Αντηλιακή Προστασία, το Α και το Ω για ξέγνοιαστες διακοπές

Η απόκτηση ενός λαμπερού ηλιοκαμένου δέρματος αποτελεί στόχο τα τελευταία χρόνια τόσο για τον γυναικείο όσο και για τον ανδρικό πληθυσμό, πολλές φορές όμως χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι κανόνες σωστής αντηλιακής προστασίας…

Η κύρια ευεργετική δράση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι η σύνθεση της βιταμίνης D όπου το 90% αυτής παράγεται στο δέρμα. Η έλλειψή της Βιταμίνης D έχει συνδεθεί μετά από πειραματικές και επιδημιολογικές μελέτες με μεγάλη ποικιλία νοσημάτων των οστών, αυτοάνοσες παθήσεις, διάφορους τύπους καρκίνου, σκλήρυνση κατά πλάκας, διαβήτη τύπου 1, υπέρταση και καρδιαγγειακές παθήσεις.

Γνωστή, επίσης, είναι η ευεργετική δράση της ηλιακής ακτινοβολίας και στον ψυχισμό του ανθρώπου, αφού ενεργοποιεί τις ενδορφίνες, οι οποίες είναι οι ορμόνες της ευτυχίας. Ταυτόχρονα όμως, οι υπερβολές και η έκθεση χωρίς προστασία οδηγούν σε αρνητικές συνέπειες, όπως δερματοπάθειες, φωτογήρανση ή ακόμη και καρκινογένεση. Γι’ αυτό το λόγο, η χρήση αντηλιακού προϊόντος είναι απαραίτητη όλον το χρόνο, ακόμη και τις ημέρες με συννεφιά.

Η υπεριώδης ακτινοβολία (ultraviolet radiation) υποδιαιρείται σε 2 κατηγορίες που βλάπτουν το δέρμα.
Τι σημαίνει UVA & UVB ;

UVA: Οι ακτίνες UVA είναι παρούσες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και διεισδύουν μέσα από λεπτά ρούχα, τζάμια, ακόμα κι από το παρμπρίζ του αυτοκινήτου. Διεισδύουν στα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας, προκαλώντας πρόωρη γήρανση που εκδηλώνεται με πανάδες, ρυτίδες και μείωση της ελαστικότητας (Α από το aging = γήρανση). Δημιουργούν βλάβες στο κυτταρικό DNA και ευθύνονται για τις συσσωρευτικές βλάβες που υφίσταται το δέρμα μας κατά τη διάρκεια του χρόνου.

UVB: Οι ακτίνες UVB εκπ, λόγω της μεγαλύτερης ενέργειας που εκπέμπουν, προκαλούν κοκκινίλες, ηλιακά εγκαύματα το καλοκαίρι (B από το Burn = έγκαυμα) και βλάβες στο DNA των κυττάρων, ενώ συνδέονται άμεσα με την καρκινογένεση. Αντανακλούνται στο νερό και το χιόνι. Είναι πιο έντονες τους καλοκαιρινούς μήνες και τις μεσημεριανές ώρες (11:00 – 16:00).

Δείκτης Προστασίας

Τα αντηλιακά προϊόντα κατατάσσονται ανάλογα με το δείκτη προστασίας τους.
Ο SPF (Sun Protection Factor) είναι ο βαθμός προστασίας που προσφέρει ένα προϊόν έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας UVB.

Ο δείκτης SPF υπολογίζεται συγκρίνοντας το χρόνο που απαιτείται για να προκληθεί έγκαυμα σε ένα προστατευμένο με αντηλιακό δέρμα, με το χρόνο που χρειάζεται να προκληθεί το ίδιο έγκαυμα σε ένα απροστάτευτο δέρμα. Η επιλογή του δείκτη εξαρτάται από τον φωτότυπο του δέρματος, τη γεωγραφική περιοχή, τις κλιματολογικές συνθήκες και τη διάρκεια της έκθεσης στον ήλιο. Ο φωτότυπος του δέρματος περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο το δέρμα αντιδρά στον ήλιο κατά την πρώτη έκθεση, αν για παράδειγμα αυτό κοκκινίζει, μαυρίζει ή καίγεται.

