top of page

Νικήστε την κόπωση με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία!

Παναγιώτης Ε. Βαγενάς, Φαρμακοποιός Φαρμακείου-μέλους της Advance Pharmacies, Φαρμακείο Παπατόλια Γ. Εύη, Λάρισα

12 Οκτ 2023

Αναμφισβήτητα η σύγχρονη εποχή είναι ιδιαιτέρως απαιτητική για τον καθένα από εμάς. Καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε όσο το δυνατόν καλύτερα στις απαιτήσεις στον χώρο εργασίας μας, όπως και στις οικογενειακές και κοινωνικές μας υποχρεώσεις. Λογικό και επόμενο είναι να αισθανόμαστε για κάποιες χρονικές περιόδους μια γενικευμένη κόπωση, η οποία σίγουρα δε συμβάλλει στο να είμαστε αποτελεσματικοί, παραγωγικοί και να νιώθουμε ευεξία στην καθημερινότητά μας. Τι μπορούμε όμως να κάνουμε, ώστε να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να έχει ενέργεια και να είναι πιο υγιής; Αυτό θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε στο συγκεκριμένο άρθρο.

Αρχικά, θεωρώ χρήσιμο να ορίσουμε τους όρους «ενέργεια» και «κόπωση». Από τη σκοπιά της επιστήμης της Διατροφολογίας, η «ενέργεια» παρέχεται στον κάθε οργανισμό μέσω της τροφής, για να είναι σε θέση να διατηρήσει τις φυσιολογικές του λειτουργίες. Το ευρύ κοινό, από την άλλη μεριά, έχει στο μυαλό του την ενέργεια ως το αίσθημα της ευεξίας, της ζωντάνιας, της αντοχής και της δυνατότητας του καθενός να αντεπεξέρχεται με επιτυχία στις καθημερινές του φυσικές ή διανοητικές του δραστηριότητες, αλλά και στις κοινωνικές του σχέσεις. Στον αντίποδα, ο όρος «κόπωση» περιγράφεται ως έλλειψη ενέργειας ή ως ένα αίσθημα χαμηλής ζωντάνιας.

Το άλφα και το ωμέγα για να αισθάνεται κάποιος γεμάτος ζωντάνια και ευεξία αποτελεί η σωστή και ισορροπημένη διατροφή, που θα του παρέχει όλα εκείνα τα θρεπτικά συστατικά, τα ιχνοστοιχεία και τις βιταμίνες που απαιτούνται για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν είναι πάντα εύκολο να προσλαμβάνουμε όλη την απαιτούμενη ποσότητα των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων μονάχα μέσω της τροφής. Σε αυτή την περίπτωση, προτείνεται η χρήση διαφόρων συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες στις σωστές ποσότητες, ώστε και ο οργανισμός να λειτουργεί ορθώς και να αντιμετωπιστεί αλλά και να προληφθεί η κόπωση. Τέτοιες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία είναι:

1) Βιταμίνη Β1 (θειαμίνη): συμμετέχει σε πολλά στάδια των βασικών χημικών αντιδράσεων παραγωγής ενέργειας από όλα τα κύτταρα του οργανισμού, οι οποίες όλες μαζί καλούνται ως «ο κύκλος του κιτρικού οξέος». Έτσι, συντελεί στη εύρυθμη λειτουργία του νευρικού συστήματος, της καρδιάς (και γενικότερα των μυών), αλλά και στη βελτίωση της ψυχολογικής διάθεσης.

2) Βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη): συμβάλλει στη διάσπαση των υδατανθράκων, των αμινοξέων και των λιπών (των βασικών, δηλαδή, θρεπτικών στοιχείων που λαμβάνουμε μέσω των τροφών), με απώτερο σκοπό την παραγωγή ενέργειας. Επιπλέον, συμβάλλει στην ξεκούραση των κουρασμένων ματιών, ενώ, σύμφωνα με μελέτες, η Β2 σε συγκεκριμένες ποσότητες προλαμβάνει την εμφάνιση της ημικρανίας.

3) Βιταμίνη Β3 (νιασιναμίδη): διαθέτει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και συμμετέχει στον μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών, στη βιοσύνθεση ορμονών, όπως η ινσουλίνη, η κορτιζόλη και η θυροξίνη. Μέσω όλων αυτών, συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας όλων των συστημάτων του οργανισμού, ιδίως του δέρματος και του νευρικού συστήματος.

4) Βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ): αποτελεί μια ένωση που ο οργανισμός χρησιμοποιεί για να βιοσυνθέσει την κύρια ουσία που απαιτείται, για να πραγματοποιηθούν σε επόμενη φάση όλες οι χημικές αντιδράσεις παραγωγής ενέργειας. Ως εκ τούτου, προάγει, μεταξύ άλλων, την εύρυθμη λειτουργία του νευρικού συστήματος, του ήπατος, των ματιών και του δέρματος.
5) Βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη): συμμετέχει στον μεταβολισμό των αμινοξέων, στην αξιοποίηση και την αποθήκευση της γλυκόζης, στον μεταβολισμό των λιπιδίων και στη βιοσύνθεση της αιμοσφαιρίνης, της ουσίας των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταφέρει το οξυγόνο στα διάφορα όργανα. Η Β6, συνεπώς, βελτιώνει την ψυχολογική διάθεση, ελαττώνει το αίσθημα της κούρασης και προάγει τη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος.

6) Βιταμίνη Β7 (βιοτίνη): συμμετέχει στην ομαλή διεξαγωγή χημικών αντιδράσεων που αφορούν στη βιοσύνθεση λιπαρών οξέων και της γλυκόζης και στη διάσπαση ορισμένων αμινοξέων. Με άλλα λόγια, η βιταμίνη Β7 έχει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή, αλλά και στην αποθήκευση ενέργειας.

7) Βιταμίνη Β8 (ινοσιτόλη): συμμετέχει στον μεταβολισμό των λιπών και της χολιστερόλης, ενώ επιδρά θετικά στη σωστή λειτουργία του μυϊκού και του νευρικού συστήματος. Παράλληλα, ελαττώνει τα συμπτώματα του έντονου άγχους.

8) Βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη): εμπλέκεται σε χημικές αντιδράσεις διάσπασης συγκεκριμένων λιπαρών οξέων και πρωτεϊνών. Η κοβαλαμίνη είναι υπεύθυνη για το σωστό μέγεθος των ερυθρών αιμοσφαιρίων, ώστε αυτά να μπορούν με ευκολία να κινούνται στα αιμοφόρα αγγεία, μεταφέροντας το οξυγόνο που χρειάζονται όλα τα όργανα, για να επιτελούν ορθά τις διάφορες λειτουργίες τους. Επιπλέον, συμβάλλει στην καλή λειτουργία των νεύρων, διότι συμμετέχει στην παραγωγή της μυελίνης, που προστατεύει τα νεύρα. Πέρα από αυτά, η Β12 συμβάλλει στη βελτίωση των συμπτωμάτων του άγχους και της κατάθλιψης, στην ενίσχυση της μνήμης, ενώ διαθέτει και καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες.

9) Βιταμίνη C (L-ασκορβικό οξύ): συμμετέχει στη βιοσύνθεση της καρνιτίνης, μιας ουσίας απαραίτητης για το πρώτο βήμα μεταβολισμού των λιπαρών οξέων. Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης C, οδηγεί σε ελαττωμένα επίπεδα καρνιτίνης και τελικά σε γενικευμένη αδυναμία και μυϊκό πόνο.

10) Μαγνήσιο (Mg): το συγκεκριμένο ιχνοστοιχείο παρέχει πολλά οφέλη στον οργανισμό, μερικά από τα οποία είναι η βελτίωση της ψυχικής διάθεσης και η μείωση του άγχους, η ανακούφιση από την κόπωση, η ομαλή λειτουργία της καρδιάς, η βελτίωση της έκκρισης ινσουλίνης και η επικουρική του συμμετοχή σε πολλές αντιδράσεις παραγωγής ενέργειας στον οργανισμό.

11) Σίδηρος (Fe): περιέχεται στην αιμοσφαιρίνη των ερυθροκυττάρων και μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς. Συμμετέχει, ακόμη, σε ενζυμικές αντιδράσεις παραγωγής ενέργειας σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Έτσι, η έλλειψη σιδήρου συνεπάγεται αδυναμία, αδιαθεσία, ωχρότητα και κόπωση.

12) Χαλκός (Cu): πρόκειται για ιχνοστοιχείο που συμβάλλει στη σωστή ανάπτυξη των ερυθρών αιμοσφαιρίων, στην υγεία των νευρικών κυττάρων και στη διάσπαση των σακχάρων για να παραχθεί ενέργεια.

13) Ψευδάργυρος (Zn): είναι απαραίτητος για τον μεταβολισμό όλων των θρεπτικών στοιχείων, αλλά και της βιταμίνης Α. Επιπλέον, συμβάλλει στην υγεία των οστών και στη βιοσύνθεση των πρωτεϊνών στον οργανισμό.

Κλείνοντας, πρέπει να θυμόμαστε ότι η επιλογή του κατάλληλου συμπληρώματος διατροφής για τον καθένα συνιστάται να γίνεται σε συνεννόηση με τον φαρμακοποιό ή τον γιατρό του, ώστε να είμαστε βέβαιοι για το καλύτερο και το καταλληλότερο αποτέλεσμα, όπως και ότι τα βιταμινούχα σκευάσματα δεν υποκαθιστούν την ισορροπημένη διατροφή, ούτε προλαμβάνουν ή αντιμετωπίζουν νόσους.

bottom of page