Επιπρόσθετα, κάθε τι καινούριο θέλει χρόνο. Το οικείο έχει μεγάλη δύναμη, άσχετα αν έχει και κόστος. Αξίζει όμως να θυμάσαι: έχεις τη δύναμη. Εσύ διαλέγεις πώς θα την αξιοποιήσεις.

Οι γυναίκες του σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

Θα ήθελα να ξεκινήσω με την αναφορά μου στον ρόλο της γυναίκας με ένα απόσπασμα που αποτελεί πραγματικό διάλογο με ένα κορίτσι 12 ετών: Κορίτσι: «Πάντως εγώ το έχω πει πολλές φορές…θα ήθελα να ήμουν αγόρι». Ντένια: «Τι σε κάνει να το λες αυτό;» Κορίτσι: «Έχω παρατηρήσει ότι οι μαμάδες των αγοριών φέρονται διαφορετικά.» Εγώ: «Δηλαδή; Πώς διαφορετικά;» Κορίτσι: «Είναι πιο ελαστικές. Ενώ οι μαμάδες των κοριτσιών δεν είναι ευχαριστημένες με τίποτα». Σάστισα για λίγο όταν κατάλαβα ότι μέσα σε μία πρόταση το κοριτσάκι αυτό, στην πολύ αρχή της εφηβείας του, είχε χωρέσει μία ολόκληρη κοσμοθεωρία για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σήμερα. Πόσες απαιτήσεις- προσδοκίες διαπερνούν - ρητά και άρρητα - την ανατροφή των κοριτσιών, από μαμάδες που καλούνται και οι ίδιες να ανταποκριθούν σε απαιτήσεις- προσδοκίες του συντροφικού, επαγγελματικού, κοινωνικού περιβάλλοντος, αλλά και των δικών τους μαμάδων, που κι αυτές κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε ανάλογες απαιτήσεις / προσδοκίες, κ.ο.κ. Και αυτό δεν σημαίνει ότι τα αγόρια δεν περνάνε δύσκολα, καθώς και αυτά γαλουχούνται σε στερεότυπα και κοινωνικές επιταγές για το τι σημαίνει άντρας. Στερεότυπα που, ευτυχώς, έχουν μπει σε αμφισβήτηση, καθώς φαίνεται ότι φέρνουν τους σύγχρονους άντρες σε αδιέξοδα. Αυτό που κράτησα από τα λόγια του κοριτσιού αυτού όμως και που πιστεύω ότι εκφράζει την αλήθεια πολλών γυναικών είναι το συναίσθημα: «δεν είναι ευχαριστημένες με τίποτα». Μιλώντας με γυναίκες διαφόρων ηλικιακών ομάδων και μορφωτικών επιπέδων, μέσα από τη δουλειά μου αλλά και όχι μόνο, αυτό που βλέπω είναι γυναίκες να προσπαθούν. Προσπαθούν να είναι καλές σύζυγοι, στοργικές μητέρες, πετυχημένες επαγγελματίες, όμορφες, αδύνατες, κοινωνικές.... Προσπαθούν να ανταπεξέλθουν σε πολλούς ρόλους και νοιώθουν αποτυχία, ματαίωση ή ακόμα και ενοχή όταν δεν τα καταφέρνουν. Και η προσπάθεια αυτή είναι συνήθως μοναχική. Είτε γιατί δεν έχουν ανθρώπους αρκετά κοντινούς να το επικοινωνήσουν όλο αυτό με ασφάλεια, είτε γιατί δεν ξέρουν να μοιράζονται, είτε γιατί δεν βρίσκουν το χρόνο είτε γιατί και αυτές οι ίδιες δεν ξέρουν ότι προσπαθούν τόσο. Οπότε, έχουμε γυναίκες που προσπαθούν μόνες. Και μάλιστα, γυναίκες που ενώ προσπαθούν τόσο, «δεν είναι ποτέ ευχαριστημένες με τίποτα». Άλλωστε η προσπάθεια δεν έχει ταβάνι… Ας κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο… Η γυναίκα στις παραδοσιακές κοινωνίες έπαιρνε δύναμη μέσα από την προσφορά: δίνοντας στους άλλους κέρδιζε την εκτίμηση και την αναγνώρισή τους, με άμεσο αντίκτυπο στην αυτοεκτίμησή της. Τα δύο στοιχεία που ήταν κεντρικά στην ταυτότητά της ήταν η προσφορά και η δύναμη. Στις παραδοσιακές οικογένειες η γυναίκα κέρδιζε το σεβασμό και την εκτίμηση των γύρω της μόνο από το ρόλο της ως μάνα. Η σχέση μητέρας- παιδιού θεωρείται, μέχρι και σήμερα ίσως, η πιο στενή σχέση ζωής. Παρ' όλα αυτά, ήταν γενικά παραδεκτό πως η γυναίκα κατείχε δύναμη, την οποία αναγκαζόταν να κρύβει ή να χρησιμοποιεί με έμμεσο τρόπο. Σύμφωνα με ένα γνωμικό, «ο άντρας είναι το κεφάλι της οικογένειας και η γυναίκα ο λαιμός». Αξίζει να σημειώσουμε πως οι γυναίκες αυτές λειτουργούσαν σε ένα περιβάλλον που τους παρείχε βιολογική και συναισθηματική ασφάλεια και είχαν απόλυτη επίγνωση των προσδοκιών των άλλων καθώς και του σκοπού της ζωής τους: αυτά που απλόχερα έδιναν στους άλλους, απλόχερα επέστρεφαν σ’ αυτές με τη μορφή της συναισθηματικής κάλυψης και της κοινωνικής αναγνώρισης. Έτσι, όλοι ήταν ικανοποιημένοι. Τα δεδομένα άλλαξαν όταν επικράτησε η αστική, πυρηνική οικογένεια. Ο άντρας πλέον καλύπτει τις υλικές ανάγκες της οικογένειας, ενώ η γυναίκα αναλαμβάνει το ρόλο της νοικοκυράς και θέλοντας να συνεχίσει να προσφέρει - αφού έχει βιώσει πως το να δίνεις είναι καλό - στρέφεται στα παιδιά της. Τα παιδιά δίνουν νόημα στην ύπαρξή της, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι μέσα απ’ αυτά προσπαθεί να καλύψει δικές της ανάγκες. Εντωμεταξύ η συζυγική σχέση καθίσταται ανύπαρκτη. Σαν αποτέλεσμα, η γυναίκα στις αστικές οικογένειες δίνει, χωρίς να παίρνει τίποτα πίσω. Εισπράττει απογοήτευση τόσο από τα παιδιά όσο και από της σχέση της με το σύζυγο. Στρέφεται έτσι στο επάγγελμα. Προσπαθεί να βρει τη δικαίωση που αναζητά μέσα από την επαγγελματική χειραφέτησή της. Φτάνουμε έτσι στη σημερινή εποχή. Στη σημερινή κοινωνία, με τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν, οι περισσότερες γυναίκες εργάζονται. Αυτό που παρατηρείται όμως δεν είναι η ευχαρίστηση από την εργασία, την προσφορά, την κοινωνικότητα και την οικονομική ανεξαρτησία, αλλά κούραση, καβγάδες και ένα συναίσθημα ανικανοποίητου. Οι άντρες, κουβαλητές από ανέκαθεν, δεν βρίσκουν ρόλο στην οικογένεια. Μέχρι τώρα, ο ρόλος τους ήταν να φέρνουν στο σπίτι τα απαραίτητα. Τώρα αυτό μπορούν να το κάνουν και οι γυναίκες. Τι μένει λοιπόν γι’ αυτούς; Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες έχουν μάθει πως είναι υπεύθυνες για όλα: το σπίτι, τα παιδιά, τη δουλειά, την εξωτερική εμφάνιση. Σαν να υπάρχει μία άρρητη εντολή που περνάει από τη μία γενιά στην επόμενη: «η γυναίκα κρατάει το σπίτι». Κάτι σας θυμίζει; Και εργαζόμενη και γυναίκα… Η εργαζόμενη μητέρα απολαμβάνει την οικονομική ανεξαρτησία της, τη χαρά της δημιουργίας και της κοινωνικότητας, την προσωπική καταξίωση, έχει γνωριμίες και οργανώνει το χρόνο της, έχοντας το προνόμιο οι αρμοδιότητές της να μην περιορίζονται σε τέσσερεις τοίχους. Από την άλλη πλευρά, η μητέρα που δεν εργάζεται έχει περισσότερο προσωπικό χρόνο και μπορεί έτσι να απολαμβάνει περισσότερο χρόνο με τα παιδιά και το σύζυγο, όντας απαλλαγμένη από τα εργασιακά άγχη. Επίσης, δεν έχει συμμετοχή σε ό, τι αφορά το πορτοφόλι της οικογένειας, γεγονός που την απαλλάσσει από περαιτέρω ανησυχίες. Μοιάζει να έχει μία ζωή χωρίς στρες και έγνοιες. Στην πραγματικότητα όμως, τα πλεονεκτήματα της εργαζόμενης μητέρας είναι τα μειονεκτήματα της μη εργαζόμενης μητέρας και το αντίστροφο. Ό,τι απολαμβάνει η εργαζόμενη μητέρα, το στερείται αυτή που δεν εργάζεται (και το ανάποδο). Κάπως έτσι αρχίζουν τα πράγματα να ξεφεύγουν από λογικές τύπου άσπρο-μαύρο. Κάπως έτσι αρχίζουμε να βλέπουμε και όλες τις αποχρώσεις του γκρι… Η γυναίκα σήμερα Θα έλεγα πως η πρόκληση για τη σύγχρονη γυναίκα είναι να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο του ανικανοποίητου. Με άλλα λόγια, να δώσει χώρο και χρόνο στον εαυτό της για να συνδεθεί με ό,τι είναι αυτό που την ικανοποιεί, τη θρέφει και της δίνει δύναμη, για να συνεχίσει να προσφέρει όπου η ίδια θέλει και έχει νόημα. Δεν είναι όσο εύκολο ακούγεται. Καταρχήν δεν της το έμαθε κανείς. Μέχρι τώρα στις προηγούμενες γενιές η ικανοποίηση-ειδικά στο γυναικείο φύλο- εν αποτελούσε προτεραιότητα και μάλλον ερχόταν σε αντίθεση με τα κυρίαρχα μοτίβα της θυσίας, της προσφοράς και της υποταγής. Επιπρόσθετα, κάθε τι καινούριο θέλει χρόνο. Το οικείο έχει μεγάλη δύναμη, άσχετα αν έχει και κόστος. Αξίζει όμως να θυμάσαι: έχεις τη δύναμη. Εσύ διαλέγεις πώς θα την αξιοποιήσεις.
