Η ψυχολογική ανάπτυξη των διδύμων & ο ρόλος των γονέων

Δίδυμα αδέρφια…γεννιούνται, μεγαλώνουν μαζί και πορεύονται παράλληλα. Η σχέση τους ιδιαίτερη και πολλές φορές, ακατανόητη στα μάτια των άλλων, ακόμα και των γονιών τους. Από τη γέννησή τους κιόλας, αναπτύσσεται μεταξύ τους ένας ισχυρός δεσμός, τον οποίο στη διάρκεια της ζωής τους θα προσπαθήσουν να διαφυλάξουν και να διατηρήσουν. Παράλληλα όμως, θα έρθει και η ανάγκη να ξεχωρίσουν και να διαφοροποιηθούν ο ένας από τον άλλο, ώστε να διαμορφώσουν τη δική τους ατομική ταυτότητα.

Το ξεχωριστό δέσιμο που αναπτύσσεται μεταξύ τους, γίνεται από νωρίς αντιληπτό. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, από τους πρώτους μήνες της ζωής τους, να αναπτύξουν ένα δικό τους κώδικα επικοινωνίας, μια δική τους ιδιότυπη «γλώσσα», καθώς μέσα από τη συνεχή αλληλεπίδραση, μιμούνται και μαθαίνουν ο ένας τις κινήσεις και τις εκφράσεις του άλλου. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που δυσκολεύονται να αποχωριστούν και προτιμούν να κοιμούνται μαζί, με κάθε προσπάθεια διαχωρισμού από τα πρόσωπα φροντίδας να αποβαίνει άκαρπη. Βέβαια, υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος, καθώς θα έρθει η ώρα που θα ξεπροβάλλει η ανάγκη τους να ξεχωρίσουν και τότε θα κάνουν την εμφάνιση τους ο ανταγωνισμός, η ζήλεια και ο θυμός. Ποιος από τους δυο πήρε περισσότερη αγάπη, προσοχή ή παιχνίδι;

Σε όλα τα παραπάνω, δεν παραμένει αμέτοχο το περιβάλλον των διδύμων, καθώς υπάρχει η τάση να τα αντιμετωπίζουμε ως μια αδιάσπαστη δυάδα, που αλληλοσυμπληρώνεται και λειτουργεί σαν «ένα». Εν μέρει, αυτό είναι αλήθεια. Όντως τα δίδυμα αδέρφια αποτελούν μια δυάδα, που ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους αναπτύσσονται μαζί και συμπληρωματικά ο ένας με τον άλλο. Ωστόσο, το περιβάλλον, πολλές φορές, το ενισχύει αυτό. Σκεφτείτε πόσο εύκολα μπορούμε να αναφερθούμε στα παιδιά αυτά, αποκαλώντας τα «τα δίδυμα» και μιλάμε γι αυτά χρησιμοποιώντας κοινά χαρακτηριστικά με κάθε διαφορετικό στοιχείο μεταξύ τους να μπαίνει με όρους σύγκρισης, π.χ. φράσεις όπως: ο ένας είναι πιο χαρούμενος, πιο δυνατός ή πιο ευαίσθητος από τον άλλο, ενώ στη πραγματικότητα, αυτά είναι χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν και τους κάνουν ξεχωριστούς.

Για να μπορέσουν όμως τα δίδυμα αδέρφια να αναπτύξουν μια αυτόνομη προσωπικότητα, είναι σημαντικό οι άνθρωποι που τα περιβάλλουν και αλληλεπιδρούν μαζί τους, να τα διακρίνουν και να αντιμετωπίζουν ως δυο διαφορετικούς ανθρώπους με τις ιδιαίτερες ικανότητες τους.