Με τόσες επιλογές που κυκλοφορούν τα τελευταία χρόνια σε υφή και σε εμφάνιση (γαλακτώματα, σπρέι, τζελ, έλαια, λοσιόν, στικ, αφροί) γεννάται το ερώτημα «Πώς θα επιλέξω το σωστό αντηλιακό»; Η απάντηση είναι ότι, το πιο σωστό αντηλιακό είναι αυτό που ταιριάζει στην επιδερμίδα μας και τις ανάγκες του δέρματός μας και μας κάνει να αισθανόμαστε άνετα, ώστε να υπάρχει επαναληψιμότητα. Αρχικά, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε τον τύπο της επιδερμίδας μας για να μπορέσουμε να κάνουμε τη σωστή επιλογή.
• Τα άτομα με φωτότυπο δέρματος Ι είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στον ήλιο και δυσανεκτικά. Πάντα καίγονται και ποτέ δε μαυρίζουν, για το λόγο αυτό συνιστάται η χρήση αντιηλιακών με δείκτη προστασίας SPF50+ καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
• Τα άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα και ευαίσθητη στον ήλιο (φωτότυπος ΙΙ) καίγονται και σπάνια μαυρίζουν, γι αυτό συνιστάται η χρήση αντηλιακών με δείκτη προστασίας SPF50+.
• Τα άτομα με πιο σκούρο λευκό δέρμα (φωτότυπος ΙΙΙ) που συνήθως μαυρίζουν μετά από αρχικό κάψιμο συνιστάται να χρησιμοποιούν αντιηλιακό με δείκτη προστασίας SPF50+.
• Τα άτομα με φωτότυπο δέρματος IV, έχουν σκούρο δέρμα και καστανά ή μαύρα μαλλιά. Eίναι αυτά που μαυρίζουν εύκολα και σπάνια καίγονται, αλλά εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο για δερματική βλάβη. Σε αυτά τα άτομα συνιστάται η χρήση αντηλιακών με δείκτη προστασίας SPF30.
• Άτομα με φωτότυπο δέρματος τύπου V, έχουν έχουν σταρένιο δέρμα που μπορούν να πάρουν εύκολα μαύρισμα χωρίς να ανησυχούν ιδιαίτερα για έγκαυμα. Επίσης, συνιστάται η χρήση αντηλιακών με δείκτη προστασίας SPF30.
• Όσοι έχουν φωτότυπο δέρματος τύπου VI, δε χρειάζεται να ανησυχούν για έγκαυμα, αλλά θα πρέπει να θυμούνται να χρησιμοποιούν κάποιο αντηλιακό με δείκτη SPF 30.
Στη συνέχεια, όσον αφορά στις υφές των προϊόντων θα πρέπει να τις ξεχωρίσουμε σε 2 κατηγορίες: λεπτόρρευστες για δέρματα κανονικά με τάση λιπαρότητας και παχύρευστες για δέρματα κανονικά και ξηρά.
• Δέρματα με τάση ακμής έχουν τη δυνατότητα επιλογής αντηλιακού κατάλληλου για ακνεϊκά δέρματα. Τα συγκεκριμένα αντηλιακά βοηθούν στην μείωση της λιπαρότητας και ρυθμίζουν την έκκριση σμήγματος.
• Αντηλιακά σε μορφή γαλακτώματος, spray ή αφρού χρησιμοποιούνται κυρίως για ολόσωμη κάλυψη, ενώ αντηλιακά σε στικ τοποθετούνται στις ευαίσθητες ζώνες όπως μάτια, αυτιά, μύτη, χείλη, ντεκολτέ.
Εξίσου σημαντική είναι η χρήση αντιηλιακού και στα μαλλιά, ιδίως αν είναι βαμμένα ή φθαρμένα. Ο ήλιος και το αλάτι της θάλασσας, ακόμα και το χλώριο της πισίνας μπορούν να τα καταστρέψουν. Στα φαρμακεία πλέον κυκλοφορούν διάφορες υφές (έλαια, σπρέι) με εξωτικά αρώματα (καρύδα, λουλούδι τιαρέ ) για τη φροντίδα τους.

Πότε πρέπει να χρησιμοποιούμε αντιηλιακό και πότε πρέπει να το ανανεώσουμε;

Η σωστή εφαρμογή αντιηλιακού είναι είκοσι λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο, ώστε να ενεργοποιηθούν τα φίλτρα και η ανανέωσή του είναι απαραίτητη ανά τακτά χρονικά διαστήματα και κυρίως μετά την έξοδο από το νερό ή την εφίδρωση.