Αν και ο έρωτας δεν έχει εποχή, πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν πως το καλοκαίρι είναι η πιο ερωτική εποχή του χρόνου. ‘Ίσως και όχι άδικα. Τους καλοκαιρινούς μήνες ενισχύεται η διάθεσή μας για διασκέδαση και καινούργιες περιπέτειες, ενώ, ο ήλιος, η θάλασσα, οι έναστροι ουρανοί και οι φεγγαράδες, σε συνδυασμό με την ανεμελιά και τη ξεγνοιασιά των διακοπών, δημιουργούν ένα ειδυλλιακό σκηνικό για να ευδοκιμήσει ένας έρωτας. Το καλοκαίρι θα μπορούσαμε να πούμε πως σηματοδοτεί μια διάθεση αλλαγής στη ζωή μας. Πως γεννιέται μια ανάγκη «φυγής» από τις συνήθειες της καθημερινότητας.… Οι μέρες γίνονται μεγαλύτερες και τις περισσότερες ώρες της ημέρας τις ζούμε στο ΦΩΣ. Ο βιορυθμός μας αλλάζει, ήμαστε ευδιάθετοι, νιώθουμε μεγαλύτερη όρεξη και έχουμε περισσότερη ενέργεια. Σύμφωνα με έρευνες, κατά τους θερινούς μήνες, λόγω των καιρικών συνθηκών (υψηλή θερμοκρασία, έντονο φως), προκαλούνται νευροχημικές αλλαγές στη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος, ευνοώντας την ερωτική διάθεση. Δηλαδή, αυξάνονται τα ποσοστά πλήθους ορμονών στον εγκέφαλό μας, όπως η ορμόνη της χαράς (σεροτονίνη), η ορμόνης της αγάπης (ωοκιτίνη), η ορμόνη του σεξ (τεστοστερόνη), οι οποίες σχετίζονται με την ανάγκη μας για σύνδεση και συντροφικότητα. Με σύμμαχο, λοιπόν, το καλοκαιρινό κλίμα, βελτιώνεται η ψυχολογία μας, μειώνονται οι αρνητικές σκέψεις και τα επίπεδα του στρες και του άγχους. Η αυτοπεποίθηση ανεβαίνει, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να φλερτάρει, να γίνει πιο αυθόρμητος, να νιώσει ποθητός. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι την καλοκαιρινή περίοδο όλα βιώνονται σε έντονο ρυθμό, νιώθουμε μεγαλύτερη ευεξία, βγαίνουμε περισσότερο έξω και γενικότερα “ζούμε” περισσότερο. Εκτός, όμως, από τους βιολογικούς και ψυχολογικούς παράγοντες που συνωμοτούν ώστε το καλοκαιρινό σκηνικό να γίνεται ακόμα πιο ερωτικό, υπάρχει και ο παράγοντας «καλοκαιρινές διακοπές»! Ο ενθουσιασμός μας για καλοκαιρινές διακοπές, ανεμελιά και ξεκούραση, ενισχύει τη φυσιολογική μας διέγερση, που πολλές φορές μετατρέπεται σε σεξουαλική (θεωρία μεταφοράς ενθουσιασμού). Εν ολίγοις, το καλοκαίρι αφυπνίζεται η ερωτική μας εικόνα, η ξεχασμένη τόσους μήνες στην πίεση και τα άγχη της δουλείας και της χειμερινής καθημερινότητας. Η επιθυμία να ερωτευτούμε, να βιώσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να δούμε τα όριά του, γίνεται πιο έντονη ως προς την εύρεση- απόκτηση ενός καινούργιου, ή και όχι, έρωτα. Το ερώτημα όμως, παραμένει: «Μπορεί ένας καλοκαιρινός έρωτας να κρατήσει και να εξελιχθεί σε σχέση;» Η απάντηση είναι: Ναι! Το καλοκαίρι αυτό το ζήσαμε ωραία! Γελάσαμε, διασκεδάσαμε, ξενυχτήσαμε καρδιοχτυπώντας αγκαλιά κάτω από τα αστέρια…. και μετά ήρθαν οι σκέψεις! Σκέψεις αγωνίας για το τι θα συμβεί στη πορεία. Θα υπάρξει άραγε συνέχεια; Στην εποχή του καλοκαιριού έχουν αποδοθεί πολλοί καινούργιοι έρωτες! Η αλήθεια είναι, όμως, πως οι περισσότεροι από αυτούς ενοχοποιούνται για τη σύντομη διάρκειά τους. Τους κατατρέχει θα λέγαμε μια “ματαίωση”. Αυτό που συχνά συμβαίνει στα καλοκαιρινά ειδύλλια είναι πως υπό το πρίσμα της χαλαρής διάθεσης που συμπαρασύρεται από την ερωτική επιθυμία, αλλά και λόγω του ιδανικού σκηνικού που προσφέρεται αυτή την εποχή, τα κριτήρια ως προς την επιλογή συντρόφου κάμπτονται . • Η βαθιά επιθυμία για ικανοποίηση της ανάγκης μας να ερωτευτούμε, να νιώσουμε θελκτικοί, να αγαπήσουμε, ακόμη και να ξεπεράσουμε έναν παλιό μας έρωτα, τις περισσότερες φορές δεν μας επιτρέπει να φιλτράρουμε ιδιαίτερα αυτές τις γνωριμίες, ώστε να καταλάβουμε από την αρχή ότι δεν είναι κατάλληλες. • Επιπλέον, μην ξεχνάμε και τους “μυθοποιημένους” έρωτες του καλοκαιριού. Μέσω της εξιδανίκευσης ερωτευόμαστε τη συνθήκη και όχι το ίδιο το πρόσωπο. • Ακόμα, πολλοί θεωρούν πως ένας καλοκαιρινός έρωτας δεν μπορεί να είναι τίποτα περισσότερο πέρα από αυτό που λέει και προσδιορίζει το όνομά του. Εντάξει, αυτό ακούγεται δίκαιο, στην περίπτωση όμως που το έτερον μέλος το γνωρίζει εξαρχής και συμφωνεί. • Άλλες φορές πάλι, φεύγοντας το καλοκαίρι, παίρνει μαζί του όλη εκείνη την ανεμελιά και την ωραία διάθεση που το χαρακτηρίζει. Δυστυχώς όμως, το ζευγάρι δε μπορεί να ανταποκριθεί στην αλλαγή του καινούργιου σκηνικού, με τη ρουτίνα και τα άγχη της καθημερινότητας. Αυτές είναι κάποιες από τις συνηθέστερες απόψεις για την έκβαση ενός καλοκαιρινού έρωτα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορεί ένα «καλοκαιρινό φλερτ» να φέρει δυο ανθρώπους κοντά και να καταλήξουν μαζί. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως η ποιότητα μιας σχέσης καθορίζεται από τη προσωπικότητα και τη συμπεριφορά των ατόμων που τη συνθέτουν και όχι από μια συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν, να είμαστε συντονισμένοι με το συναίσθημά μας, να μη χάνουμε το σημείο αναφοράς μας και με αυθεντικότητα και ειλικρίνεια να επικοινωνούμε στο άτομο που μοιραζόμαστε, αυτή την εμπειρία, τις σκέψεις και τις προσδοκίες μας…. δείχνοντας όλες τις πλευρές του εαυτού μας και όχι μόνο την “καλοκαιρινή”. Αν φέτος το καλοκαίρι μας βρουν τα βέλη του έρωτα να ζήσουμε την εμπειρία και να την κάνουμε τροφή για “γνώση”. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, σημασία έχει να έχει κάτι από εμάς.