Πιο συγκεκριμένα, είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να αφιερώνουν χρόνο στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Με αυτό τον τρόπο, δίνεται η ευκαιρία στο γονιό και στο παιδί να αποκτήσουν μια δική τους σχέση. Επίσης, δίνεται ο χώρος και ο χρόνος στο κάθε παιδί να αναπτύξει τις δεξιότητες που χρειάζεται, καθώς παρατηρείται συχνά το φαινόμενο μια δεξιότητα που κατακτά το ένα, το άλλο να μη νιώθει την ανάγκη να την αναπτύξει αφού λειτουργούν μεταξύ τους συμπληρωματικά.
Όσες ομοιότητες μπορεί να έχουν μεταξύ τους, πάντα θα υπάρχουν οι δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά που θα είναι μοναδικά για το καθένα. Οι γονείς καλούνται να δουν και αναδείξουν αυτά τα χαρακτηριστικά, ώστε να αμβλύνουν την φυσιολογική ανταγωνιστικότητα που θα αναπτυχθεί μέσα στη σχέση τους, βοηθώντας ταυτόχρονα τα παιδιά τους στη διαμόρφωση της ατομικής τους ταυτότητας.
Γι’ αυτό, λοιπόν, θα ήταν καλό:
• Οι γονείς να αναφέρονται ξεχωριστά στο κάθε παιδί, στις ικανότητες και τα χαρακτηριστικά του και όχι σε συνάρτηση με τον αδερφό\ή του.
• Να προτρέπεται ο διαχωρισμός τους και σε θέματα εμφάνισης, όπως είναι το ντύσιμο ή το χτένισμα.
• Να ερευνηθεί η δυνατότητα να φοιτήσουν σε διαφορετικό τμήμα ή σχολείο και να παρακολουθούν διαφορετικές δραστηριότητες (ανάλογα με τις δεξιότητες και τη προσωπικότητα του καθενός). Το γεγονός αυτό, θα ενθαρρύνει σημαντικά και την ανάπτυξη ανεξάρτητων φιλικών σχέσεων ενώ το κάθε παιδί θα μπορέσει να αναπτύξει όλο του το δυναμικό, χωρίς τις δυσκολίες που μπορεί να προκαλέσει η πιθανότητα οι δάσκαλοι και οι συμμαθητές να μην το ξεχωρίζουν από τον αδερφό\ή του. Επίσης, όταν τα δίδυμα φοιτούν μαζί, οι επιδόσεις τους μπαίνουν πολύ πιο εύκολα σε σύγκριση, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ευνοϊκό κλίμα για την ανάπτυξη εντάσεων.
Η διαφορετικότητα αυτή, σαφώς θα έχει αντίκτυπο και στα συναισθήματα του γονιού απέναντι στα παιδιά του. Κάθε παιδί, όπως και κάθε άνθρωπος, δημιουργεί ξέχωρα συναισθήματα και η σχέση μαζί του είναι μοναδική. Η σχέση του γονιού με κάθε δίδυμο παιδί του δεν αποτελεί εξαίρεση. Είναι σημαντικό ο γονιός να είναι ενήμερος γι’ αυτό και να συμφιλιωθεί με το γεγονός ότι δε γίνεται να νιώθει και να συμπεριφέρεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και στα δυο του παιδιά. Κάθε ένα παιδί είναι ξεχωριστό και έχει τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες, παρόλα τα κοινά χαρακτηριστικά και βιώματα, που αναπόφευκτα θα έχει στη ζωή του.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο δρόμος προς τη διαμόρφωση της προσωπικότητας μας είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη διεργασία για τον καθένα μας. Τα δίδυμα αδέρφια έχουν μια επιπλέον δυσκολία, να διαφοροποιηθούν και ταυτόχρονα να διατηρήσουν τη μοναδική τους σχέση σε μια διαρκή διαδικασία συνεξέλιξης και διαφοροποίησης. Με γνώμονα αυτό, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το περιβάλλον των διδύμων να καλλιεργήσει ένα πρόσφορο έδαφος γι αυτά, με σκοπό να τα διευκολύνει και να τα βοηθήσει να αναπτύξουν στο μέγιστο τις δεξιότητες και το δυναμικό τους.