Προστασία Προστάτη

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που υπάρχει μόνο στους άνδρες, με σχήμα και μέγεθος κάστανου.
Ο ρόλος του είναι η παραγωγή ενός υγρού που αναμειγνύεται με το σπέρμα και εξασφαλίζει τη ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων, βοηθώντας έτσι στην αναπαραγωγή και τη γονιμοποίηση.
Στην εφηβεία ο προστάτης έχει βάρος λίγων γραμμαρίων. Κατόπιν, με την επίδραση της ανδρικής ορμόνης, της τεστοστερόνης, φτάνει το βάρος 20 περίπου γραμμαρίων. Διατηρείται σε αυτό το μέγεθος για 20-25 χρόνια μέχρι να αρχίσει να ξανά μεγαλώνει από την ηλικία των 40-45. Ο προστάτης αδένας αναμένεται να είναι διογκωμένος στους μισούς άνδρες άνω των 60 ετών και σε 8 στους 10 άνω των 80 ετών.

Τι περιλαμβάνει ο προληπτικός έλεγχος του προστάτη;
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι απαραίτητος μια φορά ανά έτος μετά την ηλικία των 50 ετών, ενώ σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό (κακοήθεια προστάτη),ο πρώτος έλεγχος του προστάτη πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 40 – 45 ετών.

Ο έλεγχος περιλαμβάνει:
-Εξέταση αίματος PSA
Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA) είναι μια εργαστηριακή εξέταση αίματος η οποία χρησιμοποιείται ευρέως από τη δεκαετία του ’80 και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Είναι μια πρωτεΐνη η οποία εκκρίνεται μόνο από ορισμένα κύτταρα του προστάτη. Η αύξηση του PSA δεν σημαίνει ότι υπάρχει σίγουρα καρκίνος, καθώς μπορεί να αυξηθεί εξαιτίας άλλων παθήσεων ή καταστάσεων όπως της καλοήθης υπερπλασίας του προστάτη (ΚΥΠ) και της προστατίτιδας. Μπορεί όμως να αυξηθεί και μετά από μια διέγερση του προστάτη (κυστεοσκόπηση, δακτυλική εξέταση του προστάτη, τοποθέτηση ουροκαθετήρα).

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες φυσιολογικές τιμές. Τα εργαστήρια δίνουν ως φυσιολογικές τις τιμές κάτω από 4ng/ml. Στην πραγματικότητα όμως, γίνεται προσαρμογή ανάλογα με το μέγεθος του προστάτη, την ηλικία του άντρα και με το οικογενειακό ιστορικό. Σε άντρες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη, συστήνεται ο έλεγχος να γίνεται νωρίτερα και να ξεκινά από την ηλικία των 40 ετών, καθώς έχουν 2 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση.

-Υπερηχογράφημα προστάτη
Είναι μια μη επεμβατική εξέταση που χρησιμοποιείται, για να εκτιμήσει το μέγεθος και τη δομή του προστάτη. Γίνεται με ένα μηχάνημα υπερήχων, στο οποίο έχει προσαρμοστεί μια κεφαλή που επιτρέπει την εξέταση του προστάτη.
Θα πρέπει να έχει προηγηθεί λήψη υγρών, ώστε η ουροδόχος κύστη να είναι γεμάτη.
Ξαπλώνετε στο εξεταστικό κρεβάτι σε ύπτια θέση, αφού πρώτα αφαιρέσετε τα ρούχα από την περιοχή της κοιλιάς. Ένα διαυγές πηκτό ζελέ θα απλωθεί στο σημείο της εξέτασης. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι τυχόν υπολείμματα δεν λεκιάζουν τα ρούχα.
Ο γιατρός στη συνέχεια θα ακουμπήσει την κεφαλή υπερήχων στο ζελέ και θα αρχίσει να σαρώνει την περιοχή. Το μόνο που θα νιώθετε είναι μια μικρή πίεση χωρίς καθόλου πόνο.
Μετά το τέλος της εξέτασης, θα σας βοηθήσει να σκουπίσετε το ζελέ. Αν υπάρξει κάποιο παθολογικό εύρημα, ο γιατρός θα σας ενημερώσει γι' αυτό, θα σας δώσει πρόσθετες οδηγίες και θα σας κατατοπίσει για τις θεραπευτικές επιλογές που είναι κατάλληλες. Σε περίπτωση αμφιβολιών, ίσως σας συστήσει να υποβληθείτε σε επιπλέον εξετάσεις.

-Δακτυλική εξέταση προστάτη
Η δακτυλική εξέταση είναι η πιο σημαντική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Με την δακτυλική εξέταση του προστάτη μπορούν να εντοπιστούν σκληρές περιοχές ύποπτες για κακοήθεια, ακόμα και σε χαμηλές τιμές PSA. Είναι μια ανώδυνη εξέταση η οποία διαρκεί πολύ λίγο.
Με αυτήν την εξέταση, ο ουρολόγος θα μπορέσει να καταλάβει και άλλα πράγματα, όπως το μέγεθος του προστάτη και αν υπάρχει φλεγμονή.

-Ουροροομετρία
Πρόκειται για μια απλή εξέταση η οποία γίνεται στο ιατρείο και ο εξεταζόμενος ουρεί σε ένα «χωνί» (ουροροόμετρο) το οποίο είναι συνδεδεμένο με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Με αυτόν τον τρόπο, ελέγχεται η ροή της ποσότητας των ούρων σε σχέση με το χρόνο. Όσο πιο φυσική αίσθηση προς ούρηση (συνθήκες σπιτιού) και όσο πιο χαλαρό περιβάλλον για τον εξεταζόμενο, τόσο πιο αξιόπιστα τα αποτελέσματα. Η συγκεκριμένη εξέταση δεν αποτελεί από μόνη της στοιχείο διάγνωσης.
Σε συνδυασμό όμως με το ιστορικό, την κλινική εξέταση και τον απεικονιστικό έλεγχο μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στην διάγνωση και αντιμετώπιση του ασθενούς.
Πότε γίνεται;
Η ουροροομετρία γίνεται συνήθως, όταν ο ασθενής αναφέρει συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα. Τα πιο συχνά είναι:
1. η δυσκολία στην ούρηση
2. το αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης
3. η συχνοουρία
4. η επιτακτικότητα
5. η νυκτουρία.
Ποια είναι η απαραίτητη προετοιμασία για την εξέταση;
Θα σας ζητηθεί να πιείτε νερό και να έχετε μια φυσιολογική (όχι πολύ έντονη) επιθυμία για ούρηση. Μόνο έτσι τα αποτελέσματα της εξέτασης θεωρούνται αξιόπιστα. Μπορείτε να έχετε φάει ελεύθερα.

Όσο οι άνδρες μεγαλώνουν η παρακολούθηση της υγείας του προστάτη είναι επιτακτική. Επομένως μην την αμελείτε!