Οι καλοκαιρινοί Έρωτες

Διαβάστε περισσότερα

Αν και ο έρωτας δεν έχει εποχή, πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν πως το καλοκαίρι είναι η πιο ερωτική εποχή του χρόνου. ‘Ίσως και όχι άδικα. Τους καλοκαιρινούς μήνες ενισχύεται η διάθεσή μας για διασκέδαση και καινούργιες περιπέτειες, ενώ, ο ήλιος, η θάλασσα, οι έναστροι ουρανοί και οι φεγγαράδες, σε συνδυασμό με την ανεμελιά και τη ξεγνοιασιά των διακοπών, δημιουργούν ένα ειδυλλιακό σκηνικό για να ευδοκιμήσει ένας έρωτας. Το καλοκαίρι θα μπορούσαμε να πούμε πως σηματοδοτεί μια διάθεση αλλαγής στη ζωή μας. Πως γεννιέται μια ανάγκη «φυγής» από τις συνήθειες της καθημερινότητας.… Οι μέρες γίνονται μεγαλύτερες και τις περισσότερες ώρες της ημέρας τις ζούμε στο ΦΩΣ. Ο βιορυθμός μας αλλάζει, ήμαστε ευδιάθετοι, νιώθουμε μεγαλύτερη όρεξη και έχουμε περισσότερη ενέργεια. Σύμφωνα με έρευνες, κατά τους θερινούς μήνες, λόγω των καιρικών συνθηκών (υψηλή θερμοκρασία, έντονο φως), προκαλούνται νευροχημικές αλλαγές στη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος, ευνοώντας την ερωτική διάθεση. Δηλαδή, αυξάνονται τα ποσοστά πλήθους ορμονών στον εγκέφαλό μας, όπως η ορμόνη της χαράς (σεροτονίνη), η ορμόνης της αγάπης (ωοκιτίνη), η ορμόνη του σεξ (τεστοστερόνη), οι οποίες σχετίζονται με την ανάγκη μας για σύνδεση και συντροφικότητα. Με σύμμαχο, λοιπόν, το καλοκαιρινό κλίμα, βελτιώνεται η ψυχολογία μας, μειώνονται οι αρνητικές σκέψεις και τα επίπεδα του στρες και του άγχους. Η αυτοπεποίθηση ανεβαίνει, επιτρέπουμε στον εαυτό μας να φλερτάρει, να γίνει πιο αυθόρμητος, να νιώσει ποθητός. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι την καλοκαιρινή περίοδο όλα βιώνονται σε έντονο ρυθμό, νιώθουμε μεγαλύτερη ευεξία, βγαίνουμε περισσότερο έξω και γενικότερα “ζούμε” περισσότερο. Εκτός, όμως, από τους βιολογικούς και ψυχολογικούς παράγοντες που συνωμοτούν ώστε το καλοκαιρινό σκηνικό να γίνεται ακόμα πιο ερωτικό, υπάρχει και ο παράγοντας «καλοκαιρινές διακοπές»! Ο ενθουσιασμός μας για καλοκαιρινές διακοπές, ανεμελιά και ξεκούραση, ενισχύει τη φυσιολογική μας διέγερση, που πολλές φορές μετατρέπεται σε σεξουαλική (θεωρία μεταφοράς ενθουσιασμού). Εν ολίγοις, το καλοκαίρι αφυπνίζεται η ερωτική μας εικόνα, η ξεχασμένη τόσους μήνες στην πίεση και τα άγχη της δουλείας και της χειμερινής καθημερινότητας. Η επιθυμία να ερωτευτούμε, να βιώσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να δούμε τα όριά του, γίνεται πιο έντονη ως προς την εύρεση- απόκτηση ενός καινούργιου, ή και όχι, έρωτα. Το ερώτημα όμως, παραμένει: «Μπορεί ένας καλοκαιρινός έρωτας να κρατήσει και να εξελιχθεί σε σχέση;» Η απάντηση είναι: Ναι! Το καλοκαίρι αυτό το ζήσαμε ωραία! Γελάσαμε, διασκεδάσαμε, ξενυχτήσαμε καρδιοχτυπώντας αγκαλιά κάτω από τα αστέρια…. και μετά ήρθαν οι σκέψεις! Σκέψεις αγωνίας για το τι θα συμβεί στη πορεία. Θα υπάρξει άραγε συνέχεια; Στην εποχή του καλοκαιριού έχουν αποδοθεί πολλοί καινούργιοι έρωτες! Η αλήθεια είναι, όμως, πως οι περισσότεροι από αυτούς ενοχοποιούνται για τη σύντομη διάρκειά τους. Τους κατατρέχει θα λέγαμε μια “ματαίωση”. Αυτό που συχνά συμβαίνει στα καλοκαιρινά ειδύλλια είναι πως υπό το πρίσμα της χαλαρής διάθεσης που συμπαρασύρεται από την ερωτική επιθυμία, αλλά και λόγω του ιδανικού σκηνικού που προσφέρεται αυτή την εποχή, τα κριτήρια ως προς την επιλογή συντρόφου κάμπτονται . • Η βαθιά επιθυμία για ικανοποίηση της ανάγκης μας να ερωτευτούμε, να νιώσουμε θελκτικοί, να αγαπήσουμε, ακόμη και να ξεπεράσουμε έναν παλιό μας έρωτα, τις περισσότερες φορές δεν μας επιτρέπει να φιλτράρουμε ιδιαίτερα αυτές τις γνωριμίες, ώστε να καταλάβουμε από την αρχή ότι δεν είναι κατάλληλες. • Επιπλέον, μην ξεχνάμε και τους “μυθοποιημένους” έρωτες του καλοκαιριού. Μέσω της εξιδανίκευσης ερωτευόμαστε τη συνθήκη και όχι το ίδιο το πρόσωπο. • Ακόμα, πολλοί θεωρούν πως ένας καλοκαιρινός έρωτας δεν μπορεί να είναι τίποτα περισσότερο πέρα από αυτό που λέει και προσδιορίζει το όνομά του. Εντάξει, αυτό ακούγεται δίκαιο, στην περίπτωση όμως που το έτερον μέλος το γνωρίζει εξαρχής και συμφωνεί. • Άλλες φορές πάλι, φεύγοντας το καλοκαίρι, παίρνει μαζί του όλη εκείνη την ανεμελιά και την ωραία διάθεση που το χαρακτηρίζει. Δυστυχώς όμως, το ζευγάρι δε μπορεί να ανταποκριθεί στην αλλαγή του καινούργιου σκηνικού, με τη ρουτίνα και τα άγχη της καθημερινότητας. Αυτές είναι κάποιες από τις συνηθέστερες απόψεις για την έκβαση ενός καλοκαιρινού έρωτα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορεί ένα «καλοκαιρινό φλερτ» να φέρει δυο ανθρώπους κοντά και να καταλήξουν μαζί. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως η ποιότητα μιας σχέσης καθορίζεται από τη προσωπικότητα και τη συμπεριφορά των ατόμων που τη συνθέτουν και όχι από μια συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν, να είμαστε συντονισμένοι με το συναίσθημά μας, να μη χάνουμε το σημείο αναφοράς μας και με αυθεντικότητα και ειλικρίνεια να επικοινωνούμε στο άτομο που μοιραζόμαστε, αυτή την εμπειρία, τις σκέψεις και τις προσδοκίες μας…. δείχνοντας όλες τις πλευρές του εαυτού μας και όχι μόνο την “καλοκαιρινή”. Αν φέτος το καλοκαίρι μας βρουν τα βέλη του έρωτα να ζήσουμε την εμπειρία και να την κάνουμε τροφή για “γνώση”. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, σημασία έχει να έχει κάτι από εμάς.
