Ύπνε, που παίρνεις τα παιδιά…

Όλοι αντιλαμβανόμαστε πως η αϋπνία είναι κακός σύμβουλος για κάθε γονέα. Οι ειδικοί, παιδίατροι, παιδοψυχολόγοι και οι πιο πρόσφατα αναδυόμενοι sleep coachers τονίζουν την ζωτική σημασία και ευεργετική επίδραση του ύπνου στην ανάπτυξη των βρεφών, στις 14 ώρες «συνεχόμενου» ύπνου.
Στις μελέτες περί βρεφικού ύπνου, συχνότερα αναφέρεται ως βέλτιστη διάρκεια ύπνου 14-17 ώρες για βρέφη ως 3 μηνών. Ωστόσο, αυτό πρόκειται για τη «μέση» διάρκεια του φυσιολογικού, πράγμα που σημαίνει ότι το εύρος του φυσιολογικού κυμαίνεται από 11 ως 19 ώρες, και πως όλα αυτά επίσης λειτουργούν επαρκώς ανάλογα με το βρέφος.
Η ερώτηση του γονέα «πότε θα κοιμηθεί;» έχει δύο σκέλη στην ουσία:
-είναι καλά το μωρό μου που δεν κοιμάται συνεχόμενα;
- εγώ πότε θα κοιμηθώ;

Μπορούν τα βρέφη να κοιμηθούν όλη τη νύχτα;

Η απάντηση είναι, όχι. Όλες οι μελέτες τείνουν σε αυτό το συμπέρασμα. Τα βρέφη δεν είναι βιολογικά κατασκευασμένα να κοιμούνται βαθιά και συνεχόμενα. Και αυτό γιατί έχουν διαφορετική και ανώριμη ακόμα βιολογία του ύπνου. Τα βρέφη ξυπνούν συχνά, για να φάνε. Από τη φύση είναι απόλυτα εξαρτημένα από τον γονέα/ τροφό τους καθώς είναι τα μόνα θηλαστικά που για 12 μήνες δεν μπορούν να μετακινηθούν αυτόνομα και ακόμα δεν έχουν αναπτύξει σωματικά τις διεργασίες που τα προετοιμάζουν αυτόματα για τον ύπνο: την έκκριση της μελατονίνης , της ουσίας που μας κάνει να νυστάζουμε, καθώς και την ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος που ρυθμίζεται από το βιολογικό μας ρολόι και μας προετοιμάζει να κοιμηθούμε. Αυτά είναι διεργασίες πολύπλοκες που ξεκινούν 8-11 εβδομάδες μετά τη γέννηση, και ολοκληρώνονται μετά από αρκετούς μήνες. Έχουν ανώριμο σύστημα ρύθμισης της αναπνοής: ένα φυσιολογικό βρέφος θα ξυπνήσει από βαθύ ύπνο όταν δεν παίρνει καλές ανάσες, αντίθετα από κάποιο με μια παθολογία στο κέντρο ρύθμισης της αναπνοής.
Όταν μάλιστα μαθαίνουν νέες δεξιότητες μπορεί να έχουν ακόμα μεγαλύτερη διέγερση και να δυσκολεύονται περισσότερο να κοιμηθούν. Ένα φυσιολογικό βρέφος 3 μηνών μπορεί να ξυπνάει ως και 15 φορές μέσα στη νύχτα