Παιδικό αντιηλιακό

Παρόλο που δεν υπάρχει απόλυτη ομοφωνία στις διάφορες κατευθυντήριες οδηγίες, είναι γενικά αποδεκτό ότι τα μωρά που είναι μικρότερα των 6 μηνών θα πρέπει να αποφεύγουν την άμεση έκθεση στον ήλιο, ιδίως τις ώρες αιχμής (10 π.μ. – 16-00 μ.μ.). Σε αυτή την ηλικία δε συνίσταται η χρήση αντηλιακών, καθώς δεν έχει τεκμηριωθεί η ασφάλειά τους. Ενδέχεται τα συστατικά τους να απορροφώνται σε μεγαλύτερο ποσοστό από το βρεφικό δέρμα και να προκαλούν πιο συχνά ερεθισμούς και αλλεργικές αντιδράσεις. Έτσι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε προστατευτικά ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Τα ρούχα θα πρέπει να καλύπτουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματος. Τα τελευταία χρόνια είναι διαθέσιμα και ειδικά ρούχα που προσφέρουν αποτελεσματική προστασία απέναντι στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Για τα βρέφη ηλικίας άνω των έξι μηνών η χρήση αντηλιακού θεωρείται ασφαλής. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αντηλιακά ευρέως φάσματος (προστασία για UVA & UVB ακτινοβολία), με φυσικά (ανόργανα) φίλτρα. Τα φυσικά φίλτρα είναι λιγότερο ερεθιστικά και απορροφώνται σε μικρότερο βαθμό από το δέρμα. Εγκεκριμένα φυσικά φίλτρα είναι το διοξείδιο του τιτανίου (TiO2) και το οξείδιο του ψευδαργύρου (ZnO). Ιδανικά, συστήνεται η χρήση σκευάσματος με δείκτη SPF ≥ 30. Τα αντηλιακά με φυσικά φίλτρα αφήνουν πάντα στο δέρμα ένα άσπρο φιλμ, οπότε μπορούμε να ελέγξουμε πιο εύκολα αν έχει καλυφθεί όλο το εκτεθειμένο στον ήλιο δέρμα.

Αντηλιακή Προστασία & Διατροφή

Πέρα από το αντηλιακό που είναι ο πιο σημαντικός μας σύμμαχος το καλοκαίρι, μπορούμε να προσφέρουμε και επιπλέον προστασία στο δέρμα μας. Οι τροφές που επιλέγουμε παίζουν ρόλο στο πόσο προστατευμένοι είμαστε από την υπεριώδη ακτινοβολία, καθώς περιέχουν θρεπτικά συστατικά που αντιμετωπίζουν τη ζημιά που προκαλεί ο ήλιος στην επιδερμίδα. Θες να μάθεις ποιες είναι αυτές;
• Το καρπούζι είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό φρούτο του καλοκαιριού, και περιέχει λυκοπένιο, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό.
• Τα blueberries ή αλλιώς τα μικρά και θαυματουργά μούρα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και αντιμετωπίζουν τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία και δημιουργούν σημάδια πρόωρης γήρανσης.
• Σημαντική είναι η κατανάλωση κίτρινων και πορτοκαλί φρούτων και λαχανικών, όπως είναι τα καρότα, τα βερίκοκα, η γλυκοπατάτα, το καλαμπόκι. Όλα αυτά τα φρούτα και λαχανικά είναι πλούσια σε καροτενοειδή. Τα συστατικά αυτά φαίνεται να εμφανίζουν «φωτοπροστατευτική» δράση και να δρουν ουσιαστικά σε περιπτώσεις διαταραχών της φυσιολογικής κατάστασης του δέρματος.
• Τρόφιμα πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, όπως λιπαρά ψάρια, θαλασσινά, καρύδια, λιναρόσπορος, διαθέτουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και προστατεύουν τα κύτταρα από τη φθορά που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.
• Τέλος, μην ξεχνάτε την επαρκή κατανάλωση νερού!
Λαμβάνουμε μέτρα προστασίας για να έχουμε καλό και ακίνδυνο καλοκαίρι, μικροί και μεγάλοι.!