Τα σημερινά παιδιά κατακλύζονται από πρότυπα προερχόμενα τόσο από τις σημαντικές σχέσεις της ζωής τους: γονείς, συγγενείς, δάσκαλοι, όσο και από ερεθίσματα της καθημερινότητας τους: παιδικοί ήρωες, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Social Media. “ Ένα πρότυπο προσανατολίζει και καθοδηγεί τον άνθρωπο, δίνοντας κατεύθυνση και νόημα στη ζωή του. Αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση ή αποφυγή, όπως επίσης εμπνέει και βοηθάει σημαντικά, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου”. Διαμορφώνοντας πρότυπα… Τα παιδιά, από τη γέννησή τους ακόμα, παρατηρούν και επεξεργάζονται τα ερεθίσματα που παίρνουν από το περιβάλλον τους. Μιμούνται συμπεριφορές που βλέπουν στους σημαντικούς άλλους και ειδικά τους γονείς τους κι έτσι μαθαίνουν και αρχίζουν να κατανοούν το περιβάλλον τους. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, κάνουν την εμφάνιση τους νέα πρότυπα, τα οποία θα επηρεάσουν με τη σειρά τους τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του. Το σχολείο είναι η δεύτερη σημαντική κοινωνική ομάδα που εισέρχεται το παιδί μετά την οικογένεια. Είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, ένα σύστημα με συγκεκριμένους κανόνες και πρότυπα συμπεριφορών, που το παιδί καλείται να ακολουθήσει, ώστε να ενταχθεί ομαλά και να γίνει αποδεκτό. Σ’ αυτό, θα παίξει σημαντικό ρόλο ο δάσκαλος, στον οποίο το παιδί θα προσδώσει στοιχεία γονεϊκού ρόλου και θα ταυτιστεί μαζί του, με σκοπό να μπορέσει μέσα από μια σχέση ασφάλειας, να ενταχθεί ομαλά στο σχολικό γίγνεσθαι. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, παρατηρείται να μειώνεται το κύρος των γονιών και εκπαιδευτικών και να ενισχύεται η επιρροή των συνομηλίκων, οι οποίοι λειτουργούν ως ένα σημαντικό πρότυπο για τα παιδιά της ηλικίας αυτής. Πρωταρχικό ρόλο, βέβαια, παίζουν και τα κοινωνικά πρότυπα. Ιδιαίτερα, στη σημερινή εποχή, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα Social Media πρωτοστατούν στη διαμόρφωση και προβολή προτύπων, κυρίως από το χώρο του θεάματος όπως, τραγουδιστές, μοντέλα, αθλητές, ηθοποιοί, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν ένα ιδεατό τρόπο ζωής. Παιδιά και έφηβοι ταυτίζονται μαζί τους και θέλουν να τους μοιάσουν προσδοκώντας με αυτό τον τρόπο να ευτυχήσουν. Το πώς και σε ποιο βαθμό θα επηρεαστούν τα παιδιά από αυτά τα κοινωνικά πρότυπα, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς, συνήθως, δεν ανταποκρίνονται στη πραγματικότητα και δεν δίνουν έμφαση στο χτίσιμο ουσιαστικών σχέσεων και επιτευγμάτων που κατακτούνται με κόπο. Πώς μπορούν οι γονείς και το περιβάλλον να οδηγήσουν στη διαμόρφωση υγιών προτύπων; Οι γονείς, είναι οι πρώτοι δάσκαλοι και σημαντικά πρότυπα για τα παιδιά. Μέσα από τη δική τους στάση απέναντι στη ζωή, τις συνήθειες και τις αξίες τους, τους μαθαίνουν πώς να πορευθούν. Τα παιδιά βλέποντας πώς οι γονείς επικοινωνούν, σχετίζονται, διεκδικούν, διαχειρίζονται και αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα τους, παίρνουν μαθήματα για το πώς τα ίδια θα πράξουν ανάλογα στη δική τους ζωή. Μαθαίνουν να «κρατάνε», από τις συμπεριφορές και τις στάσεις των γονιών τους, τόσο τα λειτουργικά κομμάτια, όσο και τα δυσλειτουργικά κομμάτια, συνήθως χωρίς να το συνειδητοποιούν. Οι συμβουλές και οι νουθεσίες που δε συνάδουν με πράξεις από τη μεριά των γονιών, δύσκολα αφομοιώνονται από τα παιδιά. Για παράδειγμα, γονείς που αγαπούν το διάβασμα και τη γνώση, καλλιεργούν στα παιδιά τους την ίδια αγάπη. Γονείς που μεταξύ τους επικοινωνούν, συνεργάζονται και εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο, μαθαίνουν στα παιδιά του πώς να φτιάξουν και τις δικές τους σχέσεις. Ακόμα, γονείς που παραδέχονται τα λάθη τους και προσπαθούν να τα διορθώσουν, βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν ότι κανείς δεν είναι τέλειος και μπορούν να επανορθώσουν. Επομένως, οι γονείς, με τις πράξεις τους και όχι με τα λόγια τους, δίνουν το παράδειγμα στα παιδιά τους και τα βοηθούν να διαμορφώσουν το χαρακτήρα τους, να κοινωνικοποιηθούν και να ενταχθούν ομαλά στο κοινωνικό σύνολο. Αυτό είναι και το ποιο σημαντικό που θα πρέπει να θυμούνται οι γονείς όταν πιέζουν τα παιδιά να κάνουν πράγματα που οι ίδιοι δεν κάνουν και δεν θα έκαναν. Επιπλέον, οι γονείς αναπτύσσοντας μια σχέση εμπιστοσύνης και αποδοχής με τα παιδιά τους, θα κάνουν τα ίδια να νιώθουν περισσότερο άνετα να προσεγγίζουν τους γονείς ώστε να μοιραστούν τις δυσκολίες τους. Με τον τρόπο αυτό, ο γονιός είναι παρών στη ζωή του παιδιού και μπορεί να το συμβουλέψει και να το καθοδηγήσει προς τη μίμηση υγιών προτύπων και λειτουργικών συμπεριφορών. Επίσης, βοηθά το παιδί, μεγαλώνοντας να αναπτύξει κριτήρια, στάσεις και συμπεριφορές, που θα το βοηθήσουν στην ομαλή ένταξή του στη κοινωνία αλλά και στη λήψη σημαντικών αποφάσεων στη ζωή του. Η αλήθεια είναι ότι ο γονιός φέρει μεγάλη ευθύνη ώστε να λειτουργήσει ως ένα θετικό πρότυπο για το παιδί του. Στο μυαλό πολλών γονιών αυτό μεταφράζεται με μια προσδοκία τελειότητας από τη πλευρά τους: να λύνουν τις διαφορές τους πάντα ήρεμα, να μη φωνάζουν, να μη θυμώνουν, να μην έχουν συνήθειες που τα παιδιά τους δεν θα ήθελαν να αποκτήσουν (π.χ. το κάπνισμα) και η λίστα αυτή μπορεί να μη τελειώνει ποτέ…… Με έναν τρόπο, δηλαδή να μην είναι «ανθρώπινοι». Ωστόσο, στη πραγματικότητα, αρκεί ο γονιός να φροντίσει να δημιουργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης και ασφάλειας με το παιδί του. Μια σχέση που να είναι κοντά του όταν θα τον χρειαστεί, να παραδέχεται τα λάθη του και να μιλάει για τα συναισθήματα του, να είναι ανοιχτός και διαθέσιμος προς το παιδί του και τις ανάγκες του. Αυτή η σχέση από μόνη της χτίζει μια δυνατή βάση γονέα-παιδιού, από την οποία το παιδί μεγαλώνοντας, θα αποφασίσει τι θα κρατήσει και τι θα αφήσει πίσω του.

Πρότυπα για τα σημερινά παιδιά, πως διαμορφώνονται;

Διαβάστε περισσότερα

Τα σημερινά παιδιά κατακλύζονται από πρότυπα προερχόμενα τόσο από τις σημαντικές σχέσεις της ζωής τους: γονείς, συγγενείς, δάσκαλοι, όσο και από ερεθίσματα της καθημερινότητας τους: παιδικοί ήρωες, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Social Media. “ Ένα πρότυπο προσανατολίζει και καθοδηγεί τον άνθρωπο, δίνοντας κατεύθυνση και νόημα στη ζωή του. Αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση ή αποφυγή, όπως επίσης εμπνέει και βοηθάει σημαντικά, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου”. Διαμορφώνοντας πρότυπα… Τα παιδιά, από τη γέννησή τους ακόμα, παρατηρούν και επεξεργάζονται τα ερεθίσματα που παίρνουν από το περιβάλλον τους. Μιμούνται συμπεριφορές που βλέπουν στους σημαντικούς άλλους και ειδικά τους γονείς τους κι έτσι μαθαίνουν και αρχίζουν να κατανοούν το περιβάλλον τους. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, κάνουν την εμφάνιση τους νέα πρότυπα, τα οποία θα επηρεάσουν με τη σειρά τους τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του. Το σχολείο είναι η δεύτερη σημαντική κοινωνική ομάδα που εισέρχεται το παιδί μετά την οικογένεια. Είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, ένα σύστημα με συγκεκριμένους κανόνες και πρότυπα συμπεριφορών, που το παιδί καλείται να ακολουθήσει, ώστε να ενταχθεί ομαλά και να γίνει αποδεκτό. Σ’ αυτό, θα παίξει σημαντικό ρόλο ο δάσκαλος, στον οποίο το παιδί θα προσδώσει στοιχεία γονεϊκού ρόλου και θα ταυτιστεί μαζί του, με σκοπό να μπορέσει μέσα από μια σχέση ασφάλειας, να ενταχθεί ομαλά στο σχολικό γίγνεσθαι. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, παρατηρείται να μειώνεται το κύρος των γονιών και εκπαιδευτικών και να ενισχύεται η επιρροή των συνομηλίκων, οι οποίοι λειτουργούν ως ένα σημαντικό πρότυπο για τα παιδιά της ηλικίας αυτής. Πρωταρχικό ρόλο, βέβαια, παίζουν και τα κοινωνικά πρότυπα. Ιδιαίτερα, στη σημερινή εποχή, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα Social Media πρωτοστατούν στη διαμόρφωση και προβολή προτύπων, κυρίως από το χώρο του θεάματος όπως, τραγουδιστές, μοντέλα, αθλητές, ηθοποιοί, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν ένα ιδεατό τρόπο ζωής. Παιδιά και έφηβοι ταυτίζονται μαζί τους και θέλουν να τους μοιάσουν προσδοκώντας με αυτό τον τρόπο να ευτυχήσουν. Το πώς και σε ποιο βαθμό θα επηρεαστούν τα παιδιά από αυτά τα κοινωνικά πρότυπα, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς, συνήθως, δεν ανταποκρίνονται στη πραγματικότητα και δεν δίνουν έμφαση στο χτίσιμο ουσιαστικών σχέσεων και επιτευγμάτων που κατακτούνται με κόπο. Πώς μπορούν οι γονείς και το περιβάλλον να οδηγήσουν στη διαμόρφωση υγιών προτύπων; Οι γονείς, είναι οι πρώτοι δάσκαλοι και σημαντικά πρότυπα για τα παιδιά. Μέσα από τη δική τους στάση απέναντι στη ζωή, τις συνήθειες και τις αξίες τους, τους μαθαίνουν πώς να πορευθούν. Τα παιδιά βλέποντας πώς οι γονείς επικοινωνούν, σχετίζονται, διεκδικούν, διαχειρίζονται και αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα τους, παίρνουν μαθήματα για το πώς τα ίδια θα πράξουν ανάλογα στη δική τους ζωή. Μαθαίνουν να «κρατάνε», από τις συμπεριφορές και τις στάσεις των γονιών τους, τόσο τα λειτουργικά κομμάτια, όσο και τα δυσλειτουργικά κομμάτια, συνήθως χωρίς να το συνειδητοποιούν. Οι συμβουλές και οι νουθεσίες που δε συνάδουν με πράξεις από τη μεριά των γονιών, δύσκολα αφομοιώνονται από τα παιδιά. Για παράδειγμα, γονείς που αγαπούν το διάβασμα και τη γνώση, καλλιεργούν στα παιδιά τους την ίδια αγάπη. Γονείς που μεταξύ τους επικοινωνούν, συνεργάζονται και εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο, μαθαίνουν στα παιδιά του πώς να φτιάξουν και τις δικές τους σχέσεις. Ακόμα, γονείς που παραδέχονται τα λάθη τους και προσπαθούν να τα διορθώσουν, βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν ότι κανείς δεν είναι τέλειος και μπορούν να επανορθώσουν. Επομένως, οι γονείς, με τις πράξεις τους και όχι με τα λόγια τους, δίνουν το παράδειγμα στα παιδιά τους και τα βοηθούν να διαμορφώσουν το χαρακτήρα τους, να κοινωνικοποιηθούν και να ενταχθούν ομαλά στο κοινωνικό σύνολο. Αυτό είναι και το ποιο σημαντικό που θα πρέπει να θυμούνται οι γονείς όταν πιέζουν τα παιδιά να κάνουν πράγματα που οι ίδιοι δεν κάνουν και δεν θα έκαναν. Επιπλέον, οι γονείς αναπτύσσοντας μια σχέση εμπιστοσύνης και αποδοχής με τα παιδιά τους, θα κάνουν τα ίδια να νιώθουν περισσότερο άνετα να προσεγγίζουν τους γονείς ώστε να μοιραστούν τις δυσκολίες τους. Με τον τρόπο αυτό, ο γονιός είναι παρών στη ζωή του παιδιού και μπορεί να το συμβουλέψει και να το καθοδηγήσει προς τη μίμηση υγιών προτύπων και λειτουργικών συμπεριφορών. Επίσης, βοηθά το παιδί, μεγαλώνοντας να αναπτύξει κριτήρια, στάσεις και συμπεριφορές, που θα το βοηθήσουν στην ομαλή ένταξή του στη κοινωνία αλλά και στη λήψη σημαντικών αποφάσεων στη ζωή του. Η αλήθεια είναι ότι ο γονιός φέρει μεγάλη ευθύνη ώστε να λειτουργήσει ως ένα θετικό πρότυπο για το παιδί του. Στο μυαλό πολλών γονιών αυτό μεταφράζεται με μια προσδοκία τελειότητας από τη πλευρά τους: να λύνουν τις διαφορές τους πάντα ήρεμα, να μη φωνάζουν, να μη θυμώνουν, να μην έχουν συνήθειες που τα παιδιά τους δεν θα ήθελαν να αποκτήσουν (π.χ. το κάπνισμα) και η λίστα αυτή μπορεί να μη τελειώνει ποτέ…… Με έναν τρόπο, δηλαδή να μην είναι «ανθρώπινοι». Ωστόσο, στη πραγματικότητα, αρκεί ο γονιός να φροντίσει να δημιουργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης και ασφάλειας με το παιδί του. Μια σχέση που να είναι κοντά του όταν θα τον χρειαστεί, να παραδέχεται τα λάθη του και να μιλάει για τα συναισθήματα του, να είναι ανοιχτός και διαθέσιμος προς το παιδί του και τις ανάγκες του. Αυτή η σχέση από μόνη της χτίζει μια δυνατή βάση γονέα-παιδιού, από την οποία το παιδί μεγαλώνοντας, θα αποφασίσει τι θα κρατήσει και τι θα αφήσει πίσω του.
Το Σχολείο αποτελεί για τα παιδιά μια δεύτερη οικογένειά. Τα παιδιά αποχωρίζονται τη φυσική τους οικογένεια για να ενταχθούν σε ένα νέο περιβάλλον στο οποίο, χρειάζεται σταδιακά να προσαρμοστούν. Αυτό κάνει ιδιαίτερα επιτακτική την ανάγκη για ένα ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, στο οποίο τα παιδιά θα πρέπει να νοιώθουν ασφαλή και οικεία. Το σχολείο λειτουργεί για τα παιδιά ως το συνοδευτικό στάδιο για την μετάβαση από την οικογένεια στην κοινωνία. • Στο οικογενειακό περιβάλλον χτίζεται η προσωπικότητα του παιδιού. • Στο σχολείο καθρεπτίζεται όλη η εμπειρία των πρώτων χρόνων του παιδιού με τους «σημαντικούς άλλους». Με λίγα λόγια το παιδί θα μεταφέρει στο σχολείο ότι έχει λάβει από τους γονείς του. Αυτό άλλωστε είναι το οικείο του, το γνώριμο του, το βίωμα του, η «μαθημένη» του κατάσταση. Συναισθήματα και συμπεριφορές παιδιών Η ηρεμία και η χαρά είναι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Είναι το συναίσθημα που παρέχει ασφάλεια. Νοιώθουν όμως όλα τα παιδιά ασφαλή; Έχουν μεταδώσει όλοι οι γονείς αυτήν την ηρεμία που χρειάζονται τα παιδιά; Στο σχολείο συναντάμε παιδιά που: 1. Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν κανόνες 2. Προκαλούν φασαρίες 3. Εκδηλώνουν επιθετικότητα. Όλα τα παραπάνω αποτελούν δύσκολες συμπροφορές, που οι δάσκαλοι καλούνται να αντιμετωπίσουν καθημερινά και οι οποίες σαφώς και δυσχεραίνουν το παιδαγωγικό τους έργο. Τι συμβαίνει όμως και αυτά τα παιδία συμπεριφέρονται με έντονο θυμό και βία; Επιλέγουν αυτές τις συμπεριφορές ή απορρέουν αβίαστα; Πώς διαμορφώνεται η θέση αυτών των παιδιών στην σχολική κοινότητα; Ποια η αντίδραση των υπολοίπων; Που «βρίσκονται» μέσα σε όλο αυτό οι γονείς; Ας εξετάσουμε κάποιες κατηγορίες. Παιδιά που εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες, που διασπάται εύκολα η προσοχή τους ή κινούνται διαρκώς, τείνουν να δυσκολεύονται και στα εξής: Να ακολουθήσουν κανόνες Να προσαρμοστούν σε ένα οριοθετημένο πλαίσιο Να συνεργάζονται ομαδικά. Οι δυσκολίες αυτές δυστυχώς τα παρουσιάζουν ως τους «ταραξίες» μέσα και έξω από την σχολική κοινότητα. Στην πραγματικότητα αυτά τα παιδιά νοιώθουν ανεπαρκή και επιζητούν την προσοχή με άλλους τρόπους. Παιδιά που βιώνουν την κακή σχέση των γονέων. Κάποιοι γονείς αντιμετωπίζουν τα προβλήματα τους με συγκρούσεις, ένταση και επιθετικότητα. Τα παιδιά τείνουν να αντιγράφουν αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας και να τον αναπαράγουν στο περιβάλλον του σχολείου. Παιδιά που δέχονται τη βία από την πλευρά των γονιών τους. Θυμωμένοι γονείς = θυμωμένα παιδιά. Πρόκειται για παιδιά παραμελημένα, που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ουσιαστική επικοινωνία ανάμεσα στα ίδια και τους γονείς τους. Όντας συναισθηματικά ανασφαλή, επιλέγουν να αντιδρούν με θόρυβο προκειμένου να εισπράξουν προσοχή, ακόμη και αρνητική. Η παραμέληση πολλές φορές συνδέεται με αλόγιστη χρήση οθονών, κυρίως βίαιων βιντεοπαιχνιδιών. Οι συνέπειες για τη ψυχική υγεία των παιδιών είναι ανυπολόγιστες. Οι συνέπειες στο σχολείο και την κοινωνία, επίσης δραματικές. Παιδιά που δεν κοινωνικοποιήθηκαν στην παιδική ηλικία. Ο άνθρωπος εκ φύσεως είναι κοινωνικό ον. Τα παιδιά κοινωνικοποιούνται από τη στιγμή της γέννησης τους. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ανάγκη από την παρέα συνομήλικων παιδιών, να έρχονται σε επαφή και να επικοινωνούν μέσω του παιχνιδιού. Έτσι, εκπαιδεύονται στις κοινωνικές νόρμες και γνωρίζουν τα όρια τους. Ποιος ο ρόλος του σχολείου και της εκπαιδευτικής κοινότητας; Τα παιδιά «θύματα» πρέπει να μιλάνε και να ενημερώνουν τους παιδαγωγούς και τους γονείς για ότι συμβαίνει. Τίποτα δεν είναι μη αξιολογήσιμο. Η σχολική κοινότητα χρειάζεται να είναι ευαισθητοποιημένη σε τέτοιου είδους ψυχικές καταστάσεις. Οφείλει να καλεί τους γονείς προς ενημέρωση και καθοδήγηση, ώστε να προλαμβάνονται τα χειρότερα. Γονείς και εκπαιδευτικοί καλούνται να επικοινωνούν και να συνεργάζονται. Όπως υφίσταται η επικοινωνία για τη μαθησιακή αξιολόγηση του παιδιού, αντίστοιχη βαρύτητα θα πρέπει να δίνεται και στην αξιολόγηση της συμπεριφοράς. Σχολικός Ψυχολόγος Ο ρόλος του σχολικού ψυχολόγου είναι πρώτιστής σημασίας. Είναι ο πλέον αρμόδιος να διαχειριστεί τέτοιου είδους καταστάσεις. Ομιλίες και ομάδες γονέων επίσης μπορούν να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους γονείς με άξονα το «ΑΝΑΤΡΕΦΩ ΟΧΙ ΜΕΓΑΛΩΝΩ». Τέλος, όταν οι δυσκολίες δυσχεραίνουν την ποιότητα της καθημερινότητας, κρίνεται απαραίτητη η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση. Όλα τα παιδιά χρειάζονται μια τεράστια αγκαλιά. Αυτό ονομάζεται με μια λέξη ΑΠΟΔΟΧΗ. Όταν ο ενήλικας δίνει την αποδοχή τότε και το παιδί θα την δώσει σε κάποιο άλλο παιδί. Η ταμπέλα είναι αγκάθι στην παιδική ψυχή. Ας κρατήσουμε όλοι στο μυαλό μας ότι τα παιδιά ….χρειάζονται ΑΓΑΠΗ, ΝΟΙΑΞΙΜΟ, ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΥΓΙΗ ΠΡΟΤΥΠΑ. Καλή σχολική χρονιά!