…Ποιος ο λόγος ύπαρξης της εκπαίδευσης ύπνου των βρεφών

Μα, για να κοιμηθούν οι γονείς περισσότερο. Οι τελευταίες μελέτες που εκπονήθηκαν πάνω στο θέμα της εκπαίδευσης ύπνου των βρεφών, σε αντίθεση με τις παλαιότερες, είχαν μεθοδολογία να ανιχνεύουν την αφύπνιση των βρεφών και όχι μόνο τα ερωτηματολόγια των γονέων για το πόσο συχνά ξυπνούσαν τα βρέφη τους, έδειξαν ότι τα βρέφη που είχαν βιώσει «επιτυχημένες μεθόδους εκπαίδευσης ύπνου» και άφηναν τους γονείς τους να κοιμηθούν όλο το βράδυ, κοιμόντουσαν το πολύ 8 λεπτά περισσότερο από τα άλλα. Απλά δεν έκλαιγαν όταν ήταν ξύπνια.
Υπάρχει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θεωρία εξέλιξης που εξηγεί το αποτέλεσμα του cry-it-out που λέει ότι τα βρέφη, τα οποία είναι προσαρμοστικά πλάσματα, είναι προγραμματισμένα να κλαίνε όταν νιώθουν πως ο γονιός /τροφός τους είναι μακριά.
Στα πρωτόγονα χρόνια, οι άνθρωποι μετακινούνταν σε ομάδες, και «μοιράζονταν» μεταξύ τους το βάρος του να κουβαλάνε τα μωρά της φυλής. Αν κάποιο «αφηνόταν» κατά λάθος για ώρα, θα έκλαιγε για να το ακούσουν και να το πάρουν, μη το ξεχάσουν. Μαζί με τους ανθρώπους, το κλάμα θα προσέλκυε θηρία που θα το έτρωγαν. Τα «εξυπνότερα» βρέφη έμαθαν να σταματάνε να κλαίνε μετά από κάποια ώρα χωρίς ανταπόκριση. « Η επιβίωση του πιο προσαρμοστικού» , όπως θα έλεγε και ο Δαρβίνος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, μέχρι το 19ο αιώνα , στις δυτικές κοινωνίες, ο βρεφικός ύπνος δεν απασχολούσε κανέναν. Τα μωρά κοιμούνταν σε ένα κρεββάτι με όλη την οικογένεια - γιατί δεν υπήρχε άλλο, πόσο μάλλον δεύτερο δωμάτιο, πάντα υπήρχε κάποιος ξύπνιος να τα παρηγορήσει, καθώς ήταν μαζί τους διαρκώς, συχνά δεμένα πάνω τους με μάρσιππους. Το «πρόβλημα» δημιουργήθηκε στις απαιτητικές δυτικές κοινωνίες με την πολύωρη εργασία και την αποξένωση των οικογενειών. Αν είχαμε, όπως οι Δανοί, 52 εβδομάδες γονικής άδειας για κάθε γέννα, δε θα μας απασχολούσε ο άστατος ύπνος.
Το 1892, ο «πατέρας της παιδιατρικής» Emmett Holt, διατύπωσε τη θεωρία ότι το κλάμα είναι ευεργετικό για τα βρέφη, γιατί «διευρύνει» τους πνεύμονες. Και συνέστηνε στους γονείς να αφήνουν το μωρό τους να εκτονώνεται με το κλάμα, και θα συνηθίσουν. Σε αυτό το μοτίβο μετά το 1970 (οπότε πια έχει καθιερωθεί το ηλεκτρικό φως, η οκτάωρη εργασία) αναδύονται οι πρώτες εκπαιδεύσεις ύπνου: το 1985 ο Richard Ferber υποστηρίζει το τροποποιημένο cry-it-out ή «βαθμιαία εξαφάνιση», δηλαδή να αφήνεις το βρέφος να κλαίει σταδιακά για όλο και περισσότερα χρονικά διαστήματα χωρίς να ανταποκρίνεσαι. Βέβαια, το 2006 στο νέο του βιβλίο δήλωσε ότι δε συστήνει τη συγκεκριμένη μέθοδο για κάθε βρέφος.
Η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα μωρά γύρω στους 6 μήνες κοιμούνται από μόνα τους, περίπου 4-6 συνεχόμενες ώρες την ημέρα. Το ζητούμενο είναι να κοιμούνται τις ώρες που βολεύουν εμάς.
Για να διευκολύνετε τη ζωή σας λοιπόν, απλά τρικ:
- Μειώστε το τεχνητό φως τη νύχτα για να βοηθήσετε το βιολογικό ρολόι του μωρού σας
- Καθιερώστε μια ρουτίνα ύπνου: ένα χαλαρωτικό μπανάκι, μασαζ και ένα νανούρισμα
- Κοιμηθείτε όταν κοιμούνται

Βιβλιογραφία:
1. Price AMH, Brown JE, Bittman M, et al, Children's sleep patterns from 0 to 9 years: Australian population longitudinal study, Archives of Disease in Childhood 2014;99:119-125.
2. .(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4643535/ Dr. Ferber Revisits His 'Crying Baby' Theory)May 30, 2006).
3. E. Juulia Paavonen, Outi Saarenpää-Heikkilä, Isabel Morales-Munoz, Minna Virta, Niina Häkälä, Pirjo Pölkki, Anneli Kylliäinen, Hasse Karlsson, Tiina Paunio, Linnea Karlsson, Normal sleep development in infants: findings from two large birth cohorts, Sleep Medicine,Volume 69, 2020,Pages 145-154,ISSN 1389-9457
4. Hall WA, Hutton E, Brant RF, Collet JP, Gregg K, Saunders R, Ipsiroglu O, Gafni A, Triolet K, Tse L, Bhagat R, Wooldridge J. A randomized controlled trial of an intervention for infants' behavioral sleep problems. BMC Pediatr. 2015 Nov 13;15:181. doi: 10.1186/s12887-015-0492-7. PMID: 26567090; PMCID: PMC4643535.)