Ταραξίας του σχολείου
ή …κάτι άλλο;

Διαβάστε περισσότερα

Το Σχολείο αποτελεί για τα παιδιά μια δεύτερη οικογένειά. Τα παιδιά αποχωρίζονται τη φυσική τους οικογένεια για να ενταχθούν σε ένα νέο περιβάλλον στο οποίο, χρειάζεται σταδιακά να προσαρμοστούν. Αυτό κάνει ιδιαίτερα επιτακτική την ανάγκη για ένα ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, στο οποίο τα παιδιά θα πρέπει να νοιώθουν ασφαλή και οικεία. Το σχολείο λειτουργεί για τα παιδιά ως το συνοδευτικό στάδιο για την μετάβαση από την οικογένεια στην κοινωνία. • Στο οικογενειακό περιβάλλον χτίζεται η προσωπικότητα του παιδιού. • Στο σχολείο καθρεπτίζεται όλη η εμπειρία των πρώτων χρόνων του παιδιού με τους «σημαντικούς άλλους». Με λίγα λόγια το παιδί θα μεταφέρει στο σχολείο ότι έχει λάβει από τους γονείς του. Αυτό άλλωστε είναι το οικείο του, το γνώριμο του, το βίωμα του, η «μαθημένη» του κατάσταση. Συναισθήματα και συμπεριφορές παιδιών Η ηρεμία και η χαρά είναι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Είναι το συναίσθημα που παρέχει ασφάλεια. Νοιώθουν όμως όλα τα παιδιά ασφαλή; Έχουν μεταδώσει όλοι οι γονείς αυτήν την ηρεμία που χρειάζονται τα παιδιά; Στο σχολείο συναντάμε παιδιά που: 1. Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν κανόνες 2. Προκαλούν φασαρίες 3. Εκδηλώνουν επιθετικότητα. Όλα τα παραπάνω αποτελούν δύσκολες συμπροφορές, που οι δάσκαλοι καλούνται να αντιμετωπίσουν καθημερινά και οι οποίες σαφώς και δυσχεραίνουν το παιδαγωγικό τους έργο. Τι συμβαίνει όμως και αυτά τα παιδία συμπεριφέρονται με έντονο θυμό και βία; Επιλέγουν αυτές τις συμπεριφορές ή απορρέουν αβίαστα; Πώς διαμορφώνεται η θέση αυτών των παιδιών στην σχολική κοινότητα; Ποια η αντίδραση των υπολοίπων; Που «βρίσκονται» μέσα σε όλο αυτό οι γονείς; Ας εξετάσουμε κάποιες κατηγορίες. Παιδιά που εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες, που διασπάται εύκολα η προσοχή τους ή κινούνται διαρκώς, τείνουν να δυσκολεύονται και στα εξής: Να ακολουθήσουν κανόνες Να προσαρμοστούν σε ένα οριοθετημένο πλαίσιο Να συνεργάζονται ομαδικά. Οι δυσκολίες αυτές δυστυχώς τα παρουσιάζουν ως τους «ταραξίες» μέσα και έξω από την σχολική κοινότητα. Στην πραγματικότητα αυτά τα παιδιά νοιώθουν ανεπαρκή και επιζητούν την προσοχή με άλλους τρόπους. Παιδιά που βιώνουν την κακή σχέση των γονέων. Κάποιοι γονείς αντιμετωπίζουν τα προβλήματα τους με συγκρούσεις, ένταση και επιθετικότητα. Τα παιδιά τείνουν να αντιγράφουν αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας και να τον αναπαράγουν στο περιβάλλον του σχολείου. Παιδιά που δέχονται τη βία από την πλευρά των γονιών τους. Θυμωμένοι γονείς = θυμωμένα παιδιά. Πρόκειται για παιδιά παραμελημένα, που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ουσιαστική επικοινωνία ανάμεσα στα ίδια και τους γονείς τους. Όντας συναισθηματικά ανασφαλή, επιλέγουν να αντιδρούν με θόρυβο προκειμένου να εισπράξουν προσοχή, ακόμη και αρνητική. Η παραμέληση πολλές φορές συνδέεται με αλόγιστη χρήση οθονών, κυρίως βίαιων βιντεοπαιχνιδιών. Οι συνέπειες για τη ψυχική υγεία των παιδιών είναι ανυπολόγιστες. Οι συνέπειες στο σχολείο και την κοινωνία, επίσης δραματικές. Παιδιά που δεν κοινωνικοποιήθηκαν στην παιδική ηλικία. Ο άνθρωπος εκ φύσεως είναι κοινωνικό ον. Τα παιδιά κοινωνικοποιούνται από τη στιγμή της γέννησης τους. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ανάγκη από την παρέα συνομήλικων παιδιών, να έρχονται σε επαφή και να επικοινωνούν μέσω του παιχνιδιού. Έτσι, εκπαιδεύονται στις κοινωνικές νόρμες και γνωρίζουν τα όρια τους. Ποιος ο ρόλος του σχολείου και της εκπαιδευτικής κοινότητας; Τα παιδιά «θύματα» πρέπει να μιλάνε και να ενημερώνουν τους παιδαγωγούς και τους γονείς για ότι συμβαίνει. Τίποτα δεν είναι μη αξιολογήσιμο. Η σχολική κοινότητα χρειάζεται να είναι ευαισθητοποιημένη σε τέτοιου είδους ψυχικές καταστάσεις. Οφείλει να καλεί τους γονείς προς ενημέρωση και καθοδήγηση, ώστε να προλαμβάνονται τα χειρότερα. Γονείς και εκπαιδευτικοί καλούνται να επικοινωνούν και να συνεργάζονται. Όπως υφίσταται η επικοινωνία για τη μαθησιακή αξιολόγηση του παιδιού, αντίστοιχη βαρύτητα θα πρέπει να δίνεται και στην αξιολόγηση της συμπεριφοράς. Σχολικός Ψυχολόγος Ο ρόλος του σχολικού ψυχολόγου είναι πρώτιστής σημασίας. Είναι ο πλέον αρμόδιος να διαχειριστεί τέτοιου είδους καταστάσεις. Ομιλίες και ομάδες γονέων επίσης μπορούν να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους γονείς με άξονα το «ΑΝΑΤΡΕΦΩ ΟΧΙ ΜΕΓΑΛΩΝΩ». Τέλος, όταν οι δυσκολίες δυσχεραίνουν την ποιότητα της καθημερινότητας, κρίνεται απαραίτητη η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση. Όλα τα παιδιά χρειάζονται μια τεράστια αγκαλιά. Αυτό ονομάζεται με μια λέξη ΑΠΟΔΟΧΗ. Όταν ο ενήλικας δίνει την αποδοχή τότε και το παιδί θα την δώσει σε κάποιο άλλο παιδί. Η ταμπέλα είναι αγκάθι στην παιδική ψυχή. Ας κρατήσουμε όλοι στο μυαλό μας ότι τα παιδιά ….χρειάζονται ΑΓΑΠΗ, ΝΟΙΑΞΙΜΟ, ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΥΓΙΗ ΠΡΟΤΥΠΑ. Καλή σχολική χρονιά!
Ο κόσμος μας γίνεται όλο και περισσότερο ψηφιακός κι ενώ οι παλαιότερες γενιές καλούνται να προσαρμοστούν στη νέα τάξη πραγμάτων, τα παιδιά γεννιούνται και μεγαλώνουν στην ψηφιακή εποχή. Είναι δηλαδή, σύμφωνα με τον αγγλικό όρο, digital natives. Βλέπουμε λοιπόν νήπια να εξοικειώνονται ταχύτατα με τις οθόνες αφής, τρίχρονα να χειρίζονται θεσπέσια το τάμπλετ και παιδιά του δημοτικού να πλοηγούνται με άνεση στο διαδίκτυο και σύντομα να διεκδικούν το δικό τους smartphone. Πολλοί είναι αυτοί που βιάζονται να χαρακτηρίσουν αυτές τις αλλαγές ως αρνητικές. Σε αυτό έχουν συμβάλλει μεταξύ άλλων οι μελέτες που υποστηρίζουν ότι η υπερβολική χρήση της οθόνης μπορεί να επηρεάσει τις γνωστικές λειτουργίες του παιδιού, καθώς και την ποσότητα και ποιότητα του ύπνου. Ταυτόχρονα υπάρχουν ευρήματα που υποστηρίζουν ότι η προσήλωση στον ψηφιακό κόσμο μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και διάθεση των παιδιών, καθώς και να καλλιεργήσει μια εμμονή με την εικόνα, όπως αυτή προβάλλεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όταν η εικόνα έχει την πρωτοκαθεδρία, τα παιδιά μπαίνουν στη λογική της συνεχούς σύγκρισης με τους συνομήλικους τους, η αυτοπεποίθησή τους μειώνεται κι ενδέχεται να πέσουν θύματα cyberbulling με αυξημένο κίνδυνο να δεχτούν εκφοβισμό και στην πραγματική ζωή. Παράλληλα, όσο η διαδικτυακή επικοινωνία τείνει να αντικαθιστά την πραγματική, τα παιδιά μεγαλώνουν χωρίς να εκπαιδεύονται στη μη λεκτική επικοινωνία με αποτέλεσμα να υστερούν σε δεξιότητες απαραίτητες για την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων. Τα όρια δίνουν την λύση Η λύση βέβαια δεν είναι να απομακρύνουμε τα παιδιά από οτιδήποτε ψηφιακό. Οι τεχνολογικές δεξιότητες, άλλωστε, είναι απαραίτητες από τη στιγμή που το ψηφιακό στοιχείο έχει εισχωρήσει δυναμικά σε όλους τους τομείς της ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της εκπαίδευσης. Παράλληλα με τη σωστή χρήση των media το παιδί μπορεί να καλλιεργήσει δεξιότητες όπως είναι η συνεργασία και η επικοινωνία σε ομάδες, ενώ ταυτόχρονα του δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνεί με φίλους που μένουν μακριά, καθώς και να γνωρίζει άτομα από όλο το κόσμο, κατανοώντας καλύτερα την έννοια της διαφορετικότητας. Η λύση λοιπόν βρίσκεται στον εντοπισμό των κατάλληλων ορίων της χρήσης των ψηφιακών μέσων. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχει εκδώσει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων: • παιδιά κάτω των 18 μηνών δε θα πρέπει να έρχονται σε επαφή με οθόνη με μόνη εξαίρεση την επικοινωνία με οικείους • παιδιά από 18-24 μηνών μπορούν να παρακολουθούν σύντομα εκπαιδευτικά προγράμματα υπό καθοδήγηση • για παιδιά 2-5 ετών προβλέπεται η εποπτευόμενη παρακολούθηση ποιοτικών προγραμμάτων • για παιδιά άνω των 6 ετών η επαφή με ψηφιακά μέσα θα πρέπει να είναι εποπτευόμενη και να έχει σταθερά όρια. Οι ειδικοί ωστόσο αρχίζουν να δίνουν σημασία περισσότερο στην ποιότητα των ψηφιακών προγραμμάτων πάρα στον χρόνο ενασχόλησης με τα media. Επισημαίνουν μάλιστα ότι τα προβλήματα αρχίζουν όταν η επαφή με τον ψηφιακό κόσμο εκτοπίζει τη φυσική δραστηριότητα του παιδιού, υπονομεύει την επιθυμία του να εξερευνήσει τον πραγματικό κόσμο, επηρεάζει τον ύπνο, τη διάθεση και την αυτοπεποίθηση του και περιορίζει την ανθρώπινη επαφή. Στο σημείο αυτό ο ρόλος των γονέων είναι ζωτικής σημασίας ώστε να τεθούν όρια και να βρεθούν οι ισορροπίες ανάμεσα στα οφέλη και τις βλαπτικές επιδράσεις. Καταρχάς ο γονέας οφείλει να γνωρίζει το σύνολο της ψηφιακής δραστηριότητας του παιδιού και να θέτει ξεκάθαρα και σταθερά όρια. Τα παιδιά χρειάζονται τα όρια και τα περιμένουν, ακόμα κι αν έχουν τις αντιρρήσεις τους, καθώς τους παρέχουν την απαραίτητη ασφάλεια και τα βοηθούν να προσανατολιστούν. Η καλύτερη οριοθέτηση γίνεται μέσω της ενθάρρυνσης δραστηριοτήτων που προσφέρουν ευχαρίστηση στο παιδί, όπως είναι το παιχνίδι χωρίς ψηφιακά μέσα που περιλαμβάνει την επαφή με άλλα παιδιά και τη δυνατότητα εξερεύνησης του φυσικού περιβάλλοντος. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι έχει πάντα μια αυστηρά δεδομένη μορφή και δεν προάγει τη δημιουργικότητα, ενώ το ελεύθερο παιχνίδι στον έξω κόσμο οξύνει τη φαντασία και την επινοητικότητα. Επίσης καλό είναι το παιδί να μάθει ότι το ψηφιακό παιχνίδι δε χρειάζεται να είναι μοναχικό. Ο γονέας μπορεί να παίξει μαζί του, καθώς και να αλληλεπιδρά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής, χωρίς όμως επικριτική διάθεση. Τα παιδιά άλλωστε μαθαίνουν σε μεγάλο βαθμό μέσω της μίμησης και ο γονέας μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο και να διδάξει τόσο την καλή διαδικτυακή συμπεριφορά όσο και τη σωστή και μετρημένη χρήση των media. Καθώς τα ψηφιακά μέσα έχουν την ικανότητα να απασχολούν τα παιδιά και να τα κρατούν ήσυχα, συχνά συνιστούν τον μεγάλο πειρασμό των κουρασμένων γονέων. Ειναι πολύ σημαντικό ωστόσο να μη χρησιμοποιούνται ως αντάλλαγμα για τη συμμόρφωση σε μια οδηγία ή ως μέσο για την αποκατάσταση της ηρεμίας μετά από ένα επεισόδιο έντασης. Τα παιδιά είναι απαραίτητο να εκπαιδευτούν ώστε να αναγνωρίζουν και να χειρίζονται να συναισθήματα τους, να λύνουν τα προβλήματα μέσω συζήτησης και να βρίσκουν διάφορες στρατηγικές ώστε να μη βαριούνται. Όσο περισσότερο καλούνται να βρουν νέους τρόπους, τόσο πιο επινοητικά θα γίνονται. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να ενημερώνονται από νωρίς για τους κίνδυνους τους διαδικτύου και να κατανοούν τη σημασία της ιδιωτικότητας και της λήψης μέτρων προστασίας. Τα όποια λάθη είναι καλό να αντιμετωπίζονται με ενσυναίσθηση και να μετατρέπονται σε ευκαιρίες για μάθηση. Ωστόσο κάποιες συμπεριφορές όπως είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός άλλων, καθώς και η αποστολή ή ανάρτηση υλικού με δυνητικά άσχημες συνέπειες για την εικόνα του παιδιού δε θα πρέπει να γίνονται αποδεκτές και το όριο θα πρέπει να είναι σαφές. Οι γονείς είναι σημαντικό να παρακολουθούν προσεκτικά την ψηφιακή δραστηριότητα των παιδιών κι εάν δουν ότι προκύπτουν ζητήματα που δεν μπορούν μόνοι τους να διαχειριστούν, να ζητήσουν άμεσα τη βοήθεια ειδικού. Συμπερασματικά, τα οφέλη της ψηφιακής εποχής, υπό την προϋπόθεση της οριοθετημένης χρήσης, είναι πολλά τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες. Είναι σημαντικό, όμως, να κρατήσουμε την ανθρώπινη επαφή και την φυσική αλληλεπίδραση σε πρώτο πλάνο έτσι ώστε να μην ατροφήσουν υπό τη σκιά των ψηφιακών μέσων και της υψηλής τεχνολογίας.

Το παιδί στην ψηφιακή εποχή

Διαβάστε περισσότερα

Ο κόσμος μας γίνεται όλο και περισσότερο ψηφιακός κι ενώ οι παλαιότερες γενιές καλούνται να προσαρμοστούν στη νέα τάξη πραγμάτων, τα παιδιά γεννιούνται και μεγαλώνουν στην ψηφιακή εποχή. Είναι δηλαδή, σύμφωνα με τον αγγλικό όρο, digital natives. Βλέπουμε λοιπόν νήπια να εξοικειώνονται ταχύτατα με τις οθόνες αφής, τρίχρονα να χειρίζονται θεσπέσια το τάμπλετ και παιδιά του δημοτικού να πλοηγούνται με άνεση στο διαδίκτυο και σύντομα να διεκδικούν το δικό τους smartphone. Πολλοί είναι αυτοί που βιάζονται να χαρακτηρίσουν αυτές τις αλλαγές ως αρνητικές. Σε αυτό έχουν συμβάλλει μεταξύ άλλων οι μελέτες που υποστηρίζουν ότι η υπερβολική χρήση της οθόνης μπορεί να επηρεάσει τις γνωστικές λειτουργίες του παιδιού, καθώς και την ποσότητα και ποιότητα του ύπνου. Ταυτόχρονα υπάρχουν ευρήματα που υποστηρίζουν ότι η προσήλωση στον ψηφιακό κόσμο μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και διάθεση των παιδιών, καθώς και να καλλιεργήσει μια εμμονή με την εικόνα, όπως αυτή προβάλλεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όταν η εικόνα έχει την πρωτοκαθεδρία, τα παιδιά μπαίνουν στη λογική της συνεχούς σύγκρισης με τους συνομήλικους τους, η αυτοπεποίθησή τους μειώνεται κι ενδέχεται να πέσουν θύματα cyberbulling με αυξημένο κίνδυνο να δεχτούν εκφοβισμό και στην πραγματική ζωή. Παράλληλα, όσο η διαδικτυακή επικοινωνία τείνει να αντικαθιστά την πραγματική, τα παιδιά μεγαλώνουν χωρίς να εκπαιδεύονται στη μη λεκτική επικοινωνία με αποτέλεσμα να υστερούν σε δεξιότητες απαραίτητες για την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων. Τα όρια δίνουν την λύση Η λύση βέβαια δεν είναι να απομακρύνουμε τα παιδιά από οτιδήποτε ψηφιακό. Οι τεχνολογικές δεξιότητες, άλλωστε, είναι απαραίτητες από τη στιγμή που το ψηφιακό στοιχείο έχει εισχωρήσει δυναμικά σε όλους τους τομείς της ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της εκπαίδευσης. Παράλληλα με τη σωστή χρήση των media το παιδί μπορεί να καλλιεργήσει δεξιότητες όπως είναι η συνεργασία και η επικοινωνία σε ομάδες, ενώ ταυτόχρονα του δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνεί με φίλους που μένουν μακριά, καθώς και να γνωρίζει άτομα από όλο το κόσμο, κατανοώντας καλύτερα την έννοια της διαφορετικότητας. Η λύση λοιπόν βρίσκεται στον εντοπισμό των κατάλληλων ορίων της χρήσης των ψηφιακών μέσων. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχει εκδώσει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων: • παιδιά κάτω των 18 μηνών δε θα πρέπει να έρχονται σε επαφή με οθόνη με μόνη εξαίρεση την επικοινωνία με οικείους • παιδιά από 18-24 μηνών μπορούν να παρακολουθούν σύντομα εκπαιδευτικά προγράμματα υπό καθοδήγηση • για παιδιά 2-5 ετών προβλέπεται η εποπτευόμενη παρακολούθηση ποιοτικών προγραμμάτων • για παιδιά άνω των 6 ετών η επαφή με ψηφιακά μέσα θα πρέπει να είναι εποπτευόμενη και να έχει σταθερά όρια. Οι ειδικοί ωστόσο αρχίζουν να δίνουν σημασία περισσότερο στην ποιότητα των ψηφιακών προγραμμάτων πάρα στον χρόνο ενασχόλησης με τα media. Επισημαίνουν μάλιστα ότι τα προβλήματα αρχίζουν όταν η επαφή με τον ψηφιακό κόσμο εκτοπίζει τη φυσική δραστηριότητα του παιδιού, υπονομεύει την επιθυμία του να εξερευνήσει τον πραγματικό κόσμο, επηρεάζει τον ύπνο, τη διάθεση και την αυτοπεποίθηση του και περιορίζει την ανθρώπινη επαφή. Στο σημείο αυτό ο ρόλος των γονέων είναι ζωτικής σημασίας ώστε να τεθούν όρια και να βρεθούν οι ισορροπίες ανάμεσα στα οφέλη και τις βλαπτικές επιδράσεις. Καταρχάς ο γονέας οφείλει να γνωρίζει το σύνολο της ψηφιακής δραστηριότητας του παιδιού και να θέτει ξεκάθαρα και σταθερά όρια. Τα παιδιά χρειάζονται τα όρια και τα περιμένουν, ακόμα κι αν έχουν τις αντιρρήσεις τους, καθώς τους παρέχουν την απαραίτητη ασφάλεια και τα βοηθούν να προσανατολιστούν. Η καλύτερη οριοθέτηση γίνεται μέσω της ενθάρρυνσης δραστηριοτήτων που προσφέρουν ευχαρίστηση στο παιδί, όπως είναι το παιχνίδι χωρίς ψηφιακά μέσα που περιλαμβάνει την επαφή με άλλα παιδιά και τη δυνατότητα εξερεύνησης του φυσικού περιβάλλοντος. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι έχει πάντα μια αυστηρά δεδομένη μορφή και δεν προάγει τη δημιουργικότητα, ενώ το ελεύθερο παιχνίδι στον έξω κόσμο οξύνει τη φαντασία και την επινοητικότητα. Επίσης καλό είναι το παιδί να μάθει ότι το ψηφιακό παιχνίδι δε χρειάζεται να είναι μοναχικό. Ο γονέας μπορεί να παίξει μαζί του, καθώς και να αλληλεπιδρά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής, χωρίς όμως επικριτική διάθεση. Τα παιδιά άλλωστε μαθαίνουν σε μεγάλο βαθμό μέσω της μίμησης και ο γονέας μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο και να διδάξει τόσο την καλή διαδικτυακή συμπεριφορά όσο και τη σωστή και μετρημένη χρήση των media. Καθώς τα ψηφιακά μέσα έχουν την ικανότητα να απασχολούν τα παιδιά και να τα κρατούν ήσυχα, συχνά συνιστούν τον μεγάλο πειρασμό των κουρασμένων γονέων. Ειναι πολύ σημαντικό ωστόσο να μη χρησιμοποιούνται ως αντάλλαγμα για τη συμμόρφωση σε μια οδηγία ή ως μέσο για την αποκατάσταση της ηρεμίας μετά από ένα επεισόδιο έντασης. Τα παιδιά είναι απαραίτητο να εκπαιδευτούν ώστε να αναγνωρίζουν και να χειρίζονται να συναισθήματα τους, να λύνουν τα προβλήματα μέσω συζήτησης και να βρίσκουν διάφορες στρατηγικές ώστε να μη βαριούνται. Όσο περισσότερο καλούνται να βρουν νέους τρόπους, τόσο πιο επινοητικά θα γίνονται. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να ενημερώνονται από νωρίς για τους κίνδυνους τους διαδικτύου και να κατανοούν τη σημασία της ιδιωτικότητας και της λήψης μέτρων προστασίας. Τα όποια λάθη είναι καλό να αντιμετωπίζονται με ενσυναίσθηση και να μετατρέπονται σε ευκαιρίες για μάθηση. Ωστόσο κάποιες συμπεριφορές όπως είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός άλλων, καθώς και η αποστολή ή ανάρτηση υλικού με δυνητικά άσχημες συνέπειες για την εικόνα του παιδιού δε θα πρέπει να γίνονται αποδεκτές και το όριο θα πρέπει να είναι σαφές. Οι γονείς είναι σημαντικό να παρακολουθούν προσεκτικά την ψηφιακή δραστηριότητα των παιδιών κι εάν δουν ότι προκύπτουν ζητήματα που δεν μπορούν μόνοι τους να διαχειριστούν, να ζητήσουν άμεσα τη βοήθεια ειδικού. Συμπερασματικά, τα οφέλη της ψηφιακής εποχής, υπό την προϋπόθεση της οριοθετημένης χρήσης, είναι πολλά τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες. Είναι σημαντικό, όμως, να κρατήσουμε την ανθρώπινη επαφή και την φυσική αλληλεπίδραση σε πρώτο πλάνο έτσι ώστε να μην ατροφήσουν υπό τη σκιά των ψηφιακών μέσων και της υψηλής τεχνολογίας.
bottom of page